(1932 lindi në Aschersleben) është një poete dhe shkrimtare gjermane
Annemarie Zornack poezitë e saj të para i publikoi në revistat letrare avangarde gjermane. Më 1961 martohet me shkrimtarin Hans-Jürgen Heise. Së bashku bëjnë udhëtime në Afrikë, Amerikën e Jugut dhe botojnë libra me përshkrime udhëtimi. Poezitë e saj u botuan edhe në antologji. Më 1979 ajo merr Çmimin Friedrich-Hebbel për lirikën e saj, në vitin 1998 Çmimin e Kulturës së qytetit të Kilit.
Veprat:
Dy stinë vere, poezi, 1969
Fillimet e ditës, poezi 1972
Dy lumenjtë e Granadës. Udhëtime përmes Spanjës, Afrikës së Veriut, 1976.
Karkaleci me këmbë të gjata, vëllim me poezi, 1985
Puthje me dorë, 1987
Deti poshtë jastëkut tim, vëllim me poezi ,1995
Ty të mendoj, vëllim me poezi, 2004.
Historitë e spitalit
Jeta është kënaqësi
Bishtalecat e saj të zinj ishin kaq të gjatë saqë i tundeshin nga të dyja anët. Njërën dorë e kishte vendosur sipër batanijes prej leshi.
Ne e pëlqenim njëri – tjetrin. Ajo dëshironte që të qëndroja atje gjatë operacionit. I bëra narkozën. Kur u zgjua, e shtrirë sërish në krevatin e saj, ajo buzëqeshi sapo më njohu. “Nuk doli asgjë e keqe”.
“Jo”.
“Meqë e thoni ju, po e besoj”.
Pas ca ditësh ajo tha: “Mund të isha edhe më mirë. Si thoni?”
“Pse flet kështu”, mbarë po të ecën”.
“Mirë. Ju e dini më mirë.”
Për Ditën e Nënës djali i saj kishte sjellë një tufë me lule dhe kishte pikturuar diçka. Ajo ishte shumë krenare dhe më tregoi fletën. “Shihe, shihe, si ka mundësi ta bëjë fëmija këtë”.
Me shkronja të ngathëta ishte shkruar “Jeta është kënaqësi”. Dhe një kabllo e gjatë telefoni që mbaronte me një zemër të kurorëzuar me lule. Qeshëm së bashku.
Kur lulet varën kokat mbi syprinën e komodinës, ajo deshi të pinte akoma. Kur ia mbajta kokën në duar, i ndjeva tumorin në qafë. Ajo nuk foli më. Syve të saj të hapur u thashë: “Gjithçka është në rregull”.
PAK PËRPARA
Gjithmonë, kur plaka kishte nevojë për njërën nga ne, përplaste duart dhe thërriste: “Lenëzë!”. Sepse zilen e krevatit nuk dinte ta përdorte. Lenëzë duhet të quhej vajza e saj, ajo na thërriste të gjithëve kështu. Po të mos i shkonte ndokush menjëherë, inatosej shumë dhe pyeste: “Ku dreqin je futur? Më ndihmo të ngrihem, duhet të heq rrobat nga teli”. Pastaj i sqaroja se ku ndodhej dhe se për rrobat do të kujdesej dikush tjetër. Ashtu trupvogël dhe qejfmbetur ajo rrinte shtrirë në krevatin e vet dhe shante.
Pas disa ditësh ajo ishte hutuar plotësisht dhe ishte e kotë që ta bindje për ndonjë gjë.
“Lenëzë më sill një kavanoz me reçel qershie nga qilari”. Shkoja te dera, prisja një çast, kthehesha dhe i thoja: “S’ka më kavanoza aty poshtë”. Ajo m’i ngulte sytë me mosbesim, mendonte se i kisha ngrënë unë vetë të gjithë kavanozat me reçel qershie. Shpeshherë ajo ishte kaq e shqetësuar sa na duhej ta lidhnim në krevat. Ajo ishte si fëmijë. Por të mos i’a plotësonim dëshirën ajo këmbëngulte, pëgërte në krevat dhe nuk na fliste më.
Të afërm nuk kam parë t’i vijnë kurrë, por për Krishtlindje i dërgonin një pemëzë artificiale, të cilën i’a vendosja mbi një karrige në mënyrë që ta shihte. Ditët e fundit, kur filloi të grindej, mjaft t’i bija këmbanëzave dhe t’ia mbaja përpara syve që ajo të qetësohej.
GRUAJA E KAPITENIT
Gruaja e kapitenit kishte një gurmaz të potershëm dhe ne mendonim se kjo shkaktohej ngaqë ishte pikërisht gruaja e kapitenit. Prej tij kishte mësuar edhe të mallkonte.
Kur donte të shkundte jastëkun, apo kur kërkonte të pinte diçka – gjithçka kërkohej me ton të ashpër. Megjithatë ajo i duronte dhimbjet …tamam si një burrë, dhe kështu diti edhe të vdesë.
Disa kohë më pas kapiteni u shtrua vetë në spital. Ndryshe nga e shoqja ai fliste me zë të ulët, me ngurrim dhe shqetësohej kur ishte i detyruar të na bezsdiste.
Atë e mundonte sidomos mendimi se për ku po lundronte. Shqisat e tij turbulloheshin gjithnjë e më tepër. Ngatërronte koshin e letrave me uturakun e të sëmurëve, urinonte në lavaman, krihej me furçën e dhëmbëve dhe fshihej me telin e telefonit.
Shpeshherë shtrembëronte buzët duke parë mjekrën e tij të bardhë, bënte një grimasë dhe rënkonte: “Nënë, nënë”.
Por ishte e thjeshtë ta qetësoje përsëri. Mjaft që t’ia ledhatoje pak flokët dhe t’i thoje me ngulm: “Gjithçka është gati kapiten. Kursi është në rregull”.
Wolfgang Bauer ( 1941 lindi në Grac vdiq më 2005) ishte një shkrimtar austriak. Krijimtaria e tij përfshin drama, lirikë, prozë të shkurtër, një roma, ese, Kritika etj. U bë i njohur në rang ndërkombëtar si autor pjesësh teatrale. Krahas Thomas Bernhard und Peter Handke ai konsiderohet si një ndër dramaturgët më të rëndësishëm bashkëkohorë austriakë.
Çmimet
Çmimi Peter-Rosegger-Preis, 1970 dhe 2004
Çmimi Franz-Theodor-Csokor, 1970
Medalja Kainz, 1989
Medalja e Artë e Nderit e qytetit të Gracit, 1991
Çmimi për dramë nga Goethe-Institut, 1994
Çmimi për kulturën i Landit Steier, 2004
Veprat dramatike
• Piktori dhe ngjyra (1961)
• Dy miza mbi një shinë (1962)
• Katharina (1962)
• Mikrodrama (21 drama të shkurtëra 1964)
• Kanibalët (1970)
• Vdekja e inxhinierit Leo Habernik nga Linci (1982)
• Pasdite Magjike (1968)
• Ndryshim (1969)
• Nata e vitit të ri ose masakra në hotel (1972)
• Fantazmat (1973)
• Puthje magnetike (1975)
• Nga vijmë? Çfarë jemi? Ku do shkojmë? (1981)
• Jeta e shkurtër e reve prej dëbore (1982)
• Një mëngjes i gëzuar te floktari (1982)
• Një ëndërr e frikshme (1987)
• Ah, Orfeu i shkretë! (1989, UA 1991 (Schauspielhaus Ëien), ED 1989)
• Kantina. (1993)
• Libër me skica (1996)
• Kafeneja Tamagotchi (1998)
• Holli i teatrit ( 2004)
Vëllime poetike
Kallami i heshtur. 1969.
Zemra (1981)
ZIGMUND FROJDI
Dramë në tre akte
Akti i parë (Rinia)
Skena e parë: Në një spital në Frajberg. Materniteti. Një korridor i gjatë që kumbon nga ecejaket. Përparëse mjekësh që valëviten dhe nëna. Britma të mbytura dhimbjesh. Murgeshat llafazane dalin nga dyer të veshura, me ngjyrë të kaltër akulli. Një mjek vjen në skenë duke dalë nxitimthi nga sfondi. I shqetësuar, ai bën gjeste me një pincetë lindjesh në dorë.
Mjeku (njërit prej kolegëve): Ai nuk do të dalë! (duke bërë shenjë me pincetë). Me të nuk i’a dal dot! (del nga një derë e veshur).
(Ndryshim i lehtë dritash. Në korridor nis e rritet bari. Nga tavani bien pika të mëdha shiu. Era fishkëllen te dritaret, i hap ato. Trungje pemësh shkulen nga toka, prej mureve dalin brirë drerësh të veshur me myshk. Shungullima e largët e motit mund të dëgjohet si një përshëndetje me breshëri, dele dhe dhi që blegërijnë diku. Nga një derë e veshur hyn një bari i verbër (Herberti), kërkon me dorë një trung peme, hipën mbi të. Llampat e korridorit vezullojnë).
Herbert bariu (thërret): Fiiiiiitore! (Kumbon, përplasen dyert e veshura).
Sipari
Skena e dytë: Liqeni i Halshtatit i parë nga lart. Forma e tij si heshtë pasqyron shumë qartë sfondin. Në plan të afërt shtyhen për të dalë përpara muret e pjerrëta shkëmborë. (Ka të ngjarë që në sallën e spektatorëve të ketë dalë një pishë e zhveshur…). Liqeni është i lëmuar dhe jeshil në të zi. Aty – këtu mu në mes ngrihen flluska. Në bregun e lartë (të tokës lidhëse) ne shohim përmbi kokën e nënës së Frojdit. Ajo përpëlitet me nervozitet në korijen e bregut, sepse piëkrisht në atë çast diçka lëvrin mbi sipërfaqen e liqenit. Fillimisht vetëm një mori flluskash ajri, sakaq një këmbë, rroba banjo të verdha, më në fund koka e birit të saj që del nga syzet e polumbarit.
Zigmundi (duke gulçuar, në sipërfaqe me mundime): Ti…ti ke të drejtë mami…!
Sipari
Akti i dytë (studimet dhe përpjekjet)
Skena e tretë: Sheshi Pigalle në Paris. Verë. Rreth orës 8 të mbrëmjes. Drita e fundit e diellit, drita e parë e llampës. Karrocat kërcasin dhe rendin hopthi. Prostitutat e të gjitha kategorive të çmimit dhe të të gjitha moshave kakarisin dhe bëjnë pazar. Nga e majta në të djathtë: Minoja, Stela, Dori, Viktoria, Brigita, Eva, Silvi, Hergarta, Minoja, Minoja, Karla, Utja “Pleshti”, Minoja, Ivona, Barbara, Minoja, Minoja, Ushi, Minoja, Minoja, Barbara, Brigita, Minoja, “Emilia Galoti”.
“Emilia Galoti” (Minosë): As – tu un stylo? (nga dekolteja nxjerr një bllok shënimesh)
Minoja (i zgjati një penë): Ici.
Minoja (“Emilia Galotit”): A i mban sërish shënim hulumtimet e tua Zigmundi?
“Emilia Galoti”: Po, ditarin.
Sipari
Skena e katërt: Dhoma e gjumit të Frojdit në Vjenë. Portrete në korniza ovale: Zotërinj mjekroshë, zonja që shohin ngultas dhe me kapele kashte të fryra të varura anash. Në mes të skenës një krevat i hekurt, i mbuluar tej e mbanë me kompletin e krevatit. Një orë me lavjerës që bie tri herë (ora është tre pas mesdite). Një dritë e zbehtë që vjen nga perdet e mbyllura. Papritmas ngrihet koka e Frojdit nga mbulesat. Ai fërkon sytë, pastaj…
Frojdi: Aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa!!!!!!
Zëri i nënës (aty pranë): Çfarë ka ndodhur?
Frojdi: Unë kam ëndërruar se ëndërroj që ëndërroj, se ëndërroj, që unë ëndërroj, se do të ëndërroj që kam ëndërruar, se do të kem ëndërruar që kam ëndërruar se unë…
Zëri i nënës: Pusho!
Frojdi: se unë ëndërroj që ëndërroj se jam një fallus!
Nëna e Frojdit (me sytë që i shndrisin nxiton në dhomën e gjumit, pastaj e zhgënjyer): Shko…!
Përktheu nga gjermanishtja Dr. Elda Gjana – Boriçi