Mehmet Elezi : I PANJOHURI, TREGIM

Gjenerali kishte hequr perden e syrit dhe prapë i lotonte. E fshinte me një copë të hollë, të bardhë, ngadalë. Ngadalë e pinte edhe kafen. Prapa tij qe një pasqyrë e madhe. Në pasqyrë vura re shpinën e tij të drejtë, mbështjellë me xhaketë lëkure. Dhe papritmas një fytyrë malsori nëpër muzg. Sy të ëmbël, mustaqe të përthinjura, prerë shkurt. Herë dukej, herë zhdukej. Pa u marrë vesh nga hyri a nga doli.
Afrohet një burrë kokërruar. Drejton shpatullat e mbledhura si ari dhe përshëndet ushtarakisht.
Gjeneralit i zdrit fytyra. I porsaardhuri m’u drejtua:
– Ti nuk e njeh këtë burrë!
Se ç’u mahit me gjeneralin dhe u kthye prapë nga unë:
– M’a ka ndërruar drejtimin e jetës, kam qenë në prag të vetëvrasjes. S’e mora vesh kurrë ç’e shtyu me vu veten në rrezik për mua.
Pagoi kafet dhe iku.
Kam qenë oficer i ri kur më vdiq nana, tha gjenerali. Telegrami më erdhi natën e Kërshëndellave, ku kish Kërshëndella atëbotë!, Tirana e përmbytur në shi. Jo shi, lëng bore. Deri në fshatin tim të lindjes në shpate të Shkëlzenit duheshin jo më pak se dymbëdhjetë orë, edhe po të kisha makinë. Copa-copa mbërrij në Laç. Rrotë makine nuk lëvizte për andej. Ia beh një Skodë. Karroceria ding me arka, mbuluar me fletë çadre. Furnizimet e fundit dimërore për rrethet e Veriut. Nuk binte shi, derdheshin përrenj prej qiellit. Më vjen keq, rrudh supet shoferi. Bën shenjë me krye, tre burra në kabinë. Kurrnjëri nuk bëzante.
– Edhe në karroceri, i them. Rri ndërmjet arkave.
– Nuk mundem. Më mbeten fëmijët pa bukë.
Ktheva shpinën. Një vetëtimë e krisur preu qiellin mbi Malin e Skënderbeut, gjë e rrallë për shirat e dimrit. Mali u mbyt rishtazi në terr. Nëpër terr pashë fytyrën e nanës, shtrirë në vig. Në mes kullës së vjetër. E verdhë si hënë.
Bum!, pas shpatullave të mija ndjeva se u rrëzua diçka.
– Hip, vëlla.
Njëri nga tre udhëtarët, që ndodheshin në kabinë, kish kërcyer përjashta. Burrë shtatmesatar, bukur në moshë.
– Po ti?
Vura re sytë e ëmbël dhe mustaqet e prera shkurt.
– Jam për në Pukë. Puka është më afër. Çon Zoti ndonjë makinë tjetër.
Deri në Pukë duheshin katër orë të mira. Atje me siguri po resh borë, çka mund të jetë në male ky shi i akullt, veçse borë? Kërcej në kabinë. Matanë xhamit zvogëlohej hija e burrit. Qe errur. Edhe mua m’u errën sytë. Si e lashë tjetrin në mes të katër udhëve në shi? Kishte moshën e tim ati. Bëj shuk pelerinën dhe ia gjuaj nga dritarja. Pelerina iu hap te këmbët si parashutë. Ktheu kryet me pa. Shkelja, i them shoferit. Burri u zhduk nga sytë. Si nuk e pyete për emrin, more bir, më thotë fytyra e nanës, hënë e vrarë në vig. Thjesht udhëtar, tha shoferi. As e njoh, as e di.
Në të hyrë të Milotit, njëri prej dy të tjerëve që mbetën në kabinë, nëpërdhëmb ja, mbaje këtu. I lëshon shoferit në prehër një kartmonedhë të bërë duq, pa shqiptuar tjetër fjalë. As faleminderit, as natën e mirë. Ky paska pasur vetëm një çerek ore rrugë, mund të kishte zbritur ky, jo ai malsori! Hapi një çadër me dorezë të thyer dhe mori drejt një klubi të vogël, me xhamet verbuar prej avullit. U ndal dy herë, era ia kthente çadrën mbrapsht, nuk e linte me e hapë.
Gjenerali fshiu syrin që i lotonte.
Një jetë s’e harrova atë malsor, tha. Sa herë ndeshja një pukian, ia kallëzoja ngjarjen, me një shpresë pa kuptim mos mësoj diçka për të. Sa herë ia lehtësoja hallin ndonjë oficeri që e kish familjen larg, më dukej se i bëja nder burrit që zbriti për mua. Në udhëkryq, një natë dimri me shi.
– I biri?, thashë për kokërruarin.
– Ç’ne.
Ky kokërruari (atëherë i kishte flokët dredha-dredha) më vjen një ditë, se kush e kish këshilluar shko takoje, thotë gjenerali. Shpresonte me e ndihmue për diçka. Nga je, e pyes kot. Ai rrudh ballin, nuk njoh kënd këtu, jam prej Puke. Do të bëj çmos, i them. Nesër në tetë të pres në zyrë. U hutua, nuk e priste ashtu tak-fap. Nuk qe i sigurt a e kuptova problemin e tij në thelb. Kish të drejtë. Ai fliste, unë shihja tjetërkënd përballë. Shihja një malsor pa emër, me sy të ëmbël dhe mustaqe të prera shkurt, duke u lagur nëpër kalldremin e një qyteti ku nuk njihte kënd, në kulmin e një nate gjakftohtë dimri.