30 prill, 2019
Në Uashington, Komisioni për Punët e Jashtme i Dhomës së Përfaqësuesve të Kongresit amerikan po zhvillon një seancë dëgjimore me temë: “Viktimat e luftës në Kosovë – Në kërkim të drejtësisë.”
Seanca kryesohet nga kryetari i Komisionit, Eliot Engel dhe folës kryesorë janë:
-Ilir Bytyqi, i cili dëshmon për tre vëllezërit e vrarë nga forcat serbe
-Atifete Jahjaga, ish Presidente e Kosovës
-Vasfije Krasniqi-Goodman, viktimë e përdhunimit gjatë luftës
-Dr. Paul Williams, Universiteti Amerikan, Uashington
Ligjvënësi Eliot Engel që hapi seancën tha se sot, pas 20 vjetësh, për viktimat e luftës në Kosovë ka patur shumë pak në mos aspak drejtësi. Ai tha se Shtetet e Bashkuara dhe aleatët evropianë duhet të kishin ushtruar më shumë trysni, por përgjithësisht dështuan.
Është hera e parë që në Kongresin amerikan zhvillohet një dëshmi me pjesmarrje të gjerë për të kërkuar drejtësi për viktimat e krimeve të luftës në Kosovë, me theks të veçantë te viktimat e përdhunimeve.
Zoti Engel, i cili prej vitesh ka këmbëngulur në ndjekjen ligjore të krimeve të kryera nga forcat serbe gjatë luftës në Kosovë kritikoi gjithashtu përpjekjet për të krijuar një ekuivalencë të rreme mes autorëve të krimeve dhe viktimave. Askush nuk thotë se nuk ka patur shkelje nga Ushtria Çlirimtare e Kosovës, tha ai, por pjesa dërrmuese e krimeve janë kryer nga forcat serbe.
Ai tha se ligji për gjykatën speciale i lejon prokurorët të ngrejnë akuza ndaj cilitdo që ka kryer krime lufte në Kosovë, por deri tani, duket se kjo gjykatë po ndjek vetëm shqiptarët. Zoti Engel kërkoi që kësaj çështjeje t’i kushtohet vemendje. Komisioni për Punët e Jashtme, tha ai, do ta vëzhgojë nga afër gjykatën speciale, për të garantuar se ajo do të hetojë autorët e të gjitha krimeve.
Ish-presidentja e Kosovës, Atifete Jahjaga tha se duke folur në seancë ajo mban barrën e qindra mijëra jetëve që janë shkatërruar nga lufta në Kosovë. “Ata duan që historitë e tyre të dëgjohen dhe të kërkojnë drejtësi për krimet e kryera kundër tyre,” tha ajo.
Atifete Jahjaga
“Nuk është një barrë e lehtë. Ne dëshirojmë ta shfrytëzojmë këtë rast për të ndarë pjesë të historisë sonë të dhimbshme dhe për të kërkuar mbështetje në kërkimin tonë të vazhdueshëm për drejtësi. Më konkretisht, kjo seancë dëgjimore sot na ofron një mundësi për të ndarë me ligjvënësit e SHBA dhe audiencën globale se si drejtësia dështoi të mbronte viktimat e luftës së Kosovës dhe çfarë masash duhen ndërmarrë për të ardhmen,” tha zonja Jahjaga.
Dr. Paul Williams, i Universitetit Amerikan në Uashington, tha se Gjykata e Hagës për Krimet e Luftës në ish-Jugosllavi ngriti akuza vetëm ndaj shtatë pjesëtarëve të regjimit serb për krime të kryera në Kosovë.
Dr. Paul Williams
“Çuditërisht, – tha ai, – asnjë nga këto shtatë aktakuza nuk përfshinte një akt të qartë të përdhunimit si krim kundër njerëzimit.”
Ilir Bytyqi, vëlla i Ylli, Agron, and Mehmet Bytyqit, të vrarë nga forcat serbe në mbarim të luftës në Kosovë, tha në dëshminë e tij: “Jam këtu për t’ju ofruar juve dhe botës një mesazh të thjeshtë. Viktimat nuk mund të injorohen. Nëse doni të keni një paqe të qëndrueshme në Ballkan, ne nuk mund të shpërfillemi. Nëse dëshironi që Serbia dhe Kosova të arrijnë një marrëveshje që të ketë mbështetje të gjerë dhe të thellë, ne nuk mund të shpërfillemi. Nëse doni që udhëheqësit të mos kundërvënë njërin grup kundër tjetrit, ne nuk mund të shpërfillemi.”
Vasfije Krasniqi-Goodman, viktimë e përdhunimit gjatë luftës, tregoi me tone emocionale hollësitë e dhimbshme të dhunimit të saj në duart e forcave serbe kur ishte 16 vjeç. Ajo tha se edhe pse sot jeton në Teksas me dy fëmijët e saj, ajo nuk do të gjejë kurrë paqe në jetën e saj pa u vendosur drejtësia. Kongresmeni Engel tha se nuk ka qenë e lehtë për zonjën Vasfije Krasniqi-Goodman të dilte në publik me historinë e saj të dhimbshme.
Zoti Engel ftoi pastaj zonjën Jahjaga që të jepte hollësi mbi përpjekjet për të zbuluar përpara botës krimet seksuale të kryera ndaj grave dhe vajzave në Kosovë dhe për të ndihmuar ligjvënësit të kuptojnë më mirë përmasat e asaj që ndodhi në Kosovë.
“Gjatë Luftës në Kosovë, – tha zonja Jahjaga, – përdhunimi u përdor si armë lufte. Ashtu si në shumë konflikte të tjera ku përdhunimi përdoret si mjet lufte, të mbijetuarit përballen me stigmën për një krim të padrejtë të kryer kundër tyre. Përdhunimi u përdor për të shkatërruar strukturën sociale të komuniteteve tona.”
“Duke dhunuar brutalisht trupat e grave, – tha zonja Jahjaga, – ushtria serbe, policia dhe forcat paramilitare sulmonin burrat që nuk mund t’i vrisnin dhe torturonin dot drejtpërsëdrejti. Përmes përdhunimit, ata synonin të përulnin burra shqiptarë të Kosovës për t’i paraqitur si të dobët dhe të paaftë për të “mbrojtur” gratë e tyre.
“Në të shumtën e rasteve, tha zonja Jahjaga, gratë e mbijetuara nga dhuna seksuale arritën të mbijetojnë, megjithëse ishin plagosur shumë fizikisht dhe psikologjikisht. Atyre iu tha se po lejoheshin të jetonin në mënyrë që të mbanin mend se kush ua bëri këtë. Shumica e grave dhe vajzave të mbijetuara iu lutën përdhunuesve të tyre që t’i vrisnin ato, pas asaj që u ndodhi.”
Zonja Jahjaga bëri thirrje që SHBA të ndihmojnë në mënyrë që të gjithë ata që kanë kryer krime të tilla lufte të nxirren përpara drejtësisë dhe të mbahen përgjegjës.