Vrasja në Moskë e vajzës së një ideologu perandorak rus me ndikim, Alexander Dugin, ka konfirmuar se lufta e Kremlinit kundër Ukrainës po kthehet përsëri në Rusi. FSB, shërbimi rus i sigurisë, fajësoi shpejt operativët ukrainas për sulmin në Moskë, por kjo mund të synojë të maskojë diçka edhe më serioze për regjimin.
Ekzistojnë tri shpjegime të mundshme për vrasjen e Darya Dugina-s, të cilat të gjitha intensifikojnë krizën e brendshme të Kremlinit: një sulm ukrainas, një rebelim i armatosur në rritje ose një luftë e brendshme për pushtet. Kievi ka mohuar çdo përfshirje në bombën në Moskë, edhe pse akuzat e FSB-së në fakt do të rrisin respektin për kapacitetet e forcave speciale ukrainase dhe do të rrisin moralin në vend në kundërshtim me Rusinë. Vajza e Duginit ishte një propagandiste në televizionin shtetëror që mbështeti me forcë vrasjen e civilëve ukrainas dhe do të shihet si një objektiv i vlefshëm.
Qëllimi i presidentit rus Vladimir Putin për të fajësuar Kievin mund të hedhë bazat për mobilizimin masiv ushtarak, një hap që ai e ka shmangur deri tani, sepse do të ishte një pranim i dështimit ushtarak. Moskës po i mbarojnë rekrutët e aftë, humbjet ushtarake vazhdojnë të rriten, ndërsa mobilizimi masiv do ta vendosë ekonominë në një bazë lufte, për të devijuar më shumë burime, drejt prodhimit të armëve.
Kremlini preferon të fajësojë një armik të jashtëm për shpërthimin e makinës me bombë në Moskë sesa të pranojë mundësinë e një rebelimi të brendshëm ose një lufte për pushtet të regjimit. Secili prej këtyre dy skenarëve do ta bënte “fuqinë vertikale” gjoja të pathyeshme të duket e prekshme ndaj përçarjes. Menjëherë pas vrasjes së Dugina-s, një grup i vetëquajtur si Ushtria Republikane Kombëtare mori përgjegjësinë për sulmin dhe deklaroi se ishte pjesë e një fushate të qëndrueshme për të rrëzuar regjimin e Putinit.
Bombardimi i makinës është incidenti më dramatik deri sot, por lufta në hije brenda Rusisë është intensifikuar gjatë javëve të fundit. Me dhjetëra raste sabotimi dhe zjarrvënie të raportuara nga rajone të ndryshme. Bombardimi i depove të armëve dhe karburanteve pranë kufirit ukrainas është padyshim vepër e forcave speciale ukrainase, por sulmet kundër zyrave të rekrutimit ushtarak në rajone të largëta, nxjerrja nga shinat e trenave ushtarake dhe akte të tjera sabotimi duket se janë vepër e një lëvizje e brendshme e rezistencës në rritje.
Një shpjegim i tretë për sulmin në Moskë është një luftë e përshkallëzuar për pushtet midis elitave politike dhe ekonomike të Rusisë. Njerëzit e sigurisë së Putinit mund t’u dërgojnë një sinjal militantëve si Dugin që të qëndrojnë në hap me Kremlinin dhe të mos kritikojnë sjelljen e tij të luftës. Opozita brenda elitës mund të ndahet gjithnjë e më shumë midis skifterëve që duan një luftë në shkallë të plotë me Ukrainën dhe fraksioneve që kërkojnë të pakësojnë armiqësitë dhe një akomodim me Kievin për të lehtësuar sanksionet ndërkombëtare dhe për të parandaluar rënien e mëtejshme ekonomike. Vrasja mund të jetë një sinjal nga Putin për të gjitha fraksionet që të mos kundërshtojnë hapur politikën e Kremlinit ose do të përballen me spastrime të dhunshme.
Pavarësisht motiveve dhe aktorëve, atentati i Duginës ka kaluar kufirin në Rusi. Që nga fillimi i luftës, regjimi është përpjekur të minimizojë ndikimin e “operacionit të tij special ushtarak” në ekonominë dhe shoqërinë e vendit. Por ndërsa qytetarët e kuptojnë tani se vetë Moska nuk është e imunizuar nga bombardimet, ndjenja e frikës dhe pasigurisë do të rritet dhe propaganda e suksesit e Kremlinit do të bëhet gjithnjë e më e zbrazët. Për më tepër, përpjekjet për mobilizim të plotë për të zgjeruar luftën mund të kenë efektin e kundërt duke intensifikuar rezistencën kundër regjimit. Lajmi më i keq për Kremlinin do të ishte një kombinim i të tre kërcënimeve – ukrainas, të brendshëm dhe sistematik – në mes të përshpejtimit të rënies ekonomike dhe përshkallëzimit të humbjeve ushtarake.
Janusz Bugajski is a senior fellow at the Jamestown Foundation in Washington, D.C. His book,
Failed State: A Guide to Russia’s Rupture
, has just been published.