Gazeta Nacional Albania

TË NJOHËSH NATËN .Poezi nga ROBERT FROST (SHBA, 1874-1963). Përktheu: Anton PAPLEKA

 

 

 

« Kur do të shkruhet historia e poezisë amerikane të kohës sonë, me gjasë në qendër të saj do të vihen Frosti-i dhe T. S. Eliot-i. »

  1. O. Matthiessen

 

 

 

 

 

 

 

ROBERT FROST

 

FRIKA NGA SHTËPIA

 

Do t’ju flas për diçka që atyre u është bërë zakon :

Gjithmonë, pa asnjë përjashtim, kur kthehen në mbrëmje

Nga arat e tyre të largëta në shtëpinë vetmitare

Ku zjarri është shuar e mbuluar me hi, pa asnjë dritë,

Atyre u është bërë zakon ta hapin derën me rrapëllimë

Me qëllim që ajo që ndodhet në shtëpi

Të ketë kohën e duhur për të ikur :

Meqë u pëlqen më shumë nata e jashtme

Sesa nata e brendshme, u është bërë zakon

Ta lënë hapur derën e shtëpisë

Për aq kohë sa nuk e kanë ndezur dritën.

 

 

DËRRMIM

 

Një ditë shiu i tha erës:

« Ti shtyj dhe unë do të fshikulloj. »

Ata bënë ashtu siç thanë,

Saqë bimët e kopshtit

Shumë kohë mbetën të dërrmuara

Të stërkequra, por aspak të vdekura.

Unë e di me saktësi se çfarë ndienin ato.

 

 

TË NJOHËSH NATËN

 

Kam qenë një nga ata që e kanë njohur natën.

Kam bredhur nëpër shi dhe jamkthyer nëpër shi.

Kam qenë më larg sesa drita më e largët e qytetit.

 

E kam parë rrugicën më të trishtë të qytetit,

Kam kaluar më tej sesa roja e natës që vinte rrotull

Dhe kam ulur sytë pa dashur të jap shpjegime.

 

Kam qëndruar në vend dhe e kam ndalur zhurmën e hapave të mi.

Kur që prej shumë larg erdhi një britmë e ndërprerë

Përsipër shtëpive, nga një rrugë tjetër.

 

Ajo nuk erdhi të më kujtonte diçka a të më thoshte mirupafshim,

Edhe nga më larg, nga një lartësi e pabesueshme

Një sahat i ndritshëm në qiell

 

Shpallte se koha nuk ishte zgjedhur as mirë as keq.

Kam qenë një nga atë që e kanë njohur natën.

 

 

VENDLINDJA

 

Te ky vend shumë i lartë në mal

Ku njeriu besonte se mund të rronte,

Im atë ndërtoi shtëpi, gjeti një burim

Dhe e rrethoi tokën me një varg muresh,

Vetëm barin e lejoi të rritej aty

Dhe krijoi një familje të madhe.

(Ne ishim dymbëdhjetë fëmijë.)

Dukej sikur malit i pëlqente kjo lëvizje

Dhe për njëfarë kohe na duroi të gjithë

Duke pasur në buzëqeshjen e tij diçka enigmatike.

Qysh atëherë ai na ka harruar edhe emrin.

Natyrisht vajzat kanë marrë një mbiemër tjetër.

Mali naka zbritur nga gjunjët e tij.

Tashti prehri i tij i gjerëështë plot drurë.

 

KUR U BËRA PESËDHJETË VJEÇ

 

Kur isha iri, mjeshtrit e mi ishin të vjetrit.

Afshin e frymëzimit, e flijova për trajtën dhe ftohtësinë.

Vuajta si metali që e derdhin në formë.

Hyra në shkollën e të vjetërve

Për të njohur më mirë të shkuarën.

 

Tashti  jam i moshuar, mjeshtrit e mi janë të rinjtë.

Duhet ta çash e ta përdredhëshatë që derdh në formë.

Përpiqem të shqep të qepurat e ngushta.

Jam në shkollën e të rinjve

Për të njohur më mirë ardhmërinë.

 

 

FYTYRA TË NGJESHURA PAS XHAMIT

 

Kukuvajka e dimrit e ndërroi drejtimin në kohë

Për t’iu shmangur xhamit e për të mos e thyer

Dhe flatrat e saj të tendosura që i shtriu befas,

Ua kthejnë rrezen e purpurt të perëndimit të diellit

Me një shpalosje të gjerë puplash pushatake

Fëmijëve të befasuar, të ngujuar pas dritares.

 

 

ZJARR E AKULL

 

Për disa, kjo botë do të marrë fund e djegur,

Sipas të tjerëve, e ngrirë akull.

Dëshira ime e fshehtë,

Më shtyn të them: ajo do të përfundojë në zjarr.

Po të duhej të vdiste dy herë,

Unë e di se çfarëështë urrejtja,

Dhe mund të them

Se për të shkatërruar

Edhe acari është i fortë

Dhe është i mjaftueshëm.

 

 

SIDOQOFTË QE DIÇKA

 

Disa njerëz mëtallin: sa herë që vështroj

Në fund të një pusi, gjithnjë jam në kundërdritë

Dhe nuk shoh mëlarg  sesa sipërfaqja e tij

Që më çon një imazh shkëlqimtar

Të vetes sime si një zoti i ri në një qiell vere,

Me një brerore fierajash dhe resh të bardha.

Megjithatë një ditë, me mjekër të mbështetur te qermi,

Vura re, siç m’u duk, përtej imazhit,

Përmes imazhit, diçka të bardhë

E të vagëlluar, të ardhur nga thellësitë e mëdha :

Pastaj befas kjo gjë më humbi nga sytë.

Ca ujë erdhi ta terratiste ujin e cemtë.

Qe një pikë që ra nga një fier dhe fsht

Një zhubër e zhduku. Çfarë qe ajo bardhësi?

E vërteta apo një copë kuarc ? Sidoqoftë qe diçka.

 

 

NJË HAP I VETËM PRAPA

 

Jo vetëm rërë dhe zaje

U gjendën edhe një herë të shkoqura

Por, duke gllabëruar togje balte,

Gurë të mëdhenj, të rrumbullakët, të shkëputur

Përplaseshin me një shungullimë të shurdhër

Dhe rrokulliseshin përgjatë përroskës.

Stomie të tëra toke vithiseshin

Dhe zhdukeshin shkëmbinj bregdetarë.

Ndjeva se vetë vendi ku qëndroja

Ishte i kërcënuar

Nga një katastrofë universale.

Por duke bërë prapa një hap të vetëm

Shmanga rrezikun që të më merrte edhe mua.

Një botë e  tërë rrënjë shkulur

Kaloi si furtuna para meje.

Pastaj shiu mehu. Era ra

Dhe dielli që doli sërish, më teri.

 

 

ZHURMËRIMA E DRURËVE

 

Përherë e kam pyetur veten

Përse ne e durojmë më lehtë

Sesa çdo zhurmë tjetër

Zhurmërimën e pareshtur të drurëve

Që dëgjohet kaq pranë shtëpive tona.

Atë e durojmë në të gjitha orët

Dhe na pështjellohen mendimet

Nga lëvizja e gëzimeve tona

Që paprerë shkojnë e vijnë.

Ne dëgjojmë dhe na duket sikur jemi tjetërkund.

Drurët flasin për nisje

Dhe nuk nisen kurrë.

Atë flasin, ndonëse e dinë,

Tashmë që janë bërë pleq e urtakë,

Se përgjithmonë do të mbeten aty ku janë.

Këmbët më mbërthehen pas truallit

Koka më tundet mbi supe

Herë-herës, kur nga dritarja apo nga dera,

Shoh sesi lëkunden drurët.

Unë do të shkoj diku,

Me një guxim të marrë do ta bëj këtë zgjedhje,

Një ditë kur drurët do të buçasin në erë

Dhe do të tunden aq shumë

Sa t’i llahtarisin e t’i bëjnë të ikin me vrap

Retë e mëdha, të bardha.

Do të flas më pak sesa drurët,

Por unë do të nisem për udhë.

 

 

AJO QË U DUK

 

Ai mendonte se bota i përkiste vetëm atij,

Sepse gjithçka që i vinte si përgjigje,

Ishte veç jehona tallëse e zërit të vet

Që ia kthente mbi liqen një shkëmb i thepisur,

Të cilin ia fshihte një perde e madhe drurësh.

Një mëngjes të bukur, në bregun plot shkrepa,

Ai ishte aty duke bërtitur se ajo që i duhej,

Nuk ishte një kopje e dashurisë së tij,

Por një ndjenjë si ajo,e vërtetë, e  vetvetishme:

Dhe për  ankesat e tij nuk mori përgjigje tjetër,

Po nuk qe së paku diçka që befas i theu degët

Rrëzë shkëmbit që ndodhej në bregun tjetër

Pastaj u zhyt në ujë me rrapëllimë,  atje tej

Dhe fill pas kësaj zuri të notonte pa zhurmë.

Si mbërriti pranë tij, ai pa se ajo që u duk

Nuk qe një qenie njerëzore, një përplotësim i vetvetes,

Por qe një dre i madh mashkull, i fuqishëm,

Që shtynte me kraharor ujët e rrudhosur të liqenit

Dhe doli prej tij duke curriluar si një ujëvarë.

Ai eci duke u lëkundur midis shkrepave

Dhe u fut në hijesira: kjo qe e gjitha.