Sapo kishte rënë muzgu dhe e mbështjellë në batanijen me ngjyra të ndezura, të cilën e kishte që nga fakulteti dhe vështronte spektaklin e natyrës që po përgatitej për natën. Yjet do të ndiznin dritat një nga një dhe hëna tashmë dukej si një disk i zbehtë, e shënjuar nga goditjet e miliona viteve. E fshehur pas reve do të lëshonte dritën e saj të pakët e të hijshme që dikush do ta quante të mirëqenë e dikush do të ëndërronte me të.
Kafeja kishte mbaruar dhe në fund të filxhanit kishin mbetur shirita të zinj e të zbehtë që formonin figura të çuditshme. E mori në dorë dhe e rrotulloi ngadalë duke buzëqeshur me dhimbje. Iu kujtuan sezonet e provimeve, kur pasi kishin mbyllur librat ditën e fundit para provimit, lexonin fatin që i priste të nesërmen. E kujtonte si sot filxhanin që rrotullohej në gishtat e hollë të Hanës dhe të qeshurën e saj pas çdo fjale.
Lidhja me Hanën kishte vijëzuar jetën e saj me konture, të cilat i kishin dhënë formë gjithçkaje që ishte sot. Ajo ishte fijëza e padukshme për të cilën kishte nevojë për të mos e humbur drejtimin. Nuk arrinte as të kujtonte jetën kur Hana nuk ishte pjesë e saj. I ngjante sikur ajo kishte qënë gjithnjë me të, edhe atëherë kur nuk e njihte.
Por Hana kishte ikur, nga ajo dhe gjithçka tjetër që e kishte lodhur aq shumë. Pas shumë vitesh vuajtjeje, ajo i kishte dhënë fund lidhjeve me njerëzit që ndërtuan historinë e saj. Nuk e dinte nëse ajo kishte ikur për t’i dënuar, apo për t’i lënë të lirë, nëse ishte dorëzuar, apo po luftonte. Nuk e dinte nëse ikja e saj ishte egoizëm, apo forma më e lartë e dashurisë. Thjesht e dinte se ajo i mungonte. Çdo ditë! Kishin kaluar një kalvar të gjatë ato të dyja, një rrugëtim mes luftrash të ndryshme, por që i kishin lidhur përjetë. Ishin të dyja të sfilitura nga e shkuara e në kërkim të dritës në fund të tunelit. Tunelit që nuk mbaronte kurrë, e mbase mund të ishte më i gjatë se sa vetë jeta e tyre.
Hana e kishte mësuar të shpresonte. Ndaj edhe pse kishte mbi një muaj që nuk ia dëgjonte zërin, e dinte se ajo ishte diku duke luftuar për jetën e saj. E dinte se nuk do ta linte vetëm. Diçka e fortë, tejet shpirtërore ishte ngërthyer me vite mes tyre, ndaj ishte e bindur se do ta ndiente menjëherë nëse një ditë Hana nuk do të ishte më. Thjesht e dinte se do ta ndiente, nëse një ditë zemra e saj do të pushonte së rrahuri. Vuajtjet që kishin kaluar i kishin mësuar të njihnin tingujt e zemrës së njëra-tjetrës. Ishin më shumë se shoqe, më shumë se motra. Ishin shpirtra binjakë. Dhe kur të mërzitej për të, do të dilte në ballkon, do të përgatiste dy kafe si dikur dhe do të vështronte yjet. Në një qytet tjetër, diku shumë larg, edhe ajo do të vështronte të njëjtin qiell, të njëjtat yje. Hana e kishte mësuar që duhet të vështronte yjet. Sa herë që ishte e mërzitur, sa herë të ishte e vetmuar, sa herë të kishte mall. Sepse ëndrrat janë më të forta se besimet, janë më të lira dhe kanë gjithmonë brenda tyre shpresën dhe ndjesinë se edhe e pamundura mund të kthehet në realitet një ditë.
Yjet e para filluan të ndizeshin një nga një, ndërsa hëna lëshoi dritën e zbehtë si kurorë e trishtë përreth reve. Ajo mori filxhanin ku s’mund të lexonte asgjë për të ardhmen dhe hyri brenda. Nga dhoma tjetër dëgjoi zërat e gëzuar të vajzës dhe burrit dhe mori frymë thellë. Iu duk e padrejtë që ajo mundi të kishte një familje, ndërsa Hana jo. Siç kishte thënë, mbeti personazhi i vetëm i librit që shkroi me lot e dhimbje. Personazhi që mbushi baulen me kujtime dhe u largua drejt një fati që tani ishte i pakuptimtë. Dhe do t’i duhej sërisht të luftonte, siç kishte bërë gjithmonë. Po a do t’ia dilte mbanë? Do të vinte një ditë që të uleshin bashkë në ballkon e të vështronin perëndimin? Apo ato fjalë që thanë atë natë do të mbeteshin të fundit?
Ka njerëz, rrugëtarë të rastit që ikin pa u ndier nga jeta jote. Ka të tjerë, me të cilët je mësuar, por që zëvendësohen lehtë nga dikush tjetër dhe pas pak kohe mezi iu kujton emrat. Ka njerëz që sado të rëndësishëm je i përgatitur që do t’i përcjellësh një ditë dhe mban prej tyre vetëm elementë që nuk të lëndojnë kur i kujton. Por ka pak njerëz, tek të cilët ke ngritur shtyllat e besimit, njerëz me të cilët je rritur, me të cilët zemra ka rrahur në sinkron. Njerëz që të kanë ndriçuar ditët e të kanë bërë të durueshme dhimbjet. Atyre të cilëve mezi pret t’iu shprehësh gëzimin më të vogël e të qash hallet më të mëdha. Njerëz të cilët të njohin më mirë sesa ti njeh veten, që të kuptojnë, të ngushëllojnë, që janë afër edhe kur janë larg, që të pranojnë ashtu siç je duke dashur më shumë të metat sesa virtytet e tua. Me ata kuptohesh me një vështrim, flet pa fjalë, e percepton ndjesi që të tjerët nuk mund t’i kuptojnë. Me ata njerëz ti lidh jetën në një mënyrë të pashpjegueshme, por je mirënjohës që fati i solli në rrugën tënde. Ata janë shpirti binjak, jo se janë të ngjashëm me ty, por sepse të duan thellësisht, në një mënyrë që askush nuk të ka dashur më parë.
Asaj i ngjau sikur dikush ia shtrëngoi aq fort zemrën sa iu duk se i ndaloi. Zërat e gëzuar që vinin nga dhoma tjetër iu dukën të largët, sepse ajo nuk mund të ishte e lumtur kur Hana nuk qe. Lidhja e tyre ishte përtej asaj që mund të imagjinohej. Ishin i njëjti shpirt i ndarë përgjysëm dhe asnjëherë nuk do ishin të plota, nëse nuk do të ishin bashkë.
Brunilda Zllami: “Fluturimi i fundit”, Elda. Fragment romani
