Poezi nga BELGJIKA
Emile Verhaern, 1855-1916
NISJE
Deti përplas shkulmat pas shkëmbinjve
Dhe graniteve të molit, deti i harbuar
Që bubullin e rënkon me shtrëngatën e tërbuar
Me tallazet që kreshpërohen pa pushuar.
Barakat dhe hangaret si të qenë të shkulura
Dhe urat e mëdha prej hekuri, të qullura
E të kamxhikosura nga era ; urat, barakat, kupolat e stacioneve
Dhe dritat e fareve që ngrihen kate-kate sipër horizonteve
Luhaten në mes të kësaj mynxyre
Me çatitë, me kulllat dhe me kolonat e tyre.
Dhe pajorët e lartë që kërkëllijnë dhe velat që zhurmojnë në erë,
Këput spirancën anija që i bie mes për mes detit të gjerë ;
Dhe drejt zenitit hovet flauri
Nëpër stuhi,
Kafshë vetëtime, nëpër detin pa kufi.
Më thoni, drejt cilës të panjohur të marrosur
Dhe drejt cilave zgjime prej somnambuli,
Dhe drejt cilave botëra të përtejme dhe diejsh të xhindosur
Anija ime velat i përkuli ?
Drejt cilave çmenduri dhe drejt cilave llahtari,
Drejt cilave guma të ngritura kas si dorinj,
Drejt cilave pirgje me florinj,
Drejt cilave zhurma në bash dhe në vendet ku qëllojnë topat e zinj
Më thoni, drejt cilave mirazhe dhe drejt cilave qeshje sublime
Me mëgojzë ndër dhëmbë tërhuzet anija ime ?
Ndërsa ajmé, ajo që arsyeja ime qe gjithmonë,
Dora që zgjat lampadarët e saj me drita të zbehta
E vështron se si godet me fshikull në horizont
Lart, që nga molet e vjetra.
Maurice Maeterlinck, 1862-1949
Çmimi Nobel më 1911
SERRAT E NGROHTA
O serra midis pyjeve !
Dhe dyert tuaja përherë të mbyllura !
Dhe gjithçka që ndodhet nën kubenë tuaj
Dhe në shpirtin tim që me ju ka aq shumë ngjashmëri !
Mendimet e një princeshe që ka uri,
Mërzia e një detari në mes të shkretëtirës,
Muzikë çaparesh te dritare të sëmurësh që nuk kanë shërim.
Shkoni te skutat më të vakëta !
Thuase se është një grua e zalisur gjatë një dite korrjesh ;
Ka ca karrocierë në oborrin e azilit,
Atje tej kalon një gjahtar drerësh që u bë infermier.
Këqyrni në dritën e hënës!
(Oh, asgjë nuk është në vendin e vet!)
Thuase është një marroke përpara gjykatësve,
Një luftanije me vela të hapura në një kanal,
Ca zogj nate të ulur mbi zambakë,
Ca kambana që bien për mort në mes të ditës,
(Atje tutje, nën ato kambana !)
Një vargan të sëmurësh që ecin nëpër livadh,
Kundërmim eteri në një ditë me diell.
O Zot ! O Zot, ku do të ketë shi
Dhe borë, dhe erë brenda në serra!
Marcel Thiry, 1897-1977
TI QË ZBEHESH KUR DËGJON EMRIN VANKUVER
Ti që zbehesh kur dëgjon emrin Vankuver,
Veç një udhëtimi të rëndomtë nuk ke bërë gjë tjetër;
Ti nuk e ke vështruar Kryqin e Jugut në terr,
Të gjelbrën e papagajve as diellin e egër.
Me disa avullore, ti i çave ujërat e detit,
Asnjë nëndetëse nuk deshi ta mbyste anijen tënde ;
Pa shkëlqyer fare, shërbeve nën komandën e Strymerit,
Të dezertoje asnjëherë nuk të shkoi në mendje.
Kthimit tënd le t’i mjaftojë një shije si pelin,
Se ti ke qenë ai ushtari pelegrin
Që në qytete të panjohura ke ecur, je ulur,
Dhe fillikat një mbrëmje, në një bar, në Broduej,
Ti ke rënë në dashuri me hiret Grinuej
Të një gjermaneje me duar me një bardhësi aq të bukur.
Norge, 1898-1990
KUSHTIM
« Shkruani në gur ; për shumë kohë ai do të dijë
Ta ruajë fjalën e lulëzuar që ju rrjedh përmes venave
Por kthetra e moshës do t’i brejë ato hulli.
Pluhuri i saj do të humbasë në muzikën e sferave.
Shkruani mbi rërë; kjo është mënyra më e shpejtë
Për t’ia dhënë erës që ushqehet me të
Atë gjë prej rëre që në fabul e vuri era.
Shkruani mbi pemë;
Ato do të përziejnë ca lëngje
Dhe do ta veshin me lëvore
Një vepër prej ëndrre.
Shkruani mbi gjak;
Nga gjaku do të kuqëlojë
Një mesazh prej gjaku.
Shkruani mbi det; ai do të dijë t’i fashitë
Ato ethe fjalësh në shkumën e palexueshme.
Shkruani mbi zjarr; zjarri do të dojë ta shndërrojë
Në flakë, në flakë një fjalë të jashtëkohshme.
Shkruani mbi ëndërrime,
Ato do të gjejnë klithma
Për t’u bërë sfidë
Deri edhe zotave që na brejnë çika-çika.
Por ti, biri im, dëgjo një këshillë më të fshehtë:
Shkruaj mbi dritë
Vetëm atë do ta shohë njerëzia
Dhe shenja jote do të bashkohet me hiçin e saj të natyrshëm.
Biri im dëgjon, biri im përgjigjet:
Unë do të shkruaj në murin e burgut tim.”
André Schmitz, 1929
BETOHEM PËR FJALË TË NDERIT
Betohem për fjalë të nderit
Se nuk kam të bëj fare
Me veten time.
Unë nuk jam pronar
I trupit ku banoj.
Këta sy që ditë e natë vështrojnë ngultas
Zogj të çuditshëm
Dhe janë ngashënjyer nga bukuria e botës
Nuk janë dritaret e shtëpisë sime.
Aty ku jam, ajo që jam
Nuk është atdheu im.
Jam i biri i një fëmije
Që ende nuk ka lindur,
Bashkëshorti i egër i një gruaje, të cilën e përshkoj
Dhe nuk më përket asnjë grimë.
Diku, një vajzë e re ende orvatet
Të jetë nëna ime.
Roland Busselen, 1936
NË NJË QYTET
Në një qytet :
Tetë millionë njerëz,
Dymbëdhjetë mijë e njëqind e tetë fenerë rruge,
Një mijë e pesëqind e njëzet e dy policë,
Një miliard kokrra kripe,
Një palë syze të humbura,
Shtatë mijë e katërmbëdhjetë qen,
Shumë çisha,
Por jo aq mendime,
Treqind mijë e katërqind e nëntë gazeta,
Dy poetë,
Gjashtëqind e nëntëdhjetë e dy këpucarë,
Pak të ftohtë,
Shtatë mijë e gjashtëqind e pesëdhjetë e tri taketuke,
Tri mijë kryqe druri,
Disa re që kalojnë të menduara,
Gjashtë çorape najloni të humbura
Si dhe shumë virtyte,
Disa rryma ajri,
Gjashtëdhjetë e dy diamante dhe shumë drapinj,
Një shinë e braktisur,
Një milion e dyqind e tridhjetë e dy mijë e treqind
E njëzet e katër shami
E pastaj
E pastaj patjetër ti
Dhe unë që e lashë
Këtë qytet ku nuk ka kushedi se çfarë…
Guy Goffette, 1947
KAVAFIT
Çfarë padurimi dhe për çka nëse e nesërmja
Është veç një varkë pa velë dhe pa rremë,
Një urë mbi zbrazëtinë ? Mendo për plakun
E Aleksandrisë, për thesaret e tij të fshehura
Në një sirtar midis çelësave, për duhanin e mbetur,
Për profilin e vjetruar të një mbreti të shfronësuar
Mjaftonte të dëgjohej një bori makine në rrugë,
Një hap më i shpejtë në shkallë
Për ta zgjuar dhomën, trupin epsharak
Të engjëllit, fshikulluesen dhe të brishtën
Bukuri të dashurisë, dhe zërin e saj në terr
Si kripë
E hedhur në plagë, ashtu kalimthi.
Jean-Luc Wauthier, 1950
DHJETË URDHËRIMET
Të jem poet, por duke ditur
Të ndalem në kohën e duhur.
Duke harruar së qenuri shkrimtar
Por pa harruar së qenuri ;
Të jem kokëfortë kur them jo,
Dorështrënguar kur them po
Dorëhapur me marrokët dhe lypësit.
Të jem poet kristali, por që pritet
Në bërskotat e veta
(Për të parë se si bulëzon gjaku).
Të jem i papranishëm dhe i pranishëm në botë
Moskokëçarës ndaj lavdisë
Të jem në gjendje ta shoh veten në pasqyrë
Pa i ulur sytë ;
Ta shoh me lakmi gruan e fqinjit
Për të bërë me të tharm poezie;
Të mbetem fëmija i brishtë
I fëmijëve të gjakut tim
Por sidomos dhe para së gjithash
Të mos harroj t’i marr erë botës
Te kundërmimet e trumzës e të lilakëve të bardhë.
Francis Dannemark, 1955
JANAR
Një çast, dielli rri mbi një ndërtesë,
Bardhësi e huaj ;
Qyteti është në luginë, ca zogj deti
Kalojnë dy nga dy, kundërmimi i parketit
Të bie në kokë.
Zhurma që bie në tokë me një gjethe fikusi.
Violonçel fillikat.
Disa re të reja, pothuaj të padukshme,
Hedhin njolla hijeje mbi qytetin me mjegull.
Dimri është një poemë
E recituar gjermanisht.
12 janar 1991
Yolande Cassin
KAM NJË FËMIJË
Sytë e tij janë dy pasqyra
Të kthyera drejt meje përjetësisht.
Kam një fëmijë ;
Tashti e zotëroj të fshehtën e burimeve.
Pi, foshnja ime, pi !
Unë do ta jem rrëke qumështi për ty.
Mos bërtit.
Era po çirret përjashta.
Rritu, bimëza ime, rritu.
Ai mban vesh. Me kokë të kthyer mënjanë,
Fëmija im fle.
Një korije me degë e me zogj ngrihet brenda meje.
Përktheu : Anton PAPLEKA
