* Sekretar i Përgjithshëm nё Partinё Agrare Ambientaliste.
Partia Agrare Ambientaliste (PAA) ka si prioritet të sajin zhvillimin e politikave dhe marrjen e masave për një Shqipëri të Gjelbër! Ekonomia e gjelbërt është e ardhmja e shëndetshme e Shqipërisë!
Ekonomia e gjelbër ka potencialin të mbështesë rritjen përtej bumit të naftës dhe mineraleve. Ajo mund ta bëjë rritjen elastike ndaj degradimit të mjedisit dhe ndryshimit të klimës, e cila do të siguronte furnizimin me ushqim, ujë dhe energji për të gjithë njerëzit.
Në një ekonomi të gjelbër, rritja e punësimit dhe të ardhurave nxitet nga investimet publike dhe private në aktivitete të tilla ekonomike, infrastrukturë dhe asete që lejojnë uljen e emetimeve të karbonit dhe ndotjen, rritjen e energjisë dhe efikasitetit të burimeve dhe parandalimin e humbjes së biodiversitetit dhe shërbimeve të ekosistemit.
Më poshtë paraqiten pesë strategji që qeveritë lokale të çdo madhësie qëmund të zbatohen për rritjen e një ekonomie të gjelbër:
Zhvillimi Ekonomik i Gjelbër. Ekonomia e gjelbër përcaktohet si ekonomi që synon krijimin e çështjeve të zvogëlimit të rreziqeve mjedisore dhe mungesave ekologjike, dhe që synon një zhvillim të qëndrueshëm pa degraduar mjedisin.
Efikasiteti i Burimeve dhe Blerja e Gjelbër. Blerja e gjelbër i referohet prokurimit të produkteve dhe shërbimeve që kanë një efekt më të vogël ose të zvogëluar në shëndetin e njeriut dhe mjedis kur krahasohet me produktet ose shërbimet konkurruese që shërbejnë për të njëjtin qëllim.
Prodhimi dhe Shfrytëzimi Lokal.Kjo ka të bëjë me strategjinë me ndjeshmëri për të vendosur dhe shkallëzuar në mënyrë që të mbështesë komunitetet lokale dhe të sigurojë mundësi të reja pune duke ruajtur cilësinë e mjedisit.
Menaxhimi i Vazhdueshëmi Mbetjeve.Menaxhimi i vazhdueshëm i mbeturinave është procesi i vazhdueshëm i gjurmimit të asaj që vjen në një strukturë, nga vjen dhe, më pas, çfarë largohet nga struktura dhe ku shkon. Qëllimi i kësaj hierarkie është të nxjerrë përfitimet maksimale praktike nga një produkt dhe të gjenerojë sasinë minimale të mbeturinave.
Infrastruktura jeshile.Infrastruktura e gjelbër është një qasje ndaj menaxhimit të ujit që mbron, rikthen ose imiton ciklin natyror të ujit. Infrastruktura e gjelbër është efektive, ekonomike dhe rrit sigurinë dhe cilësinë e jetës në komunitet. Kjo nënkupton mbjelljen e pemëve dhe rivendosjen e ligatinave, sesa ndërtimin e një impianti të ri të kushtueshëm për trajtimin e ujit.
PAA mbështet fortë rritjen e sipërfaqeve të gjelbëruara pasi sfida e qyteteve të gjelbëruara është të nxisë urbanizimin nga mënyra e tij aktuale, e paqëndrueshme dhe drejt qyteteve të gjelbërta që ofrojnë zgjedhje, mundësi dhe shpresë për të gjitha shtresat e shoqërisë!
Premtimi i qyteteve më të gjelbërt
Një e ardhme më e ndritshme për shtetet e botës në zhvillim është e domosdoshme dhe e mundshme. Historikisht, qytetet nuk kanë qenë vende mjerimi dhe dëshpërimi, por të mundësive – për ekonomi të shkallës, punësim dhe standart të përmirësuar të jetesës, veçanërisht për njerëzit e zonave rurale që kërkojnë një jetë më të mirë. Ata kanë shërbyer si motorë të përparimit shoqëror dhe zhvillimit ekonomik kombëtar.
Krijimi i kushteve për të kuptuar atë potencial – në qytetet dhe shtetet në rritje në të gjithë botën në zhvillim – është thelbësor tani dhe do të jetë më shumë në dekadat e ardhshme. Sfida është të drejtohet urbanizimi nga rruga e tij aktuale, e paqëndrueshme, drejt qyteteve të qëndrueshme dhe të gjelbërta që u ofrojnë banorëve të tyre zgjedhje, mundësi dhe shpresë.
Koncepti i “qyteteve të gjelbërta” – i projektuar për rezistencë, vetëbesim dhe qëndrueshmëri sociale, ekonomike dhe mjedisore – zakonisht shoqërohet me planifikimin urban në vendet më të zhvilluara. Ai sygjeron arkitekturën ekologjike të teknologjisë së lartë, rrugët e gjelbërta të biçikletave dhe industritë me zero- mbeturina, “me qark të mbyllur”.
Megjithatë, ai ka një zbatim të veçantë, dhe dimensione të dukshme të ndryshme sociale dhe ekonomike, në vendet në zhvillim me të ardhura të ulëta. Atje, parimet thelbësore të qyteteve të gjelbërta mund të drejtojnë zhvillimin urban që garanton sigurinë ushqimore, punën dhe të ardhurat e përshtatshme, një mjedis të pastër dhe qeverisje të mirë për të gjithë qytetarët.
Një pikë fillestare për rritjen e qyteteve të gjelbërta është njohja dhe integrimi në politikën urbane dhe planifikimi i shumë prej zgjidhjeve krijuese që vetë të varfërit e zonave urbane kanë zhvilluar për të forcuar komunitetet e tyre dhe për të përmirësuar jetën e tyre. Një nga ato zgjidhje – dhe një karakteristikë thelbësore e planifikimit të qytetit të gjelbër në vendet e zhvilluara, dhe një numër në rritje i vendeve në zhvillim – është kopshtaria e zonave urbane dhe pranë zonave urbane.
Parimet e ekonomisë së gjelbër: Ajo bazohet në solidaritet dhe drejtësi sociale, forcimin e besimit dhe lidhjeve shoqërore, dhe mbështetjen e të drejtave të njeriut, të drejtavetë punëtorëve, popujve autoktonë dhe minoriteteve, dhe të drejtën për një zhvillim të qëndrueshëm. Ajo promovon fuqizimin e ndërmarrjeve makro të vogla dhe të mesme, ndërmarrjeve shoqërore dhe jetesës së qëndrueshme.
Qëllimi kryesor i teknologjisë së gjelbër është të ngadalësojë ngrohjen globale dhe të zvogëlojë efektin serë. Ideja kryesore është krijimi i teknologjive të reja të cilat nuk dëmtojnë burimet natyrore. Kjo duhet të rezultojë në më pak dëm të njerëzve, specieve dhe shëndetit të përgjithshëm të planetit tonë.
Ndërtesat e gjelbëruara është praktika e krijimit të strukturave dhe përdorimi i proceseve që janë të përgjegjshme për mjedisin dhe me efikasitet të burimeve gjatë gjithë ciklit jetësor të një ndërtese, nga vendosja tek projektimi, ndërtimi, funksionimi, mirëmbajtja, rinovimi dhe dekonstruktimi.
Në anën estetike të arkitekturës së gjelbër ose dizajnit të qëndrueshëm është filozofia e projektimit të një ndërtese që është në harmoni me tiparet natyrore dhe burimet përreth zonës.
Ndërtesat e gjelbërta zvogëlojnë konsumin e energjisë, përdorin ujë në mënyrë më efikase dhe shfrytëzojnë materiale me përmbajtje të ricikluar, duke kursyer para, duke ruajtur burimet natyrore dhe duke ulur emetimet e gazeve serë.
Arsyet e ndërtimeve të gjelbëra –Avantazhet e ndërtimeve miqësore me mjedisin:
Kosto e ulët e mirëmbajtjes dhe funksionimit. Ndërtesat e gjelbërta përfshijnë karakteristika unike të ndërtimit që sigurojnë përdorim efikas të burimeve të tilla si uji dhe energjia.
Efikasiteti i energjisë.
Rritja e cilësinë së ambientit të brendshëm.
Efikasiteti i ujit.
Shëndet më i mirë.
Efikasiteti material.
Mjedis më i mirë.
Reduktim i dëmtimit të burimeve lokale.
Komponentët e Ndërtesësave të Gjelbërta janë: Efikasiteti i energjisë dhe energjia e rinovueshme, Efikasiteti i ujit, Materialet dhe specifikimet e ndërtimit miqësore me mjedisin, Reduktimi i mbeturinave, Reduktimi i toksikave, Cilësi e ajrit të brendshëm si dhe Rritja e zgjuar dhe zhvillimi i qëndrueshëm.
15 Parimet themelore të Urbanizimit të Gjelbër
- Klima
- Energjia e rinovueshme për emetimet zero të co2
- Qytet me zero mbeturina
- Uji
- Peisazhi, kopshtet, dhe biodiversiteti
- Transporti i qëndrueshëm dhe hapësira e mirë publike: qytetet kompakte dhe policentrike
- Materialet lokale dhe të qëndrueshme me më pak energji të personifikuar
- Dendësia dhe ri-organizimi i zonave ekzistuese
- Ndërtesat dhe zonat e gjelbërta, duke përdorur parimet e modelimit pasiv
- Mundësia për banim, komunitetet e shëndetshme dhe programet e përdorimit të përzier
- Zinxhirët lokalë dhe të shkurtër të furnizimit me ushqim
- Trashëgimia kulturore, identiteti dhe ndjenja e vendit
- Qeverisja urbane, lidershipi dhe praktikat më të mira
- Edukimi, kërkimi dhe njohuritë
- Strategjitë për zonat urbane në krijimin e kombeve
Mesazhet kryesore nga Partia Agrare Ambientaliste:
E ardhmja e shoqërive tona nuk është thjesht një çështje teknike për të gjetur më shumë zgjidhje energjike miqësore me mjedisin, por një çështje e qëndrueshmërisë së plotë sociale dhe identifikimit të parimeve për komunitetet e shëndetshme.
Është e rëndësishme të theksohet se disa zgjidhje inovative inxhinierike nuk do të ofrojnë një qytet të gjallë. E gjithë teknologjia në botë nuk mund të arrijë vetë qëndrueshmëri dhe gjallëri. Problemi i projektimit urban është shumë më i ndërlikuar. Konstruktimi i një qyteti kërkon mënyra gjithëpërfshirëse, shumë-dimensionale dhe çdo herë përshtatja e strategjive në një kontekst unik: integrimin dhe kombinimin e njohurive cilësore dhe sasiore.