Poezi neorealiste nga libri “Britmat e muzgut modern”
BURRI I DITUR I QYTETIT
Në qytetin me mjegull e diell,
U shfaq silueta e tij
Me pallto të gjatë, hapa të matur, flokë të thinjur.
Një erë e lehtë ia valëvit shallin
Si një flamur të vogël të çuditshëm.
Mes njerëzve ecën njeriu i ditur i qytetit.
Dantja, Koperniku, Ovidi, Migjeni
Buda, Bethoveni, Neruda
I shkruhen në sy,
Mes rrëmujës urbane
Në rrugën me zhurma, smog, bori.
Makina luksi, pasanikë të rinj, kafene
Zgjojnë përçudshëm këtë qytet të çmendur,
Burrit të ditur s’ia kanë nevojën
E askush s‘ia di emrin.
Në qytetin e çmendur, burrit të ditur
Nuk ia hedh sytë njeri.
Por ecja e menduar këtë mëngjes,
Eshtë më shumë se një shfletim libri.
Silueta hyjnnore sa vjen e shuhet
Rrugëve mes njerëzve, në thellësi…
Burri i ditur i këtij qyteti
Eshtë i dënuar
Me vetmi!
TURMAT E BINDURA
Turmat e bindura nuk e dinë kuptimin e lirisë.
Njohin rregullat, këndojnë në kor
Një këngë me rima monotone.
Nuk dalin prej rreshtit asnjëherë.
Stina e gjatë e dimrit nuk i lodh,
Nuk e kërkojnë doemos diellin.
I binden instinktit biologjik.
Këmbana e vetme që dëgjojnë,
Është fati.
Rruga në të cilën zvarriten turmat e bindura
Është e gjatë, pa kthesa
Peizazhet janë gri,
Lumenjtë rrjedhin ngadalë,
S’fryn erë,
Deti asnjëherë nuk ngre dallgë të mëdha.
Nuk bëjnë zhurmë,
Nuk i flasin kurrë njëri-tjetrit
Nuk kanë asnjë ide për të ndarë,
Sepse individët në turmë,
Mendojnë njësoj.
Turma e bindur
E urren braktisjen e rreshtit,
Rri gjithnjë në vendin e parë,
Si një barrierë
Për të frenuar rebelimin e mundshëm
Të secilit
Që refuzon turmën.
Nëse një ditë u bie rruga
Andej ku ndodhet një turmë e bindur,
Ngulni një tabelë dhe shkruani mbi të:
“Ndalo, vend i rrezikshem”!
REFRENI FATAL
Në kafene,
Luajmë me kohën,
Ngremë zërin, marrim poza njerëzish të ditur
Harrojmë se jemi po ata të nënshtruarit,
Hipokritë e servilë të përditshëm.
Askush nuk ndalon në librari, kinema.
Baret plot.
Smartfonë në duar,
Kufje në veshë.
Refreni fatal, përhapet mjerueshem:
“Jo, jo, s’bëhet ky vend”!
Përditë dëgjoj si përpëlitet,
Shpirti i mbytur i shoqërisë,
Në një filxhan kafeje
Mbi tavolinë.
LAVAZHI I TRURIT
Në vendin tim
Janë shtuar betonierat…
Betoniera në rrugë,
Betoniera në lagje,
Betoniera në semafor.
Një ditë,
Mund të shohësh betonierën,
Tek kërcënon qershinë
Në oborr.
Zhurma llahtarë e betonierave,
Gjithkund…
Sa shumë beton
Mbi këtë tokë të butë.
Askush nga ne
Nuk e njeh gjuhën e rënkimit.
Mbi qiell përhapet
Ulërima
E betonierës
Kolektive.
Skaneri i kokës
Mund të na dalë
Njësoj
Të gjithëve.
IBRAHIMI
Ti, bir i mirë i popullit tim
Që dergjesh botës
Me trastë mbi shpinë,
Që ke harruar ngjyrën e qershive,
Gurgullimën e ujit,
Nuk je aspak krenar
Se ndryshe, do rriheshe për vdekje,
Me pronarin tënd të ri
Sa herë që ai
Të thërret Vasilis!
Ti je kokulur se askush s’ të thërret
Me emrin që të thërriste
Nëna jote e dhëmbshur,
Në muzgjet e fëmijërisë,
Pranë një lumi të bukur,
Ibrahim,
Ti që grindesh me veten,
Kur të thërrasin Vasilis,
Por nuk ngre krye.
Ti nuk je krenar, por unë të dua
Ndaj qaj pafund fatin tënd.
Kur thua “afendikoi im”,
Në shpirt më krijohet një lumë me llavë
Se ti kokulur, me vetëdije
Je dorëzuar skllav!
Ti nuk je krenar…
Në aeroport të kemi parë
Duke e fshehur pasaportën,
Sepse të vinte turp nga vikingët, latinët
Gjermanët, anglosaksonët
Se ti ishe i vetmi
Që kontrolloheshe.
Të vinte të ulërije
Por heshtje!
Të gjithë iknin nga aeroportet,
Ti mbeteshe përherë i fundit
Me krahët lart,
Nën kontroll të imtë, si i shkretë
Me psherëtimën
Që s’e kuptonte kush:
O zot, a kam shtet…!
Kjo dilemë, rrugëve të botës
Ta copton shpirtin,
Ty që nuk je aspak krenar,
Ty që heshte, kur duhej të ulërije
Sapo të thërritën Vasilis,
Në një muzg tjetër,
Ndryshe nga ai i vendlindjes,
Ku nëna të thërriste me psherëtimë
Ibrahim!
BURRI ME DUAR TË MËDHA
Mes pyllit farfuritës, poshtë lojës së gjetheve,
Erës së barit të njomë,
Atë pranverë të largët, me mjegull e diell
Njoha një burrë të moçëm, rojtar me duar të mëdha.
Pylli ishte i madh, drurët të lartë.
I vetmi alfabet që dinte burri me duar të mëdha,
Ish një copë bojë kine e tharë, në bulëzën
E gishtit tregues
Të dorës së djathtë,
Ku mbante shtërnguar sopatën e rojtarit.
Për shkak të duarve të mëdha, rojtari
Ishte një burrë i ditur, i qeshur.
Nuk trembej nga era që i zbërthente këmishën.
Kuptonte gjuhën e zogjve, erës, gjetheve
Dhe fërshëllente.
Në mes të pyllit madhështor,
Në lirinë që shkruhej gjetheve,
Shkonte mendueshëm burri me duar të mëdha.
Pylli ishte i madh, drurët të lartë.
Nëse ende nuk e keni parë një pamje si kjo
Shikoni duart tuaja,
E nëse u duken të vogla
Atëhere u nevojitet pylli,
Se vetëm atje,
Në atë pranverë të largët,
Unë pashë një burrë me duar të mëdha!
GAFURRI E MIRËKUPTON ERRËSIRËN
Tre muaj nga jeta e tij,
Gafurri i kaloi në burg
Nën shoqërinë e reumatizmës.
Kohët e fundit
Nuk e pat paguar
Elektrikun…
Gafurri u lirua
Por nuk e ndez më dritën.
Ai e mirëkupton
Errësirën!
DIÇKA E ÇUDITSHME PO I NDODH DIELLIT
Po ikin të gjithë nga ky vend
Pa pyetur për lumenjtë, pyjet, malet, qiejt me re…
Diçka e çuditshme po i ndodh diellit
Ndërsa Adriatiku e Joni,
Nuk i binden më gravitetit të hënës.
Aeroportet moderne nuk i kuptojnë asnjëherë
Mallin dhe lotet e viseve të Ballkanit.
Tundja e dorës në ajër,
Nuk është thjesht lamtumirë
Por dhimbje.
Ata po ikin…
Shqipëria mbetet pas
Një hartë memece, pa qytete, fshatra…
Zogjtë e kanë humbur orientimin
Dhe zejen e ngritjes së çerdheve.
Të gjithë po ikin
Duke lënë pas vetminë e oborreve me lule
Trishtimin e puseve…
Heshtja dremit.
Vetëm qentë lehin,
Sapo muzgu mbështetet në avlli.
Ata po ikin
Me çantat mbi shpinë
Plot tesha
Që kurrë s’do të mjaftojnë
Për të fshirë lotët.
Pas mbetet Shqipëria,
Ende e pabraktisur nga valët e detit.
Mbi plepat e lartë
Gjethet luajnë përherë
Simfoni dhimbjeje.
Ata po ikin.
Pas mbetet Shqipëria
E shtangur, si një fletë hartimi e fëmijërisë
Në duart e mësuesit
Qe sheh përhumbur tej dritares
Një tufë me zogj!
TELI KU THAHEN RROBAT
Në katundin e bukur buzë lumit
Nuk ka tesha fëmijësh që thahen në tel…
Mbi një kapotë të vjetër
Era dhe dielli, sajojnë avull.
Mbi tel nuk ka kanotiere të kaltra,
As këmisha basme të vogla,
Pantallona me shenja bari tek gjunjët…
Teli që shtrihej përgjatë oborrit,
Është ndryshkur e lakuar,
Aty ku peshojnë kapota e rëndë
Dhe malli.
Kushedi në ç’ mëhallë të botës
Dergjet fëmijëria
Që fluturoi e iku
Si një tufë me zogj
Nga teli në oborr!
ARIFI I VOGËL
Në fshatin e bukur buzë lumit,
Qëndisur gjithandej me pyje e ara
Arifi i vogël nuk është i lumtur,
Atij i mungojnë moshatarët.
Arifi i vogël s’ka me kë luan
Pasditeve, deri në muzg vonë.
I mungojnë lodrat e gjithçka tjetër
Njësoj, siç moshatarët i mungojnë.
Arifi i vogël, një fëmijë fatkeq
Endet vetmuar rrugëve të fshatit,
Pa moshatarë, pa lodra, pa gaz në buzë
Me të ardhmen dorëzuar fatit.
Kur djali i vogël të jetë rritur
Në fshatin bosh, me banorë të ikur,
Ne do të na vijë të gjithëve turp,
Që dikur e lamë vetëm Arifin!
