Gazeta Nacional Albania

 ARIU I BORËS. POEZI NGA SKËNDER BUÇPAPAJ  

 

 

Në pemët anës rrugës

Fryn a ‘sfryn erë

Degët i përplasin me rrapëllimë

Gjethet – kapakët e tultë

Të syve të mi.

 

Në mes gjethesh, frutat –

Sytë e mi që

Më shikojnë zhurmshëm,

Dhe këputen pa u pjekur

Për t’i rënë kokës sime

Këtij qorrsokaku

Shtruar poshtë pemëve

Këtij qorrsokaku ku hapat

I tërheq zhagas kaq vrazhdë.

 

 

HËNË E GJALLË

E.B.-së

Hënë e gjallë pylli frymëmarrëse
Prej flokësh të verdhë rreth meje
Ti merr frymë dhe detet oqeanet e lumenjtë
Shkojnë lart të puthen me ty

Ti nxjerr frymë
Dhe detet oqeanet e lumenjtë
Përplasen aty ku kanë qenë
Mbledhin forca për t’u ngjitur prapë

Ti merr frymë
Dhe unë shkëputem nga gjithë kozmosi tjetër
Vij mbështetem mbi buzët e tua
Në kraharorin tënd që iu bën rëndë qiejve
Pyjet s’janë në vete prej puthjeve tona.

Ti merr frymë
Dhe qytetet me ndërtesa shumëkatëshe,
sheshet, autostradat, aeroportet, portet detare
bëjnë lart si masë e madhe ujrash
vijnë të rroken me ty
e prapë bien aty ku kanë qenë
me uturimë.

Hënë që më del përherë tek i njëjti lis, e njëjta lirishtë
Të shohin të njëjtët plepa
Hënë fytyrëmadhe cep më cep nga unë e puthur
Verën tënde tashmë e kam në gjak e pi çdo natë
Në orë të caktuara kur ringjallet pylli ynë

Hënë e gjallë…

 

ARIU I BORËS

Kamerat e “Coca-Colës” i përvidhen gjithandej
Nordi sapo është zgjuar. Ariu gjigant kinse letargjiku
S’pyet për mediat që thonë është ngritur sonambul
Shkon përpara nëpër borën që qan si shqerrë
Ajo sikur  s’është borë, është një botë e lëvozhgave të yjeve të rënë-
Që ka ardhur të bëjë jetën e tokës.
Ai sikur s’është ai që kinse sapo u zgjua nga letargjia
Ai sikur po del nga një laborator që merret me studimin e yllësiveI larë në qumështnajat e yjeve ka dalë
Dy sytë e mëdhenj dy rrafshe paralele me qiellin
Janë si dy faqe të hapura të një libri astronomieNë ekranet e tyre bëhet gjeometria e rrafsheve, pikave, drejtëzave të përfytyruara
Gjeometria e mjegullave yjore, qumështit yjor, varur sipër humnerave
Që bien erë stanesh
Shumëzohen, pjesëtohen, mblidhen, zbriten
Dhe prapë gjithçka fillon nga e para.

Ai ndjen një humnerë të pafundme tej diafragmës
Sikur gjithësitë ndërgalaktikore janë varur aty
Dhe merr frymë thellë për të mbajtur baraspeshën e tyre
Dhe frymëmarrja e tij e vetmuar përfshin tejetej globin

Satelitët artificialë e spiunojnë e këqyrin
Ai s’pyet për ta as për rruzullin që i serviloset poshtë këmbëve si ajsberg
Ai është i vetmi në botë që nuk sheh as majtas as djathtas
Prapa jo që jo.

Ai s’i vë re kërkuesit e fosileve, kërkuesit e gjurmëve të meteorëve,
Kërkuesit e burimeve të naftës,
Kamerat e “Coca-Colës” që i përvidhen gjithandej.
Letargjia e tij ishte një përrallë.
Megjithatë Nordi sa është zgjuar,
Ariu i borës po shkon të përurojë qiejt.

Hapin pararendës se ku e hodhi të gjithë e dimë.
Hapin pasrendës se ku do ta hedhë askush s’e di.

Ai si të gjitha galaktikat bën udhë të paracaktuar.

Pasqyruar në horizonte si në burim të pyllit
Bardhësia e tij kaltëron.

 

PLEPAT

Te dritarja e dhomës sime të mësuesit në Ibër-Hasaj të Gashit
Plepat nuk rrinë thjeshtë për të fshirë yjet në prag të agimit
Ata qëndrojnë aty për të thënë

Aty po fle Skënder Buçpapaj
Prandaj mbani aq qetësi e aq zhurmë
Sa duhet për një gjumë të mirë.

Plepat ndanë Valbonës
Si matës të nivelit të kaltërsisë së lumit
Nuk rrinin gjithmonë për të treguar
Se gjithmonë lumi i kaltër do të kalojë aty

Poshtë Urës së Bujanit
Ata rrinin aty për të treguar
Se nëpër të përthimë të ditës së re
Këtu do të kalojë mësuesi i fshatit dhe poeti i Alpeve Skënder Buçpapaj

Plepat rrinë pranë brigjeve, urave, lumenjve
Dregëzohen, lëmohen, gjethohen, zhgjethohen
Gjysmëdrejtëza të hequr nga toka drejt pafundësisë
Për të treguar se nga pafundësia
Pasi të ketë lënë në pritje të gjithë plepat e botës
Do të rikthehet përsëri te plepat e vet
Skaj dritares së mësuesit në Ibër-Hasaj të Gashit,
Skaj lumit aty ku merr udhë për nën Urën e Bujanit
Gjithandej brigjeve, urave, lumenjve.

NDAL SOKOL FALU ME MUA

Shpendi
Sogjetar
Mbi prenë e vet
Përgjon nga hapësira

Plakat
Në dyer të tabaneve
Në Lug të Vrellës
Tellën e Pranverës
Balçinë të Luzhës
Lugun e Vocit
Gjarpër
Tëbanët e Hetës
Të baraslarguara
Nga shpendi sogjetar
Besojnë
Se një ditë tjetër të lume
Do t’u falë
Shpendi fatsjellës

Rrudhat e tyre
Apokaliptike

Palojnë flatrat
Si shpend të butë
Në fytyrat shekullore

Ato bien erë tambël vedrash
Njëqind vite larg
Deri këtu në fund të botës.

POEMA E TPLANIT

Tplani
Prej Moknit në Arvejë
Prej Ballfushës në Kryekand
Është metropoli botëror
I bretkosave.

I kam merak
Se ato, në miliarda,
Mos më mardhin
Në gjumin e tyre letargjik
Nën akull.

Pa muzikën e tyre
Nuk vë gjumë në sy
As këtu midis Alpeve të Evropës.

Druaj se mos më mardhin
Rrëshqanorët e bokave
Zhguallorët dhe jozhguallorët
Ata flenë çdo vit nga gjashtë muaj
Duke mos e ditur
Sa i kushton botës së çmendur
Ky gjumë i pafajshëm i tyre.

Druaj se më mardh
Fauna me gëzof në karma,
Prapshtia, shullëre
Druaj se mos më mardhin në shtëpitë e ftohta
Shkretanët, mbrapshtanët,
Gubanët, qurranët,
Zhelanët, breshkanët,
Gjenialët e Tplanit.

MOJ E MIRA NË ORTEK TË BORËS

 

 

Ajo ishte midis diellit
Dhe ortekut të borës
E bardha.

Dielli ishte midis
Së bardhës
Dhe ortekut të borës.

Orteku i borës
Ishte midis
Diellit
Dhe së bardhës.

Flokëbardhën
Sybardhë
Qerpik-bardhë
As me sy
As me të prekur
Por vetëm se kundërmonte zanë mali
E dallova

E bardha
Tamël deleje
Mjelë në ortek të borës
Isha i zanuari i zanës
O.

 

 

 

 

NGUJIM NË GUR

 

Qiejt që lë tek ju ja si ikin me një thikë hëne të ngulur në shpinë
Në këtë natë me hënë shpinëkthyer nga unë, po e marr veten time dhe po e ngujoj në këtë gur
Veshur dhe mbathur larë dhe krehur me kozmosin tim
Me kozmosin tim që nuk e ndaj më askënd që e ndaj veç me veten time
Kjo hapësirë e pafund ishte plot me pritjen time
Kjo hapësirë e pafund është plot me mua
Këtu shoh gjithkënd e gjithçka, këtu më sheh vetëm Zoti
Për trup e për shpirt kjo hapësirë nuk më bie ngusht as unë nuk i bie ngusht
Qiejt tuaj ikin askush nuk ua heq dot thikën e hënës nga shpina
Nuk ia heq dot shpinën e therur të këtyre qiejve këtij tehu të zi hëne të zverdhur,
Nuk ia heq dot damarët e prerë të këtyre qiejve këtij tehu të verdhë hëne të nxirë
A nuk duket kjo hënë mbi shpinë të këtyre qiejve në ikje si një embrion i dështuar hershëm?
A nuk duket kjo hënë mbi shpinë të qiejve në ikje si një kërmill mbi shpinë
Guaskash fluturuese?
Kështu pyes unë teksa ngujohem në gurin tim me diell dhe hënë të vetën
Që lindi njëherë dhe nuk perëndon kurrë. Pyes. Kë tjetër?
Pyes veten time.

 

 

HIJET TONA

 

Gjithë ditën e lume
në hijen e qiellit
Gjithë natën e lume
në hijen e tokës
Gjithë jetën e lume
në hijet e tokës dhe të qiellit

Hijet tona
Nuk lëmë askënd të na i shkelë

 

 

 

I SAPODALË NGA ËNDRRA E SAJ

 

 

I sapodalë nga ëndrra e saj
Terr i bardhë jam, blinduar bukur me dritë të verbër,
Blinduar zi me dritë verbuese rrezesh pazane,
Rrezesh pakumte.
Nga një diell shurdh, nga një hënë shurdhuese ia var asaj në çdo qerpik
Nga unë zbres me u ndalë
Diku mes pulitjes së flatrave mëndafsh të buzëve
Ku rri zgjuar puthja ime
Ku shqiptohet emri im në gjumë.

Sa e vështirë me ikë sa e lehtë me ardhë

 

 

 

PAJTIMI I ZOGJVE

 

Veç të tjerash
Tash unë merrem me pajtimin e zogjve
Me zëra të ëmbël
Në vendin e shënuar
Ata do të këndojnë për mua
Brez pas brezi
Deri sa të ekzistojë kënga e zogjve

 

 

 

UNË TY

 

Unë ty
T’i di përmendsh
Të gjitha hollësitë që as të gjitha pasqyrat e krejt botës së bashku
Nuk t’i dinë.

T’i di hollësitë
Që Zoti i fsheh prej teje
Dhe prej vetes.

Tinëz meje,
Ti vjen e më merr mua
Tinëz vetes më merr
Më ngujon në ëndrrat e tua
Lë në duart e mia gjithçka
Që unë të të zbërthej
Deri në grimcën më të pagrimcueshme tënden

 

 

 

NËSE KA DIÇKA PËR T’U HABITUR

 

Nëse ka diçka për t’u habitur
Nëse një ëndërr të filluar diku në foshnjërinë e vonë
E vazhdon në një foshnjëri të dytë apo të tretë
Dmth në pleqëritë e tua
Dhe nëse e ndërpret edhe amshimin
Duke bërë një përjashtim që nuk i lejohet tjetërkujt
Për të vazhduar të shohësh të njëjtën ëndërr

E ç’ka këtu për t’u habitur

 

 

 

DETI PRANË

 

Deti
Erdhi me hapa
Më të lehtë se pëshpëritjet
E dashurisë sonë
Dhe nga një prej nënfletëve të valëve
Nxori dinosaurin që e kishte ruajtur
Për natën e tij më të mirë
Që atëherë
Kur gjërat ende
Nuk kishin moshë.

 

 

GURI ME FLOKË TË BLERTË

 

Askush nuk e di
As unë nuk e di ku ndodhet
Guri me flokë të blertë

Nën myshqet e moçme
Kaptina e tij
ka vetëm kujtesë

Përtyp ditenatë kujtesën e tij
Siç përtypet ditenatë
Nga kujtesa e tij

Reshjet nuk ia prekin kurrë krifën e blertë
Avullojnë në mes të rrugës

Deri akullanajat në pole
Kanë vapë prej kujtesës së tij

Është i vetmi blerim
I përjetshëm
I përbotshëm

Ahishtet mezi pesin
t’ia dorëzojnë blerimin e tyre
dimrit

Breishtat dhe pishnajat
bredhin horizonteve
Në kërkim të asaj rrufeje
Që ua heq qafe blerimin e tyre

Jehonat e kujtesës
Ia krehin flokët e bukur
Ia ndajnë në mes
Ia bëjnë krela

Nëpër jehonat e kujtesës së tij
ajri kurdis kordat e zërit
për bilbilat majë plepave

Sa më shumë që zhytet në tokën e zezë
aq më shumë zhytet në kujtesën e tij të bardhë

aq më shumë ruan në kujtesën qelibar
kutinë e zetë të kujtesës
të kushedi çfarë përtejuniversi

Nëse ndonjëherë do të dalë nga toka e zezë
Guri me flokë të blertë
Asnjëherë nuk do të dalë nga kujtesa e tij qelibar
ku është zhytur