MONADË, 1
dhoma e udhëtarit me një dritare n`agullimë
ku kithi i lotit mbulon një pyllnajë
të thyer nga shiu
e vajza që zgjat në vetratë qafën ngjyr` argjendi
tek vë re zakonin e rrallë që kan’ vitet
për të nisur me diell
ah, të bashkuarit e lëvizjes së turbullt të ritmit
me njeriun që ngazëllen e vuan
te një jamb lirizmi
si ndjesia kozmike dëshpëruese e përkushtimit
e nënshtruar dhe e përmallshme,
si një zgjua uji që regëtin ndaj të gdhirë
si vështrimi i lëngshëm i syve të tu
që zhytet në syt` e mi porsi një vesë që rrëshqet
mu në zemër të lules
tek shtrëngoj duart e mia në një nyje t’afshtë, të ngulmët
për t’i mbajtur të palëvizshme
n`errësirën flakëruese t’flokëve të tu
paj, as atij që çapitet përbri meje,
as kësaj kënge s`kam për t’ia thënë
gjith’ këtë ajth hareje
se zemrën veç mund ta dëgjojë
kush nuk kërkon të ngadhënjenjë
e të zotërojë
ja, era shkund lajthinë në gusht
n’agullimë, teksa yjet terratisen
në qoshe rrugësh
ndërsa posht` shkëmbijve n’ajrin e mugëllt
midis trumzës e vreshtit
po shkasin kumte
e jeta që ësht’ te ai hap që guxon të hedhësh
se jemi një lëvizje zemre që ecim nga një zemër
te një zemër tjetër…
MONADË, 2
aroma e një jete që ikën e përzihet
me erën e mbrëmjes së verës, t’mendrës së egër
zhumbricës së shkëmbinjve
e deti i qetë, i lumtur, i ngazëlluar
me të dielën e ngjyrave të fustaneve të grave
të bardhësis` së këmishave të burrave
kundërmimi i nxeht` i fuqishëm i peshkut t`pjekur me dafinë
si erëmimi i patjetërsueshëm
e i afsht’ i lumturisë
seç morëm rrugën për hir t’ëmbëlsisë së ajrit
t’harresës së vdekjes, harresë e humbur dhe vetë,
për hir të Bashkës së Artë
sakaq zemra e mëllenjës rreh n`shermashekun e errët
n’orën kur drita fsheh fytyrën në gushën tonë
e këlthasin lajmet e mbrëmjes
juristi, politikani, mjeku, gazetari mediokër
sharlatanë që i mbajn` gishtërinjtë e tyre
te pulsi i botës
e mëshira e Zotit që ësht’ një ujë i cekët
ku lajn` fytyrën e tyre të poshtrit
si kalimi përkitas i diellit mbi lëvoret e valanidhëve
përgjat` muajve dimërorë
gjithçka më bën shenjë: fëmijët që humbin topin në parqe
jargavanët mes ngutit të jetës
paj, kush i di plagët, kush i di thesaret
që sjell një t’jetuar tjetër…
MONADË, 3
agullima që pi natën e shkëlqimin e fytyrave të shtatoreve
ndjenja e shpresës që s`na përket ne, por jetës
shija e kumuris` mbetur në shtëpin` atërore
ah, të qëndrosh në t`fshehtën që të përndrit vetveten
a t`fshihesh mes lulesh e mandolinash e t’shpërfaqesh
si një ditiramb hovesh të dhembshëm
iu them të gjithëve: kujdes me idealet
kujdes kur i jepni dashurinë
çdo njeriu të gjallë
tek shoh duar tokur gjatë të dy njerëzve
që nuk e di në se jan` duar lamtumire
a duar të reja përshëndetjeje
me moshë i njoha malet gjer kur flatrat, krahët e mi
s`e ndiqnin dot më tej vegimin e epërm
se gjenia është dije e rini
e zogu që na hedh rubinin e hapësirës
liqeni i lëmuar në t’gjelbër të errët
tigri që i ikën diellit
o jamb i dlirë që të zgjon vala e flladi
qeshja jonë ësht` më e afërt me vdekjen
nga të gjitha trajtat e qelqit e kristalit
më mbuloni me guacka lumi me shkulme
un` rrojta i mrekulluar, adhurova tokën e qiellin
tek kaloj n`marshin e përjetshëm t`jetës së pafundme
si pushi i një luleradhiqeje që pluskon në verë
nëpër një mjegull mëngjesi në ngjyr’ të krahëve
të pëllumbave të egër…
MONADË, 4
nata e madhe e maleve të alpeve
trishtimi poetik i rrëfimeve dashurore
si era e sanës së re të livadheve
që ësht’ aroma më delikate e botës
si lëngu hidhtosh i zambakut të luadhit
hedhur në çajin e pasdites
si dëshira e përjetshme për të ngrënë qiellin
e për të pirë yjet
linja sinusoidale e valëve të detit në gjire
porsi gruaja nëpër natë ndjekur
nga një bukuri shiu e ngrohtësie
e muzgu i rrudhave, ndalimi im i prajshëm
qetueshëm, si një trëndafil i humbur,
rënë n’udhë të madhe
ah, dashuria, si zjarri, s`e hedh dritën e vet
veçse mbi bukurinë e drurtë
bërë hi i afshtë, i nxehtë
zëri n`ekstazë than trëndafilët e lulëzuar
përkul pemët, djeg shiun e rrebeshtë
n`ajrin e lehtë kundërmues
me t`gjitha aromat që adhurojn` bletët
në lëndinë
paj, parfumi i dashurive të hershme
drita e ngrohtë e kujtimeve të mallshme
vetitë e mrekullueshme të legjendave
e flokët e vajzave që ngjajn` me lindjen e diellit në ag
flokët e grave – me pranverën, të fëmijve – me verën
të pleqve që ngjajnë me dimrin e ashpër…
MONADË, 5
drita e kulluar e janarit në ngjyrë të kaltër
tek mbulon kreshtat e veshura me dushqe, dëborën e re
ujërat e errëta të buronjave në krastë
e trualli i lëvizjeve e i largësive të zemrës
që shkon nga pema te zogu, nga zogu te yjet
nga ylli te buza e së dashurës në shend
i dua vendet ku kam jetuar hareshëm një çast
i mbaj gjithëherë me vete, ua njoh thelbin
e tyre të fshehtë, të qashtër
kërkojm` fytyrën tonë tek kundrojm` fushat e ulëta
gonxhet e hapura të pambukut në arë
ruajeni veten nga urthi i ushqyer
prej një toke shterpe
paj, qetësia e buzëqeshur e dervishit
rrënoja e ftohtë e zjarrit të vjetër
ushtari që pret agun me gishtin n`këmbëzën e armës
duke par` se si pushka përkëdhelet
qafë më qafë me dritën e parë
e trishtimi i çuditshëm që ndien
teksa dëgjon korin brufullues të gjinkallave
që të dridh zemrën
bora e trëndafilët e mëparshëm
seç përngaherë zhdukur
ndjesia e freskisë së luleborës
që jep vdekja në gusht
kompozimi i linjave t`erosit t`Çelhykës që mjegullohen
kundërmimshëm, tek takojn` në t`njëjtin vend
të gjinjve me lëkurën e afsht’ të mollës
thellësia e errëshme e natës së detit
oh, çdo njeri ësht’ një hov i plagosur
bre, si zogu shtegëtues i bjeshkës
dyshimi në ndershmërin’ e të gjith’ njerëzimit
që të shton duftin e dhembjes
e koha që ësht’ një e vërtetë e çiltër
kushtuar shikimit e rrjedhës…
PROZODI`, 1
ora e muzgut, uji i qelqtë, bluja indiane
pemët që shndrisin përgjat` lëngëzimit
flaka e bardh` e pasionit të jambit
zogjt` që ngrihen tuf`’ pas tufe në valëzime
prej sipërfaqes së qet` të liqenit duke shkuar
nën klavikulën time drejt detit t’bardhë t’hapësirës
paj, se tashmë po kështu kishte qenë
si kjo muzik` e përmallshme sysh si të saj
përshkënditës, zjarrmor`, t’dhembshur njëherësh
korijet me portokaj Mesdheu, gjinjtë me diell
statujat me krahë, zogjt` e shqiponjës, herojtë
mjekëroshë, bardët e verbër, qiejt e zefirtë
epshi, krimi, shenjtërimi, ekstaza
gjith` jetët e të adhuruarve të mi
mirësia, pikëllimi, ngazëllimi, fjala
ah, se tashmë po kështu kishte qenë
si gjall` kjo muzik` e përmallshme sysh si të saj
përshkënditës, zjarrmor`, t’dhembshur njëherësh
o varg që krijon një ethe, një tharm
si sharmi i rrënimit t`Fitxheraldit, si aroma
jote e lulemajit pas veshit të majtë
e fytyra aq e ëmbël si t`ishte gjithmonë
e ndërgjegjshme se njeriut i duhet të vdesë,
malet, detet e kaltër të bruzt` himariotë
paj, se tashmë po kështu kishte qenë
si kjo muzik` e përmallshme sysh si të saj
përshkënditës, zjarrmor’, t’dhembshur njëherësh…
PROZODI`, 2
era e flokut të gruas që kthehet në ndjenjë
nëpër trupin e saj të lëmuar, më të ngroht`, më të artë
se kumbulla e fjetur në fund të verës
syri i but` i një trumze, përroi që gurgullon uj` dëbore
shalli i mëndafsht’ i Andaluzisë
arome të largët vendesh t`panjohur
në botë s`ka të ngjashme asnjë bukuri
e ngjashmja e saj s`vjen n`asnjë kohë
ritme t`afshtë fyejsh, dajresh n’harmoni t’qashtërme
që m`sjellin lehtë një rrëqethje të fshehtë
si flaka e blert` e paepshme e smeraldeve
lulediellit, boçet e pishës, gishtrijt’ tan’ ledhatorë
Da Vinçi, Bet`hoven, Mikelanxhelo, Moxarti
krijimi i përsosur i përpjestimit hyjnor
ah, se n`botë nuk ka t`ngjashme asnjë bukuri
e ngjashmja e saj nuk vjen n`asnjë kohë
kuajt që shkrofëtijnë nëpër stepën e vjeshtës
teksa enden duke shkundur me këmb` diamantet
e vesës së re nga kallinjtë e egjrës
fytyra mbështetur e së dashurës n’sqetullën burrërore
që thëthin erën dehëse të djersës së tij
me buzët që dridhen n`qeshje ngazëllore
në botë s`ka të ngjashme asnjë bukuri
e ngjashmja e saj s`vjen në asnjë kohë…
PROZODI’, 3
ari i portokalltë i krahëve me diell
të gruas n’gjumin e thellë t’agut të verës
me flokët e shpleksur që bien er’ kullumbrie
nuk ka padrejtësi n`meridianin e kohës
veç poezi t`lëvizjes me iluzionin e së vërtetës
edhe gjithëherë të dramës sonë
kanoe, flutura, kuaj, hymne
paj, ka vetmi të njëkohëshme
që bëjn` të mundur dashurinë
njerëzit që shihen n’sy në park teksa shetitin
sikur duan t`i thonë diç njeri-tjetrit kur shkëmbehen
në një të diel paradite me diell
o e menjëhershmja jon’ hyjnore, e dlir`, e përjetshme
në’çastin që ndihemi gjall` në një ekzemë epshore
të s`ardhmes e të ajrit të kripur të detit
kanoe, flutura, kuaj, hymne
ah, ka vetmi të njëherëshme
që bëjn` të mundshme dashurine
zhytur n`lulëzimin e zabelit të dendur
kap kuptimin e qetësive t`brendshme dhe, prej dritës
që m`përshkon grykën, shoh ç`ka brenda në zemër
përqafimi i një çifti pas një muri burgu betoni
fshehtësisht, nën shi, teksa shtrydhen
nën një drit` të zbehtë rruge t`orës së vonë
kanoe, flutura, kuaj, hymne
bre, ka vetmi të njëkohëshme
që bëjn` të mundur dashurinë…
LID, 2
tigra të verdh` dritash n`mjegull që rendin përgjat` xhamash trami të shpejtë
koha që na tërheq për dore si një fëmijë që kthen kokën pas
horizonti i Damaskut si bukuria e Lejlasë fshehur pas velit
e vala e bardhë që copëtohet n’bregun e natës
me stërkalat e yjeve që bien nën degët
e vidhëve vjeshtakë
hapat që oshëtijn` të gjeniut dehur prej shpresës
magjepsja prej lemeris` më shumë se prej bukurisë
të mbajturit e një pushteti si t`mbash një ujk për veshësh
e t`vështruarit e ujit të nostalgjisë
të shtegut të rrejshëm
të arratisjes
e vërteta që s`ndodhet në shikimin e syrit por në vështrimin e thelbit
foletë mes gurëve në maj ku çelin vezët e pulëbardhave
bota moderne që ka humbur ngazëllimin për jetën
e të puthurit sikur do të bësh një tatuazh
edhe në qiellzën, bre,
të së dashurës
përzierja epifanike e lirikave vetëtitëse
ankthi i përbotshëm i epidemisë së korona virusit
poeti që ndjen dhe vuajtjen e një ylli, vuajtjen e një stuhie
e t`pafajshmit që janë dy: gruaja e bukur
e burri i armatosur
për luftë
tigra të verdh` dritash n`mjegull që rendin përgjat` xhamash trami të shpejtë
koha që na tërheq për dore si një fëmijë që kthen kokën pas
horizonti i Damaskut si bukuria e Lejlasë fshehur pas velit…
LID, 3
lulëzimi nëpër ajrin e ngrohtë i bajameve e narcisëve
ritmi që ësht` një formë e gdhendur në kohë
hyjnia që e besojn` veç ata që jan` dhe vet` të hyjnishëm
e jeta në ekzil që ësht` larg përngaherë
se s`ka atdhe në hapësirë, por në kohë, mite
legjenda e këngë
magjepsja prej vdekjes, kërkimi i yjeve alpinë
mplakja e kujtimeve, e ideve njëlloj si vyshkja e njerëzve
fytyra e zambakt` e gjysmëmuzgut, floriri vjeshtak i vidheve
e alfabeti që u krijua prej një gruaje fenikase
që donte të burgoste kohën
me të dashurin që ikte
qetësia e një flladi mbrëmjesor në një ishull të vogël
një tusht aventure n`afsh rreziku e lirie
rënkimi që ësht` një nga emrat e Zotit
e dilemat e anashkaluara në mendjen e brishtë
n`agatin e zi të natës, me shkëlqimin verbues
të një puthjeje të pamëshirshme
kokat e ajkëta të përkulura të bozhurëve në furtunë
arti i memories në harenë e ethshme të pranverës
fjordet e fjalëve nëpër shqopishtet e kuqe
e të gjithë gjallë, të klasifikuar thjesht
sipas thellësis’, depërtimit, aromës, parfumit, shijes
e rrahjeve të zemrës
lulëzimi nëpër ajrin e ngrohtë i bajameve e narcisëve
ritmi që ësht` veç një formë e gdhendur në kohë
hyjnia që e besojn` veç ata që dhe vet` jan’ të hyjnishëm…
LID, 4
djersitja e ajrit në madrigalin e kajsive
era e errët e jugut me gatopardin e praruar
gjumi që mbështjell duart tona, paqja që bie
e gjërat, ah, të pakuptueshme
që ecin krah për krah si kuajt e verbër
pa e ditur ku i çon udha
duartrokitësit e shitur që rendin pas “Renxh rover”-it t’pushtetit
durimi i vështir` e i mundimshëm i së përditshmes
mosha e thell` ku çdo dit` paraqet përpikmërisht vuajtjen e vet
e kujtimi i aromës së ullijve e tamariskëve
i një shpati shkëmbi veshur me ahe
e korije fiqsh
pritja e pafundme përtej majave të alpeve
të tjerët që s`na besojn` tek na shohin n`orën e egër të mbrëmjes
buzëqeshja e së dashurës si tehu i ndritshëm i një shpate
e nata kubane me erë rumi e djerse
puroje, muzike, kakaoje, me erë grash
ujqish, buke të thekur
të paturit të një vetvetje, t’paktën, ku t`kesh që t’mbështetesh
vështro bukur, fjalëro bukur, ji i bukur, të bukurën shto,
heshtja ku marrin pjes` shum’ njerëz prej s`cilës lind një protestë
e i vetmi gëzim që ësht` në botë
seç ësht` që të nisësh
të fillosh
djersitja e ajrit në madrigalin e kajsive
era e errët e jugut me gatopardin e praruar
gjumi që mbështjell duart tona, paqja që bie…
LID, 5
ajo që për ty ësht` ëndërr, ësht’ e vërtet` për luftëtarin
vallëzimi i shenjtë i territ përmes pemëve të verës
zëri që ulet valë-valë me një ritëm mëndafshi
e vezullimi i ethshëm i zjarrit të errët
nëpër shkulmet e beftë e të ndritshëm të mallit
çeltinës së bjeshkës që ermon sherebelë
t’rrokurit me mend të krejt të së parrokshmes
ëndrrat ngjyrë qielli që s`mbahen mend
parfumet velëse të dashurive mëmësore
e të kuptosh atë që thot` era që fryn, lulja që çel
ujërat që rrjedhin, pemët që përkulen
porta që troket
pamundësia për të përshkruar tingullin e puthjes
shtëpia e hareshme e prehjes n`mesditën e nxehtë
sytë e ulur të të braktisurve e të të mundurve
e vështrimi që zgjohet ku s`jetojn` më gjith` ngjyrat njëherësh
dëgjimi që zgjohet ku s`jetojn’ më njëherësh gjith` tingujt
që njëherësh jetojnë veç në ëndërr
sekreti i shikimit që mësohet nga një i verbër
gjiri i nënës që thith fëmija si atdheu i par` i dashuris` së tij
të t’qepurit pas një qengj në mbrëmjen e bjeshkës
e rrotullimi rreth qendrës së qenies së vet i dervishëve mevlanij
në rreth-vallëzimin e thellë të ekstazës
mistike të dashurisë
ajo që për ty ësht` ëndërr, ësht` e vërtet` për luftëtarin
vallëzimi i shenjtë i territ përmes pemëve të verës
zëri që ulet valë- valë me një ritëm mëndafshi…
___________
* “Monadë” është një koncept filozofik i Lajbnicit, sipas të cilit çdo ndërgjegje njerëzore është një monadë ngaqë zotëron dëshira dhe një pikëpamje origjinale për botën. Natyrisht, në këtë cikël monadash tona poetike, emërtimi është thjesht formal estetik, pa patur lidhje me strukturën e thellë mendimore filozofike të tyre.
*Lid, ( nga gjermanishtja, lied, në shumës, lieds), është një zhanër i këngës popullore lirike romantike gjermane të shekujve të 18- 19-të; (përmendim në muzikë, stilizimet në Lid-et e Shubertit, por dhe në letërsi, stilizimet në Lid-et e Hajnes). Natyrisht, titullimi i këtij ckli tonë poetic nuk ka asgjë të përbashkët me teknikën e metrikën artistike të këtij zhanri, por paraqitet thjesht, si një emërtim formal i një ndiesie tonë estetike.
