ANTON PAPLEKA: PROJEKTET E MIA, POEZI VJESHT 2022

REFLEKSION

Ndiej sesi farkohem ditë për ditë

Çdo takim me njerëzit e tjerë
Është goditja e një çekani të padukshëm
Në metalin e unit tim

Ka gjithfarë goditjesh
Të rënda si goditje kazanxhiu
Apo si ato të një gurthyesi

Ka edhe goditje delikate
Si ato të një argjendari
Apo të një mjeshtri diamantesh

Por të gjitha këto goditje kryekëput të gjitha
Ndihmojnë për të sajuar
Unin tim që nuk resht së zhvilluari

Ashtu si flokët e borës
Që udhëtojnë së bashku me miliarda
Ashtu si togjet e yjeve
Që banojnë në qiell pa e urryer njëri-tjetrin
Dhe pa u përplasur
Unë gjykoj se është më e drejtë të thuhet :
Ferri është mungesa e të tjerëve…

TAKIM ME TAHARQA-N (690-604 para J. Kr.)

Taharqa unë nuk e kam zili titullin tënd
Faraon i Dy Tokave
Që shtriheshin nga delta e Nilit
Deri aty ku bashkoheshin Nili i Bardhë e Nili i Kaltër

Nuk i kam zili fitoret ushtarake
Që ti korre mbi armiqtë e tu

Nuk e kam zili thesarin tënd
As bashkëshorten tënde

Nuk e kam zili lavdinë tënde
Që ti pandehje se ishte e përjetshme
Por në të vërtetë qe jetëshkurtër
Si të gjitha lavditë e kësaj bote

Nuk i kam zili ritet funerare
Që shoqëruan varrimin tënd
As faktin se trupi yt u balsamos
Dhe u mbyll në një sarkofag guri
Për t’u shpëtuar kafshimeve të nofullave të vdekjes

Taharqa e vetmja gjë që kam zili tek ti
Është rinia jote krenare dhe e harlisur
Që ka përshkuar mijëvjeçarët

Një rini më jetëgjatë sesa rinia e Titonit mitik
E metamorfozuar në lëndën e pakalbshme të bronzit
Mishërim i perëndisë së Diellit Amon-Rê

Para statujës sate të paprekur e gjithë shkëlqim
Unë ndjeva thellë të vërtetën e njohur
Se Gorgona e Pleqërisë dhe e Vdekjes
Mund të sfidohet
Vetëm me shqytin e Artit…

Muzeu i Luvrit, 13.6.2022

PANAIRI I SHANSEVE

Thanë se në kryeqytetin e vendit tim
Ishte hapur panairi i madh i shanseve

Kur mbërrita te sheshi kryesor
Aty nuk pashë as shitës as blerës
Tryezat e gjata dhe banaqet e panairit
Ishin krejtësisht të zbrazëta

Gjithçka ishte vjedhur ishte plaçkitur

Sheshi ishte mbushur me mbeturina shansesh
Të shkelura e të përbaltura nga këmbët e turmave

Ca qen endacakë që shtrëngonin midis dhëmbëve
Kocka shansesh që kishin arritur të rrëmbenin
Rendnin me të katra për të gjetur ndonjë skutë
Ku mund të brenin prenë e tyre sipas qejfit

Disa punëtorë të bashkisë
Kishin filluar të çmontonin tendat e panairit

Një turmë e madhe fshesarësh
Po fshinte e po mblidhte
Mbeturina shansesh të përziera me bishta cigaresh
Me fruta të kalbura e me letra të grisura

E vetmja gjë që më mbetej të bëja
Ishte të ikja nga ai shesh…

URIM NË KOHË LUFTE

Gjatë luftimeve të përgjakshme në Ukrainë
Një grua me zë të hollë e të mallëngjyer
I tha një reporteri të luftës
Se ajo kishte lindur në luftë më 1941
Por asnjëherë nuk i kishte shkuar në mendje
Se mund të vdiste në luftë

Fjalët tragjike të kësaj ukrainaseje
Më kujtuan poemën e një poeti hungarez
Ku flitej për njerëzit
Që kishin lindur midis dy luftërave

Ashtu si ky poet
Unë urova të vijë një kohë paqeje kur askush
Nuk do të lindë e nuk do të vdesë më para luftës
As në mes të luftës
As pas luftës
As midis dy luftërave

Një kohë paqeje kur banorët e planetit tonë të vogël
Nuk do të gjejnë më në kujtesën e tyre
Kujtime për masakra dhe për qytete të bombarduara
Për të përshkruar këtë përbindësh apokaliptik
L-U-F-T-Ë-N

Një kohë paqeje kur termin « reporter lufte »
Do ta ketë përpirë harresa
Kur në diksionerët e të gjitha gjuhëve
Fjala « luftë » do të pasohet nga shkurtimi « vjet. »1
Që përdoret për diçka që nuk ekziston më…

1.vjet.=fjalë ose shprehje e vjetruar

KULLA E BABELIT

Ditë për ditë
Unë vë njëra mbi tjetrën tulla të reja
Për të ndërtuar Kullën time të Babelit

Fati që zgjohet nga gjumi herë pas here
Mbështetet në parvazin e dritares së tij qiellore
Hedh një sy teposhtë
Vë re murin që jam duke ngritur
Me zellin dhe mundin e një milingone

Ai shfryn gjithë inat
Skërmitet e kërcëllon dhëmbët
Pastaj zgjat këmbën e tij të hekurt
Dhe i jep Kullës sime të Babelit
Një nga ata shkelma të llahtarshëm
Që mund të japë vetëm Fati

Kulla ime e Babelit lëkundet
Pastaj shembet nga kulmi në themel
Dhe nga muret e shkatërruara
Tullat nuk reshtin së rrokullisuri
Drejt një humnere që nuk i dihet fundi

Përballë një mynxyre të tillë
Nuk më mbetet rrugëzgjidhje tjetër
Veç të vazhdoj të shpresoj
Se qielli nuk është i paarritshëm
Siç e këshillon thënia e vjetër :
Per aspera ad astera

Unë zë të vë njëra mbi tjetrën tulla të reja
Duke uruar që Fati
Ta ketë harruar deri dhe ekzistencën time
Të jetë mbështjellë me të gjitha retë e kupës qiellore
Të jetë zhytur në një gjumë aq të thellë
Që mund të zgjatë derisa ta mbaroj
Kullën time të Babelit

Gjatë punës sime
Kohë pas kohe më trazon
Një pyetje tronditëse :
Po sikur jeta ime
Të jetë veçse një Kullë Babeli
E paracaktuar të mos arrijë kurrë
T’i afrohet qiellit ?…

PAS AUSHVICIT

Pyetjes së filozofit Teodor Adorno
« A mund të shkruhet më poezi pas Aushvicit ? »
Unë i jap përgjigjen e mëposhtme :

Njerëzit duhet të shkruajnë poema pas Aushvicit
Për të dëshmuar se poezia është një Euridikë
Që ka dalë e gjallë nga ferri i Aushvicit

Poezia që shkruhet pas Aushvicit
Tregon se njerëzimi e ka mposhtur
Cerberin që mëtonte të zëvendësonte poezinë
Me lehjet e tij të kobshme

Edhe po qe se ai që e ka sajuar Aushvicin
Një ditë do ta orvatej të dilte nga varri
Ajo që do të jepte alarmin e para është poezia
E cila do t’ia mbyllte gojën
Me një lopatë me baltë

Poemat që shkruhen pas Aushvicit
Janë si filizat që mbijnë e gjelbërojnë
Në një pyll që zjarri e ka bërë shkrumb e hi…

PROJEKTET E MIA

Këtë ditë të zymtë e të ftohtë dimri
Ma pushtoi shpirtin ideja e trishtuar
Se jeta ime ka qenë si një pemë gjetherënëse
Kur trualli rreth trungut të saj
Shtrohet me gjethe të zverdhura

Të fshikulluara nga era e kohës
Shumë projekte të miat kanë pasur fatin
E gjetheve të rëna
Janë groposur e janë zhdukur
Pa shpresë ringjalljeje

Projekte të tjera kanë lënë pas tyre
Vetëm ca kujtime të zbehta
Si lëvozhgat e kandrrave të vdekura
Si gjethet dhe lulet e përthara
Të ruajtura midis faqeve të një libri të vjetër

Por ka pasur edhe projekte që u kanë bërë ballë
Ashpërsisë së kohës dhe dorëheqjes sime
Projekte të ngjashme me disa myshqe të afta
T‘i rezistojnë një thatësire katërmbëdhjetëvjeçare
Duke pritur shiun
Që do t’i rehidratojë e do t’i bëjë të gjelbërojnë sërish…

________________________________________

PËRGJIGJU

Please enter your comment!
Please enter your name here