DJEMTE E NËNËS
Oh, moj verë, jam e vetmuar, mezi prisja që të vije
të kthehen zogjtë tek klloçka dhe fëmijët e fëmijëve…
Oh, moj verë mesi të prisja, por më mirë mos të kishe ardhë
erdhën e ikën fëmija e me ta s’ndrrova një fjalë.
Nipi i madh nga Amerika, mërmërinte fjalë plotë
unë e zeza përveç” plis”, asnjë fjalë s’kuptova dotë
e pyes djalin, “bir i nënës, ku punon në bujqësi?
se yt bir fjalën, “plis”, e shqipton për mrekulli.
Tjetri erdhi nga Greqia, doja në gjoks ta shtrëngoja
“kalimera”, thot ai, e zeza … kalin ç’e doja?
me ç’ta mbaj, ç’ti ngarkoja, s’kam as misër e as grurë,
bosh shtëpia në çdo qoshe, kalon miu e thyen hundë.
Tjetri më erdhi nga Italia, i këndova, “bir, mjalt bir”
“Muta, muta”, mu përgjigj, ngela me sy shqyer ngrirë
Ç’është kjo fjalë, i thuhet gjyshes e më dolën pika lotë,
“ai të thotë, “hesht”, italisht, kthehet djali rëndë, më thotë.
Ah, moj verë, ç’më thanë djemtë, do ta them s’e nuk duroj
po desha të shof fëmijët, gjuhët e huaja të mësoj,
ata janë “modernizuar”, gjuha shqipe, thonë, nuk ka vlerë,
janë tre gjuhë, ti si më thua, a do ti mësoj moj verë?
S’mjaftojnë lotë, por ulurima, të ngjitem në një majë mali
shkulet zemra nga kraherori, nëna nuk e njef më djalin,
ngelën si pemët pa rrënjë, si gjethja mbi ujë të lehtë,
s’trashegojnë gjuhën e nënës e nuk njofin fjalën “vlerë”.
GJUHA NËNË
Vendi im është shumë i vogël.
luftra shekujsh nxirrnin dhëmbët
pjesë i shqyen, e cunguan,
posicioni gjeografik
ndihmoi fuqitë e medha
e bënë urë, mbi të kaluan
Dhe kush urë e bëri, e iku
dhe kush rrënjë hodhi në shekuj
e plagosën e dërrmuan,
preknin gjuhë, traditë, zakone
mundësisht mos të ekzistonte
as ky popull dëshiruan.
Populli me shekuj rritesh
tradit e zakon këndonte
me shqipen gërmë më gërmë,
o shqipëtarë ndër botë mbarë
mësoni dhe gjuhën e zogjëve
por të parën gjuhën nënë. (mos harroni gjuhën nanë)
GJUHA SHQIPE E RRALLE.
O nënokja ime…
Sot mësuesja më pyeti,
me cilë gjuhë të fqinjëve, ngjason gjuha shqipe?
Gjyshja me zë dridhur, me fytyrë të nxirë,
sikur fjala e nipçes mbi kokë e qëlloj,
ngriti dorën lartë, si xhest urdhër, prerë
e nxorri një” joooooo!”,
prej krahërorit thellë e pastaj vazhdoi…
Biri im, o bir!
Dua që të gjithë, ta ndëgjojnë mirë.
Mos mi afroni gjuhës,
greken e serbishtenten e as italishten!!!
Gjuha jonë e shqipes, që në gji të nënës,
që në belbëzim është si fërfëllimë,
sikur cicërri një zog dallandyshje…
Ajo është si prekje e petalit lules,
si tingull violine, që hyn brënda këngës
ka forcën e madhe, ngrihet lartë në qiell,
i prek malit zemrën
Me shkronjat e sajë, noton si pulëbardhë,
dete e oqeane,
e mban bukurinë e pa prekshmërinë,
si zonjat spartane.
Ajo është dëshmi e gjuhës së rrallë,
e askush s’e prek e s’mund ta ngatërroj,
është origjinale!
Shqipja jonë e bukur do ngelet, e pastër,
do ngelet e vetme,
se e krijoj Zoti që në lashtësi, që në Pellazgi,
më antikja gjuhë në gjithë botën mbarë,
ndaj o biri im! Gjuhës tonë të bukur,
asnjë gjuhë tjetër, nuk i qëndron pranë…
OH, Ç’DËGJOVA!!!
Mos me thirrni “oj e çmēndur”, pse po mërmëri me vete,
s’jam prej guri, o prej hekuri, venave më vërshon gjak
jam krenare e s’mohoj kurrë, origjinën me plotë halle
e për atë vend më ther në zemër, kur shof të bijt, që i hedhin baltë.
Sot, qetësinë në det të kaltër e mendimet plotë krijime
si një breshër ardhur befas, u lëshuan e mi bën copë,
bërbëlimat e një qënie, që nuk di ç’emër ti veja,
injorant, apo sy lesh, a më mirë një kalli bosh.
Me një çant hedhur mbi sup ecte drejtë rëndë, rëndë
me gjoksin e nxjerr përpara, sikur kish çliruar vënd,
më trembi, kur i thot gruas, “Mos fol shqip!”, me ulurimë
kur dëgjoj zërin e saj, që i tha djalit, “shpirt, o bir!”,
Ca prej frykës e ca prej peshës, se djalin e mbante vet,
e gjora, më gjysëm zëri, i thotë:” ç’bëra, pse gërthet,
ç’faj kam unë që përkedheljet më dalin më bukur, shqip,
më atë gjuhë më mbushet goja, mi flet zemra me gjithë shpirt”.
Ai sì kafsh, o si përbinsh, me dorë ngritur i dha urdhër:
“Nuk më duhen fjalët e tua, as të shpirtit e as të zemrës,
djalit kurrë s’do i mësoj shqipen, atë gjuhë të injorantve
dua të më flasi bukur, si fëmijët e italianëve.
Të kam thënë edhe herë tjetër, ajo gjuhë është e një vendi,
që ketu e në gjithë botën na vjen turp ti themi emrin,
është një gjuhë e prapambetur, gjuhë e trash e e shëmtuar,
fat i madh që djali më lindi në një vënd të përparuar
Nuk e dinte që pran tij po kalonte një shqiptare,
që si e çmēndur me ç’dëgjonte, filloj të fliste me vete
“uffffffff-en” e mbyti në grykë, mos ti dilte. ulurimë
mërmërinte nëpër dhëmbë, të mos bëhej shoqja e tij.
Oh, ç’dëgjoj, ç’ është ky idiot, ky cjap në majë të shkëmbit,
gjuhën e qumshtit të nanës e ndalon t’ja mësoj birit,
që ecte pesë hapa para, kokë lartë, si kungull bosh,
grua mjera, i shkonte pas, si skllave, kokë varur poshtë.
Desha lartë të ngreja duart e të thoshja:”Oh mor Zot!”,
por i ula e me nerva, mbërtheva flokët në kokë,
“Oh moj Shqipëri e mjerë, gjuhën kush po ta përdhos,
bijt e tu si hunjt e gardhit, që kanë ikur nëpër botë.
Mos më quani të çmēndur, pse i flas vetes e tund kokën,
se më vrasin gjuhë e vënd, ca vesh gjat,
që kanë marr botën.
O SHQIPTAR!
O shqipëtar, kudo që je!
Po harrove, e nuk fole gjuhën tënde,
je më i mjeri në të mjerë …
Si gjethja e rënë mbi ujë,
e zverdhur, e lehtë, pa vlerë…
Si dega e pemës ndar rënë në tokë,
prej trungut, me sopat prerë…
Je si zogu i dalandyshes,
i porsa çelur, ngelur vetëm e pa fole…
UNE E ATYRE KOHEVE…
Mos më shif shtrëmbër, se unë ashtu jam gatuar,
të bindesha, të ulja kokën e mos të ndihesha…
Vi prej një kohe, kur ligji vriste e priste
me shqyerje të dhëmbëve prej bishe
Unë, vi prej një kohe me emër, kohë e drurit,
më e keqe edhe se epoka e gurit,
kohë, që sikur të nxirrje ç’të mbante truri,
e të mos pohohej ç’urdhërohej, të thyhej koka, murit
Mos më shif çuditrsiht e mos më quaj njeri i egër,
jam rritur me ushqimin e përkëdheljeve, dhunë,
dhunë e përditëshme e asaj kohe tjetër.
me vite çmëndurie, që s’kishin katër stinë,
S’kishte grohtësi e diellit i mungonte drita…
pa stinën e pranverës që të kultivoheshin ëndrrat,
kishte vetëm vjeshtë, që të zbrrunte gjer në palcë,
ose dimër, që kthente ngricë e dridhërimë, çdo pikë gjak