Përktheu nga gjermanishtja: Dr. Elda Gjana-Boriçi
Kur i’a mbathim ndjehemi mirë.
Kristofi flet për këtë gjë. Unë hesht. Nëna pi. Ajo pi me gratë e lagjes, duke luajtur poker, derisa të gjitha zhvishen. Dhe binjakët rrinë poshtë tryezës e flenë. Dhe ndoshta nuk ekzistojmë fare, kjo gjë më qetëson disi.
Është një rastësi e vërtetë që ne jetojmë në Harsberg, pak jashtë qytetit, në dy dhoma dhe tualeti në katin përdhes. Një lajthitje, thoshte babai vitin e kaluar në dimër, përpara se të vdiste. Ai u var në një mështeknë dhe i tërë Harsberg-u qëndroi përpara saj atë natë. Nëna u kap pas këmbëve të babait dhe klithi, derisa nga turma doli një fqinj dhe e preu litarin me një thikë. Pasi kishte ikur mjeku dhe nëna kishte gëlltitur tabletat e gjumit, Kristofi tha, duhet të mendojmë edhe një herë për atë që ka të bëjë me lajthitjen. Ishim në një mendje. Një rastësi bie nga qielli, qëllon atë që e meriton…
Më vonë nuk folëm më për këtë.
Njerëzit rrinë ulur këtu në stolat prej druri në oborr, me kanoçet e birrës dhe presin. Ata presin shiun për të futur stola prej druri në shtëpi. Ata nuk lëvizin shumë gjatë ditës. Natën hedhin pjata, nganjëherë edhe mobilje. Herë – herë zhduket ndonjë, por kurrë për një kohë të gjatë, shfaqet sërish, dhe asnjë nuk pyet se ku ka qenë. Prandaj këtu është e lehtë që t’ia mbathësh fshehurazi. Askush nuk e di se ne punojmë në det.
Kristofi në punishten e ngjyrosjes. Unë në vend-parkim.
Shoferët duken të gjithë njëlloj, prej mënyrës sesi zbresin nga kamionët, si shtriqen, ruajnë me sy dhe pijnë cigare. Ata kanë ardhur që të bëjnë një pushim. Në verë vërdallisen me kanatiere të bardha dhe me xhinse. Në dimër veshin pallto treçerekëshe jeshile ose këmisha me kuadrate. Përveç flokëkuqit, i cili e parkon kamionin e tij përpara shtëpizës së tualetit, ai mban veshur gjithnjë të njëjtën këmishë të zezë. Atij i vjen erë gome e djegur dhe erë grasoje. Qafa e tij është me blana, ma do mendja me akne. Ai i ka qejf flokët e mi të shkurtër dhe bjondë. Kur ai buzëqesh, shpërvjel buzën e sipërme dhe nxjerr mishin e dhëmbëve. Dhëmbët i ka të shtrembëra. Sot ai duket i lodhur.
Dhjetë orë autostradë thotë ai dhe përkul kokën pas. Hipim të heshtur në kamionin e tij. Shtrati pas sediljes së shoferit është i ngushtë, por i rehatshëm. Rrimë ulur të përkulur dhe shohim njëri – tjetrin në sy, disi miqësore. Kërcas gishtat.
Sot e ka rradhën ana e djathtë, thotë ai dhe e heq këmishën e tij të djersitur nga koka. Nuk flet më shumë. Nxjerr nga hapësira poshtë sediljes së pasagjerit vajin japonez dhe ma drejton. Pres derisa flokëkuqi të shtrihet barkazi dhe të mbështesë faqen e djathtë në jastëkun e zi në formë zemre. Pastaj filloj, i masazhoj qafën. Shtypja që bëjnë gishtërinjtë e mi të mëdhenj është shumë mashkullore, e fuqishme.
Ti je ende e re, thotë ai papritmas.
Pastaj nuk thotë më asgjë. Paguan pasi ka veshur sërish këmishën e djersitur.
Muajin e ardhshëm do të bëj një udhëtim në Siçili.
Gjë e mirë, thashë.
Në punishten e ngjyrosjes makineritë rrinë pa lëvizur. Ndërtesa është me tulla. Kristofi udhëton çdo pasdite përmes krahinës së punishteve në jug. Ai duket si një piktor, nga mënyra sesi qëndron aty me përparësen e tij të bardhë, të ndotur. Dhe tubat e kutitë i mbyll, si një që nuk ka bërë kurrë diçka tjetër, dhe boja në fytyrë dhe në duar i është tharë. Duhet të qesh. Punishtja i ka vënë sot makineritë në punë me ngjyrë të verdhë.
Mos qesh si idiote, thotë Kristofi.
Muajin e ardhshëm do të udhëtojmë përgjatë bregdetit, i’a pres.
Ide muti kjo e detit. Thjesht punë muti. Duhet të digjet kjo karakatinë muti këtu.
Fjala mut është si një çlirim, si një goditje e padukshme në një mur. E kemi mësuar nga babai. E duam këtë fjalë.
Kristofi u qetësua sërish në stacion. Ai rri ulur në karrigen e tij me rrota dhe bën numra mbi dy rrota. Karrigen me rrota Kristofi e ka blerë në vjeshtën e vitit që shkoi në tregun e sendeve të përdorura, e kishte lyer me jeshile, sepse donte të vendoste një shenjë. Kristofi kishte dëshirë të shtirej si hantikapat, dhe nëse ka mundësi të zgjedhë ai zgjedh peshkatarin. Meqenëse babai ishte njeri i drejtë, Kristofi është i entuziazmuar nga peshkatari. Fjala peshkatar vjen nga peshk dhe peshqit janë për eskimezët siç janë elefantët për indianët dhe një indian është budist, dhe një budist është i mirë për botën, prandaj Joshka është burri i duhur. Kristofi ka një logjikë që nuk e kuptoj çdo ditë. Shpeshherë ai flet edhe vetëm që të flasë, pa kuptim, mendoj. Fshehurazi.
Qëroj portokallë, bëj forma me gjalpë dhe vë mbi tryezë rrepat dhe kripën. Nëna qan me lot, pa arsye. Ajo nuk ka ngrënë gjë prej ditësh. Vendos mbi tryezë shpërblimin që mora nga flokëkuqi. Kjo është hera e fundit, i them. Kristofi shkon te karburanti dhe sjell tekila të zezë, hot dogë e kikirikë. Një arsye për nënën që të mos qajë më. Tekila serviret e ftohtë. Binjakët mbërthejnë këmbët e Kristofit, duan hot dog. Unë dhe nëna shpëlajmë gotat me ujë të ftohtë për gratë që do të vijnë menjëherë për të festuar. Këtu nuk ndjehem mirë, thotë nëna, kur vjen vera fillon sërish të kundërmojë. Kundërimi vjen nga poshtë, diçka është bërë gabim me kanalizimin. Unë them, limon, duhet të varësh limon në nevojtore. Si ta var? Pyet nëna. Më mirë me gjithë pemë, thotë Kristofi, ose var halat e një bredhi. Kristofi qesh. Edhe nëna, ajo thotë, frikacak i zgjuar, dhe i hedh në fytyrë leckën e enëve. Dhe diçka më bën nervoz, diçka që është gjithmonë brenda Kristofit dhe nënës. Ndoshta është humori, një lëkundje e tillë. Poshtë e lart.
Kuqoja ka sjellë me vete sot një grua.
Duart e saj janë të druajtura, të njomura. Gishti i madh, i shkurtër, i çfarëdoshëm, asgjë e veçantë.
Thonj të ngrënë. Shumë pak fuqi, them unë.
Gruaja nuk flet si njerëzit e këtushëm. Ajo është nga perëndimi, nga zona e Rajn – Mainit. Një këngëtare që nuk ka ku të fusë kokën, thotë kuqali. Ai është i zhgënjyer. Nëse ke shumë pak fuqi, më vjen keq, i’a pret ai, rrotullohet dhe hip në kamionin e tij. Gruaja dhe unë qëndrojmë në shi.
Flokëkuqi jep sinjal me dritë nga autostrada.
Dhe tani, thotë gruaja.
Dhe tani çfarë, them unë.
Gruaja është një gjysmë koke më e shkurtër, dhe mendoj se është disa vjet më e madhe se unë, në fillim të njëzetave. Këmbët e saj shkëlqejnë në ngjyrë kafe. Rrathët e syve janë aq të zinj sa edhe vetë sytë. S’kam fjetur prej ditësh, thotë. Ajo flet si Kristofi, pa pushim, flet vetëm për Siçilinë dhe detin. Ma ka premtuar, përsërit ajo pandërprerë.
Mendja më thotë se Siçilia dhe deti nuk i përkasin asaj.
Ajo nuk e di se ku duhet të shkojë.
Ajo bëhet më e qetë kur Kristofi vjen me karrocën me rrota për të më marrë. Ai ka mëshirë për të. Ai mendon se gruaja është shumë e bukur kur qetësohet. Ai e dëshiron atë. Ajo është në kërkim.
Në cilin kërkim? Pyes.
Këtë nuk e kuptoj, thotë Kristofi. Ai flet sërish për peshqit dhe eskimezët dhe se do të shkojë në Arizona.
Tani po e mësoj që ai do të shkojë në Arizonë.
Unë pyes se çfarë kanë të përbashkët peshqit dhe eskimezët me Arizonën. Atje peshqit fluturojnë, thotë gruaja, e cila quhet Koni. Kristofi e kupton. Ai vazhdon të flasë. Gruaja dhe Kristofi bisedojnë së bashku.
Unë them, peshqit janë të mërzitshëm, po aq të mërzitshëm sa edhe njerëzit te stolat e drunjtë në oborrin tonë.
Ti ende nuk ke parë të fluturojë ndonjë peshk? Pyet gruaja.
Por ti ke parë! I’a prita.
Besoj që Kristofi dhe gruaja janë pështyrë nga peshku, edhe nëna gjithashtu.
Ai e çoi gruan te vendi i parkimit. Një lajthitje! Është e çuditshme që Kristofi menjëherë nuk e di se ku ndodhet Siçilia. Ai nuk shkon më në punë. Ngjyrat të sëmurin, thotë ai dhe hedh në ajër një nga binjakët. Kurrë nuk kam parë një njeri kaq të fuqishëm. Ditë pas dite sytë e Kristofit nguleshin te gruaja.
Në oborr fqinjët kanë vënë mishin në skarë. Familjes së bllokut të parë i kanë dhuruar një derr të tërë. Binjakët rendin pas njëri – tjetrit lakuriq, brenda arkës me rërë. Unë gërmoj te fustanet e reja. Javën e fundit puna u tregua bujare. Nxjerr dy palë xhinse dhe një T-shirt të bardhë dhe blu. U fishkëllej binjakëve. Nuk duan të ma vënë veshin. Nënës i qesh fytyra duke e kthyer nga dielli. Klienti ynë rri ulur në stol si i mbërthyer pranë nënës dhe tund keçapin në shishe për ta hedhur në pjatën prej kartoni në makarona. Qëndroj mu te hyrja e shtëpisë me fustanet në dorë. Ende është shumë ftohtë, ata duhet të hedhin diçka përsipër, them unë. Ata do të vijnë po të kenë ftohtë, i’a pret nëna. Kristofi heq këpucët, i hedh në ajër dhe i kap sërish. Me krahë të hapur ai bie në bar.
Ti je filistine e ndyrë, bërtet drejt qiellit.
Dhe ti je një mburracak, i’a kthej.
Lëre, më pëshpëriti nëna. Ajo vazhdon ta mbajë fytyrën të drejtuar nga dielli. Sytë e mbyllur, faqet e kuqe. Në hundën e saj shquhen damarë të vegjël të çarë. I lëshoj fustanet përtokë dhe vrapoj në bar drejt arkës me rërë. Binjakët çirren. I kap nga kyçi i dorës dhe i tërheq pas vetes drejt hyrjes së shtëpisë. Pushoni, mos bërtisni, thotë nëna. Ajo hap sytë dhe kalon pranë gruas duke tërhequr këmbët zvarrë. Qentë e fqinjëve lehin. Binjakët bëjnë më shumë zhurmë. Nëna i rrëmben prej meje, i fut poshtë krahëve të saj të fuqishëm, njërin majtas dhe tjetrin djathtas. Ajo i mban binjakët deri në shtëpi si dy thasë me patate. Përkulem, ngre fustanet. Pas derës së shtëpisë bie heshtje. Ngjitem në dritaren e kuzhinës. Poshtë mbulesës, të futur në shtratin e tyre janë shtrirë binjakët. Nëna kalon pranë meje duke përplasur këmbët dhe del jashtë. Flokët e saj varen të shpupurishur. U fute sërish nga dritarja, më pyeti. Shoh poshtë mbulesës së shtratit. Po marrim karrigen me rrota të Kristofit dhe do bëjmë një xhiro përreth bllokut, i thashë. Binjakët vishen pa thënë asnjë fjalë. Njëri bluzën blu, tjetri të bardhën. Në karrigen me rrota ata ulen sipër njëri – tjetrit.
Atyre u pëlqen kur unë e anoj paksa nga mbrapa karrigen me rrota dhe i rrotulloj. A keni parë ndonjëherë të fluturojnë peshqit, pyes. Të dy qeshën.
Peshqit nuk mund të fluturojnë, vetëm zogjtë, thotë njëri prej tyre.
E di, ia ktheva.
Së shpejti bie muzgu. Klienti ynë po mbahet me të madh, qëndron mbi tavolinën e birrës dhe këndon me fizarmonikë. Të dehurit rrinë shtrirë poshtë pemës së babait, vazhdojnë të llomotisin, dhe gratë tërheqin me duart e tyre mishin nga kuzhina përmes dritares së hapur me xhama ngjyrë portokalli, lëpijnë kanellë dhe rrëkëllejnë tekilën e zezë. Nuk them asgjë. Ulem pranë binjakëve në parvazin e dritares dhe kërkoj Kristofin. Ai e ngre klientin tonë nga tavolina. Gruaja pushon së kënduari dhe e fsheh kokën poshtë sqetullës së Kristofit.
Që kur ka ardhur nuk i jam drejtuar asnjë herë të vetme me emër.
Tani ajo qëndron aty në dritare, me Kristofin, më sheh si një mikeshë.
E qëlloj në fytyrë.
Djathtas, majtas. Majtas, djathtas. Pastaj në hundë.
Gruaja mbrohet.
Kaq fort, thotë ajo.
Kristofi më sheh ngultas, i heshtur. Pastaj heshtin gratë në kuzhinë.
Kurrë nuk i kam parë gratë kaq të heshtura. Jashtë poshtë pemës dëgjohet ende vetëm atmosfera e festës së burrave.
Papritmas nëna pyet: Çfarë bluan në kokën tënde? Zëri i saj del nga barku.
Vetëm zogjtë mund të fluturojnë, them.
Hesht, thotë nëna, përndryshe edhe ti do të fluturosh menjëherë ndokund.
Me shumë kujdes rrëshqas nga parvazi i dritares. Kristofi e kap gruan nga dora, fillon të flasë, nuk mund ta kuptoj. Ai i’a mbath fshehurazi me gruan, ecën në bar, përmes arkës me rërë. Jam e sigurtë, Kristofi sot do të kthehet menjëherë. Gratë vazhdojnë të festojnë. Mendoj për flokëkuqin dhe i çoj binjakët në shtrat.
Claudia Klischat
Klaudia Klishat, një shkrimtare shumëdimensionale, lindi në 1970-ën në Wolfratshausen, jeton në Lajpcig. Studioi pedagogji sociale në Universitetin e Bambergut. Nga viti 1995 deri në 1998 për Letërsi Gjermane në Universitetin e Munihut. Ka studiuar në Shkollën e Lartë të Filmit, ka qenë balerinë në Teatrin E.T.A. Hoffmann në produksionet muzikale. Nga 1998 deri në 2001 kreu studimet në Institutin e Letërsisë Gjermane në Lajpcig, në degën e dramaturgjusë dhe prozës. Është fituese e Çmimit Open Mike në vitin 2000 dhe në vitin 2004 mori Çmimi Inkurajues Bavarez për Letërsi.
Veprat:
-Fundi i zonës me presion të ulët, 2003.
-Mëngjes. Më vonë mbrëmje, 2005.
-Njëri fle, tjetri zgjohet, 2010.
-Raumung in der Stadt, 2006.
-Dje, 2004