Anton  PAPLEKA, CIKLI POETIK  BOTOHET ME RASTIN E  75-PËRVJETORIT TË LINDJES SË AUTORIT

 

FYTYRA E PRANVERËS

 

Plafi i borës

dora-dorës

zbuloi pllajat,

zhveshi majat.

 

Në lugina

e shpatina

ngjitet bari

si flakë zjarri.

 

Hapen bulat

si kësulat,

si kuleta

dhe del fleta.

 

Përmbi gema

që nxjerr pema

e kaçuba

lidhen ruba.

 

Ulet zogu

te çufrrogu,

mbushet pylli

tinguj fyelli.

 

Mbi petale

hedhin valle

bletë e flutura

krahëbukura.

 

Hapet qielli,

po qesh dielli:

shih ç’fytyrë

në natyrë!

 

Tiranë, 1960

 

1.Rubë:shami koke me ngjyra e me lule

2.Çufrrog: çerdhe zogu

 

 

SHFAQJE VJESHTE

 

Era i zhveshi plepat trupshigjetë,

Rrobat e rrapit degëmadh zverdhojnë,

Bari i rimë e ngre kryet përpjetë,

Fletëgjilpërat krenare  blerojnë.

 

Gunën e zezë qielli prapë e vesh,

Me sy pellgjesh oborri u mbush

E nga murrlani  të ngritura peshë

Enden gjethet si flutura në fushë.

 

Fjolla  tymi oxhakët  po nxjerrin

Si çibuku i një burri  të moshuar,

Shtëllunga resh erërat po tjerrin.

 

Rosat  sillen në shi pa pushuar,

Çadrat e zeza sikur ndjellin terrin,

Qerpikë strehësh  rrinë duke lotuar…

 

Tiranë , 1960

 

DETI IM

 

Valët përplasen brigjeve të blera

Dhe në ranishte shkasin me tërbim,

Sa herë që  kraharorin  ta puth era,

Det, o deti im.

 

Me krahët e tu që  rrokin  fusha, male

Edhe brigjet tona pa mbarim,

Më përqafove dhe gëzim më fale,

Det, o deti im.

 

I shtrenjtë je, o det, për zemrën tonë,

Të falem  ty me mall e përgjërim :

Muzgu po bie…U err…Po bëhet vonë,

Det, o deti im.

 

Durrës, 1961

 

O TROPOJË, VENDLINDJA IME

 

Male të larta që gërvishtin qiellin,

Pyje të virgjra  me pishë, ah e lis,

Kroje të ftohta që rrallë puthin diellin,

Kulla të gurta në çdo katund e fis:

Unë të mbaj ty në mendime,

O Tropojë, vendlindja ime.

 

O Majë e Hekurave, bijtë e tu si hekur,

Të shkathët si dreri e të drejtë si pisha,

Me pushkë në dorë, trima të paepur

Përballë armiqve që erdhën si bisha :

Unë për ty kam adhurime,

O Tropojë, vendlindja ime.

 

Valbonë, o vashë e bjeshkëve thinjoshe

Që hedh valle në lugina e fusha

Te rrjedha jote e shpejtë, kaltëroshe,

Me freski jete shpirtin tim e mbusha:

Ti më jep sot frymëzime,

O Tropojë, vendlindja ime…

 

1961

 

VARGJET E PARA

 

Vargjet rrodhën nga zemra fëmijërore

Siç rrjedh uji i gurrës në luginë:

Ato ranë në letër si flokë bore,

Qenë si vjollcat e para që mbijnë.

 

Në livadhe, në thepa shkëmborë,

Thura vargje të shkurtra, të gjata:

M’i ritmoi veç dashi me këmborë,

Vetëm delet si kritikë i pata…

 

Vargjet që i hodha në fletore,

Qenë të mbushura me ndjenja fëmije:

Jo, nuk ndalet zemra njerëzore

Pa kënduar kur ka gaz e dhimbje.

 

1962

 

QYTETI IM

 

I rrethuar nga piramidat e majave të thepisura,

Nga mjekrat e pyjeve të blerta,

Rritet qyteti i nanuritur nga fëshfërima e blirëve,

Qyteti ku luleshpatoret çelin si ëndrrat tona.

 

Nuk fle qyteti im

Sytë e tij prej llambash elektrike

Si copa dielli të këputura në qiell

Përpëliten e xixëllojnë midis maleve…

 

Qyteti Bajram Curri, 1962

 

 

O DASHURI

 

O dashuri e arratisur

A mos je gëzim i ëndrrave që nuk i pashë?

A mos je aromë e luleve të vyshkura

Të një pranvere të hershme

A melodi e një kitare telkëputur

E një zemre me ndjenja të venitura?

 

1962

 

NJË SHISHE ME UJË TETOVE

 

Mora një shishe me ujë Tetove

Për ta sjellë në Tiranë

 

E di se ky ujë nuk do të ma shuajë etjen

Për mbrëmjet kur tufat e zogjve fluturonin mbi qytet

Si të qenë vargjet e poemave të Naim Frashërit

 

E di se ky ujë nuk do të ma shuajë etjen

Për fshatrat që natën shndërroheshin në yjësi dritash

Që prushërinin në faqet e malit

 

E di se ky ujë nuk do ta ma shuajë etjen

Për polifoninë  shumëgjuhëshe  të poemave

Të poetëve të ardhur nga vende të largëta

 

E di se ky ujë nuk do të ma shuajë etjen

Për viset e saponjohura të gjeografisë së shpirtit tim

Për të cilat do të më marrë malli

 

Këtë shishe me ujë Tetove

Do ta ruaj si të ishte mbushur me një ujë magjik

Për të shuar një mall që fjalët nuk e shprehin dot…

 

21.10.2019

 

 

NOKTURN

 

Amaltesë, mbesës sime

 

Në mes të natës erdhi një zog i panjohur

E çukiti hënën

 

Zog mos ma merr hënën time

I tha qielli

Mos më lër të zbrazët

Si zgavrën e një  syri të kërryer

 

Por zogu e bëri veshin të shurdhër

Ai e mori hënën në sqep

Dhe iku

 

Qielli vuri kujën

Për hënën e humbur

 

Për ta ngushëlluar

Një buf i solli njërin nga sytë e tij

Por ai nuk e pranoi

 

Ai nuk e pranoi

Syrin që tri Gorgonat

Ia huanin njëra-tjetrës

 

Ai nuk e pranoi as syrin e vetëm

Të marrë nga balli i Polifemit

 

Dua vetëm hënën time

Ulërinte qielli

Dhe shkulte flokët e zjarrtë

Të yjve të këputur

 

Dua hënën  time

Hënën që e çukiti zogu i panjohur

E mori në sqep

Dhe iku

 

Qiell pusho  së  ulërituri

Mësohu të rrosh pa hënën e humbur

I tha universi i pafundmë…

 

2019

 

 

IMAZH

 

Sot pashë kabinat e një teleferiku

Të ndalura në mes të udhës

Për shkak të një defekti elektrik

 

Ato merimanga vigane

Të paralizuara  të kacavarura në tela

Nuk mund të lëviznin përpara as të zmbrapseshin

Të uleshin në tokë as të fluturonin përpjetë

 

Ato rrinin pezull

Midis tokës e qiellit

 

Ato kabina më sollën ndër mend

Jetët njerëzore të ndaluara në mes të udhës

Nga fati i keq nga aksidentet nga sëmundjet

 

Me gjithë ngjashmërinë që ekzistonte midis tyre

Unë e dija se jetët njerëzore

Të ndalura në mes të udhës

Nuk mund të bënin përpara aq lehtësisht

Siç ndodh me kabinat e një teleferiku

Kur vjen përsëri rryma elektrike

 

 

Imazhin e kabinave të ndalura në mes të udhës

Nuk e shpika unë

Atë ma huajti vetë ekzistenca

 

Me atë imazh ndërtova këtë poemë

 

2019

 

DISQET FLUTURUESE TË ËNDRRAVE

 

Disqet  fluturuese të ëndrrave

Pa dyshim janë të ndryshme  përnatë

Siç janë të ndryshëm

Udhëtarët dhe bagazhet

Që ato shkarkojnë  gjatë ndalesës së tyre

Kur ulen në aeroportet  e hirta e të shkreta

Të trurit tonë që fle

 

Ndoshta  ato disqe fluturuese

Janë të domosdoshme për ne

Sepse ato na sjellin

Diçka që na mungon

Diçka që nuk mund ta marrim me mend

Që ka lidhje me dëshirat  tona të groposura

Apo diçka që shkon përtej vetëdijes sonë

 

Thonë se një disk fluturues i tillë

I solli Dante Aligerit

Vizionin e Komedisë Hyjnore

Servantesit i solli personazhin e Don Kishotit

Shekspirit i solli skenat e tragjedive të tij

 

Së paku nuk  e luan topi

Se tabelën “Klasifikimi periodik i elementeve”

Ia solli Mendelejevit një natë

Një disk fluturues i tillë:

Nga ku?

I dërguar nga kush?

Dhe me ç’qëllim?

 

Kur zgjohemi në mëngjes

Dhe hapim sytë

Disqet fluturuese të ëndrrave

Janë ngritur nga aeroportet  e trurit tonë

Duke lënë aty vetëm vegime të capërluara

Si rrënoja qytetesh të lashta

Të shkatërruara  nga tërmeti

Vegime që rrinë pezull në retinat  tona

Fjolla mjegulle që shprishen nga era

 

Besoj se në çastin e fundit  të jetës

Shpirti që ndahet nga trupi i njeriut

Hipën në diskun fluturues  të një ëndrre

Që e shkëput  nga toka

Për ta  shpërngulur përngaherë

Në një planet të panjohur…

 

2019

 

FALIMENTIM

 

Bllokut me çeqe të shpresave

Nuk i ka mbetur pa u grisur

Asnjë fletë e vetme

Për të blerë me të

Disa grimca ardhmërie

 

Vlerat e rreme

Lavditë e falsifikuara

Kanë përmbytur tregun

Ndërsa në lumin vërshimtar

Të ideve të reja

Gjithnjë e më pak  ka

Grimca ari të së vërtetës

 

I shushatur i çorientuar

Nga një rrëmujë e tillë

Njeriu nuk ka zgjidhje tjetër

Veç të presë

Periudhën e uljes së çmimeve

Të mirëqenies së premtuar

Nga qeveritë

Dhe të mrekullive të ofruara

Nga ekranet televizive

 

Por të gjitha TV-të e botës

Japin lajmin e tmerrshëm

Të shoqëruar nga tingujt e kobshëm

Të trumbetave të Jerikosë:

Banka Qendrore e Drejtësisë

Dhe e Lumturisë Universale

Sapo shpalli falimentimin!

 

2019

 

LIBRI I KOHËS

 

1

Unë përfytyroj sikur ditët dhe netët

Janë faqet e një libri të pamatshëm

Që një dorë e padukshme ia kthen fletët

 

2

Dikush përkulet

Dhe lexon faqet e hapura të këtij libri

Që është duke u shkruar

 

3

Sekondat që rrjedhin pikë-pikë

Janë boja që qarkullon

Në venat e radhëve të këtij libri

 

4

Vallë a jemi ne  personazhe  që lindin

Që rrojnë  rropaten  vdesin

Siç vendos autori i këtij libri?

 

5

Vallë a janë dy persona të ndryshëm

Apo është i njëjti person

Ai që e shkruan dhe ai që e lexon këtë libër?

 

6

Vallë a i shërben për t’u argëtuar

Apo për të shprehur diçka të pakuptueshme  nga ne

Atij që e shkruan këtë libër të pafundmë?

 

7

Terri dhe drita

A mos janë dy anët e tehut të një thike

Që i pret faqet e këtij libri?

 

8

Dielli  hëna dhe yjtë

A mos janë shenja që dikush i vë

Midis faqeve të këtij libri?

 

9

Para syve të mi rri hapur Libri i Kohës

Ku faqet e ditëve dhe të netëve

Shfletohen rregullisht…

 

2019

 

TOKA KA ETHE

 

Toka ka ethe

 

Në kohën që unë  i them këto fjalë

Ato nuk janë aspak një metaforë

 

Në kohën që unë i them këto fjalë

Tokat dridhet vërtet

Nga zjarrmia që ka në trup

 

Diku

Në thellësi të pambërrijtshme

Magma e zjarrtë

Vlon

Llëkét

E bën tokën që të dridhet

Si në ethe

 

Kjo gjë më shtyn të mendoj

Se edhe toka është e gjallë

Në mënyrën e saj

Është e gjallë dhe vuan

Si një njeri që ka temperaturë të lartë

 

Vuan  toka

Nga zjarri që ia përvëlon rropullitë

Dhe për t’u lehtësuar

Dridhet

Dridhet

Dhe këto lëkundje sizmike

Ua përcjell maleve  pllajave

Rrënjëve të bimëve

Dhe këmbëve të mia…

 

2019

 

DRITARET E NDRIÇUARA

 

Në mes të natës

Afrohem  te dritarja dhe  hap perden

Për të vështruar dritaret e ndriçuara

Që luzmojnë në terr

 

Prapa atyre dritareve

Përfytyroj burra  gra dhe fëmijë

Të llahtarisur nga lëkundjet e tërmetit

Të kërcënuar nga lëkundje të reja të paparashikueshme

Që mund  t’ia behin nga thellësitë

 

Ata që rrojnë prapa atyre dritareve të ndriçuara

Jam i sigurt që përjetojnë e mendojnë

Atë që përjetoj dhe mendoj unë këtë natë

Ndonëse ata njerëz për mua janë të panjohur

Dhe me gjasë do të mbeten të tillë

Në këto çaste ata i ndiej të afërm

Ekzistenca dhe prania e tyre më jep siguri

 

Duke vështruar ato dritare të ndriçuara

Më duket veteja si një lundërtar

Që qëndron në këmbë në një anije

Në fajkat e së cilës përplasen tallazet

E një deti të tërbuar:

Ai ngre kokën lart dhe vështron qiellin me yje…

 

2019

 

SHKËMBI I KRUJËS

 

Një kartolinë me kështjellën e Skënderbeut

Që ngrihet mbi shkëmbin e Krujës

Qëndron  në një tryezë

Në dhomën time në Paris

 

Ullinjtë shumëshekullorë që  i rrethojnë

Numërojnë tespihet e rrathëve  të tyre

 

Duke soditur këtë kartolinë

E ndiej se edhe rrënjët e shpirtit tim

Janë ngulur rreth shkëmbit të Krujës

Ushqehen

Nga i njëjti truall

 

Në këto çaste më vijnë në mend

Fjalët hyjnore të Krishtit:

“Ta ndërtojë kishën e tij mbi  gur”

 

Kishën  e shpirtit tim

Dhe të fjalës sime njerëzore

Unë e ndërtoj mbi shkëmbin e Krujës

 

2O19

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

PËRGJIGJU

Please enter your comment!
Please enter your name here