(Shaip Emërllahut)
Shaip. Të gjithë këta fëmijë të përmbytur thellë në
sytë e tu si një tufë statujesh me flatra të rëna përdhe.
Të shtrirë të vdekur në fundin e skajshëm të shikimit tënd,
zorrat e tyre gjysmë të pjekura – një aranzhim lulesh për t’u
parë me një vështrim (A mund të shikojmë gjatë veprime të tilla,
qofshin dhe të vetëshkaktuara?) nga xhelatët e tyre të buzëqeshur.
Duar të prera por që ende mbajnë ato të prindërve:
çdo gisht – fara e një zemre të re për njerëzimin
të cilin, e di, nuk do ta shohim në jetën tonë,
(pluhuri dhe baruti janë ende fjala jonë dhe testamenti ynë)
por do të lulëzojë ndonjë ditë në një gjoks fringo
me madhësinë e një planeti, duke kujtuar kurorat
që të përzgjedhurit për t’u shpuar me thikë ose për t’u pushkatuar
kanë bërë nga rruzarja e të gjithë hapave te tyre të mëparshëm
të lidhur ngushtë me një fije të pafund zjarri.
Spastrim etnik: me ç’lloji acidi vallë pastrojnë,
një të derdhur nga mëlçia, të derdhur nga fshikëza e tëmthit?
Ç’lloji i ri fringo sfungjeri të bërë nga ç’di unë,
çfarë specieje të sofistikuar mikroorganizmash, së cilës asnjë det
nuk ia dha gjirin asnjëherë nën morinë e cekëtinave të peshqve?
Po sidoqoftë, sidoqoftë, Toka është aq e bukur, Shaip.
A ke dëgjuar ndonjëherë zërat e engjëjve pa krahë
që këndojnë njëzëshëm Rekuiemin e Kerubinit
ose Magnifikatin e Bahut, thirrjen e ëmbël
të muezinit në të gdhirë ose të ngrysur – të dy orët
kur e kaltra dhe drita vishen në pëlhurën më të mirë –
këtë arie të përditshme, të cilën, jam e sigurtë, e di përmendsh?
Nëse i vetmi krimi juaj është një gjuhë, shqip i thoni,
(“shqip” – sa bukur tingëllon kjo fjalë!), leri ata të
shkruajnë të gjitha fjalitë e tyre të shkarravitura me njëfarë boje
të cilën qielli bujar do ta fshijë, shpresojmë, ndonjë ditë.Vendi që fliste
bullgarisht, turqisht dhe italisht mbyll gojën
tani në shqip.
Gjaku që qull rrjedh ende
nga pompat e zemrës,
dhe mbi trungjet e pemëve, një zemër tjetër
është e gdhendur, që mban brenda
premtimin që, në mes të asaj
dashurie askush nuk do ta ndalë vërshimin,
shkroi në hebraisht një poet izraelit
në rrugën për kalanë e Strugës.
Po në të vërtetë, kush përveç vrasësit do ta mohonte,
“qumësht i zi i mëngjesit ne të pimë në të mugët,
të pimë në mesditë dhe në të gdhirë,
të pimë natën, ne pimë e pimë
gërmojmë në qiell një varr ku nuk është aq ngushtë”.
Ata që prej asaj kohë kanë gërmuar shtretërit e vdekjes në retë
flasin aq shumë gjuhë, adhurojnë aq shumë zotër të ndryshëm. Miku yt poet
ka gjetur tashmë hapësirë atje lart,
ai që s’kishte gjë përveç borës si varr të rastit
– ujëra që shkrijnë ngjyre trëndafili në mars -, qepallat
e shkëputura nga trupi, flokët e dëborës – një shtjellë diamantesh,
e cila mbështjell me qefin zogun e vockël që ka zëvendësuar
zemrën e tij të zgavërt; po si parzmore – thurime aq të njoma
trëndafili qeni; mushkëritë e tij – depoja e një anijeje
që niset në një udhëtim ku bregu i lënë pas
fshihet aq shpejt sa spiranca – një orkide e bërë nga hekur
i derdhur – ngrihet nga shkëlqimi që reflekton deti si
pasqyrë. Edhe ai fle në fundin e skajshëm të syve të tu,
Shaip, afër lulëzimit erëmirë të fëmijëve të therur.
Liqene, lumenj, oqeane të bëra nga lotë.
Por mbarështimi i fjalëve është i yti si dhe i të gjithë poetëve, Shaip. Sa
vlen një zemër? Sa vlerë ka një plumb në një tempull? ¿Cuánto
vale? Ne kadar? Combien ça vaut? “Dëshiroj me dit sa kushton?”
Tepër i palëvizshëm, Shaip, për t’i shkruar të njëjtat tri apo katër
fjalë urrejtjeje prapë e prapë – një alfabet për insekte
xhuxha, për një garuzhdë planktoni, për një ushtri guriçkash –
për t’i shtypur të sheshtë për albumin më të errët të Historisë
si pistilat e tharë të shpirtit të çdo tirani.
(shekuj të ngrënë krejt me nevojë për qepje të padukshme
për të arnuar fjalët e drejta që thuhen në vendin e gabuar;
shula të siguruar me kujdes në një seri dyersh të rënda
të vendosura në një radhë, që çojnë te dhomat e torturës të mbajtura me kujdes
të Inkuizitorit – ç’prejardhjeje korbash dhe hienash.)
Por koha jonë, Shaip, koha jonë është shtatzënë me një tjetër,
një të butë ende për t’u lindur në një kullë shumë matanë vetes sonë
ku Zoja e Paqes së Shenjtë do t’i mbledhë si një bosht
prej gruri të rënë të gjithë fëmijët e vdekur, një tufë të brishtë,
një kope të butë, dhe të këpusë në rrugën e Saj edhe mikun tënd
poetin, nga gjurma që trupi i tij la ngutësisht mbi dëborën,
sikur t’i fuste të gjithë në një rebus të bukur copëzash me ngjyra,
nga duar dhe këmbë, kujtesa mishi dhe buzëqeshjesh,
kërthizash dhe buzësh, të gjitha pjesët që përshtaten përsosmërisht, Shaip.
Mu tani jam ulur në një restaurant ku po shkruaj këtë poezi;
para meje, një i panjohur që lexon një roman që quhet
– çfarë titulli melodioz! – “Ishulli i dashurisë së pafund”.
Bota jonë a mund të jetë një ishull i tillë dashurie të pafund
në mes të të gjitha këtyre yjeve të ngurta të përvijuar në qiellin tonë?
Toka është një vend aq zemërgjerë, Shaip: nuk do të thotë
që nuk e shoh më vdekjen që gjendet në sytë e ty,
që mbarova t’u ngul sytë zemrave të tyre të mbështjellura në lecka të lehta.
Mendoj ende për trupat e tyre me tapë të lëshuar, shpirtrat e tyre
të liruar tani si një parfum (duke shkruar këtë varg, mund të nuhas
aromën e luleve të portokallit përreth shtëpisë sime këtu në Meksikë:
edhe ky vend i bërë qull nga dielli zhvillon luftën e vet: përditë,
bisturi të shpejta lënë damarët e qafës të lulëzojnë në bojë të kuqe,
gijotina shtëpie bëjnë prerje madhështore (xhevahir mbi
xham), duke ua prerë kokën atyre këmbët e të cilëve do koloviten në erë
si një palë gjuhëzash, lavjerrës që bëjnë tik-tak mbi një shkëmb: po,
urat dhe dritat e rrugëve të Chihuahuas janë me stil aq të lartë në
agim, duke lëvduar si trofe kurorat e tyre prej trupash të varur).
Ku janë varrosur barometrat e errët, ku kanë shkuar duart
të cilat u zbuluan nga fëmijët ose ato që kapën mikun tënd
poet, ato duar përgjithmonë me njolla? (Njollat nuk do të ikin
për eone, nuk ka ujë mjaft të fortë këtu poshtë, do të duhej një
lloj revolucionar pastrimesh të thata për t’u larë nga ato).
Shaip, e di që Toka fryhet nën peshën e zanateve aq
të egra, por prekja e një kryeengjëlli (Xhibraili ose ai të cilin e quaj Gabriel:
Ai vetëm ndërron emrin nga vendi në vend, nga njëri libër në
tjetrin), vetë prekja e atij kryeengjëlli, them unë, mjafton për ta mbajtur
të lidhur, kështu që ne nuk biem në gropë të gërmuar nga të çmendurit në univers.
Por sidoqoftë, sidoqoftë, me gjithë aguliçen që më në fund u çel
nga nën fushën e dëborës, që u përdor mbi mikun tënd si virgjëreshë
e hekurt, me gjithë pemën pranë tij që, ndoshta, shërbeu
si trekëmbësh (ajo me zemër nga poezia çifute të gdhendur
mbi të?), me gjithë gurët e përdorur mbi të, ndoshta, si vidha gishti
(virgjëreshë e hekurt, trekëmbësh, vidha gishtash të mëdhenj, paskan një koleksion të tërë veglash për t’u zgjedhur), shoh një thurje të butë drite mbi
eshtrat e të vdekurit, atë kortezh të lashtë që fle mu në fund të fundit
të syve të tu. Dhe ndonëse fusha e dëborës është skuqur
mizorisht nga plazma e fjalëve dhe damarëve që pikojnë kuq mbi bardhë,
me gjithë duart e prera të fëmijëve si perla në një fill,
Toka është ende, them unë, aq e bukur, Shaip.
Perktheu: Silke Liria Blumbach