Duke ditur që zonja Luiza Mallard kishte probleme me zemrën, u tregua kujdes i madh kur ia dhanë lajmin e vdekjes së të shoqit. Ishte motra e saj, Xhozefina, që ia tha me fjali të ndërprera. Rikardi, shoku i të shoqit ishte atje, gjithashtu, pranë saj. Ai ndodhej në zyrën e gazetës kur kishte marrë njoftimin për katastrofën hekurudhore dhe Brentli Mallardi, i shoqi i Luizës, udhëhiqte listën e “të vrarëve”. Kishte pritur për t’u siguruar për vërtetësinë e lajmit nga një telegram i dytë dhe kishte nxituar t’i dilte përpara çdo pakujdesie, për një grua disi delikate që do të përballej me mesazhin e trishtuar.
Ajo nuk e dëgjoi historinë ashtu si shumë gra kishin dëgjuar të njëjtën gjë me paaftësinë paralizuese për të pranuar atë që kishte ndodhur. Në krahët e së motrës u shkri në vaj menjëherë nga një braktisje e beftë dhe e egër. Kur stuhia e dhimbjes u shkarkua, u largua në dhomën e vet. Askush nuk e ndoqi. Atje qëndroi me fytyrë nga dritarja e hapur në një kolltuk të rehatshëm. U fundos në të, e shtypur nga një rraskapitje fizike që ia mundonte trupin dhe dukej sikur i depërtonte brenda në shpirt. Mund të shihte në katrorin e hapur para shtëpisë majat e pemëve që lëkundeshin me jetën e re pranverore. Fryma e këndshme e shiut ishte në ajër. Në rrugën poshtë një tregtar shëtitës po trokëllinte qelqurinat. Notat e një kënge të largët që këndonte dikush, arrinin të dobëta tek ajo dhe trumcakë të panumërt cicëronin te ulluqet e strehës. Ca copa qielli blu tregonin aty-këtu nëpër re se ishin trazuar dhe bërë pirg njëra mbi tjetrën në anën perëndimore të dritares.
Mbështeti kokën te jastëku i kolltukut, krejt e palëvizshme, derisa një ngashërim i erdhi dhe iu mblodh në fyt, si një fëmijë që qan në gjumë i pushtuar nga ëndrrat. Ishte e re, me fytyrë të bukur e të qetë, linjat e së cilës tregonin përmbajtje dhe forcë të qartë. Por tani kishte një hakmetisje të turbullt në sytë e saj, fiksuar larg në ato copat e qiellit blu. Nuk ishte një vështrim reflektimi, por më shumë një gjendje e pezullt e mendimit inteligjent. Kishte diçka që po vinte drejt saj dhe që po e priste me frikë. Çfar’ ishte? Nuk e dinte; ishte shumë e hollë dhe bishtnuese për ta emërtuar. Por e ndjente që zvarritej jashtë nga qielli duke arritur drejt saj përmes tingujve, aromave, ngjyrave që mbushnin ajrin. Gjoksi i ngrihej dhe ulej me zhurmë. Kishte filluar ta njihte atë gjë që po afrohej ta zotëronte dhe përpiqej ta prapste me vullnetin e saj po aq të pafuqishëm saç ishin dy duart e saj të bardha. Kur po braktiste veten, një fjalë e vogël pëshpëritëse shpëtoi nga buzët e saj të hapura. E thoshte gjithnjë e më shumë nën zë “e lirë, e lirë, e lirë!” Shikimi i shpërqëndruar dhe vështrimi i terrorit që e kishte ndjekur, ishte larguar nga sytë. Tani ishin të mprehtë e të ndritshëm. Pulsi i saj ishte i shpejtë dhe gjaku rridhte i ngrohtë dhe i relaksuar në çdo centimetër të trupit.
Nuk pushoi së pyeturi në se ishte apo nuk ishte një gëzim i përbindshëm që e mbante. Një ndjesi e qartë dhe ngazëlluese i jepte mundësi për të larguar mendimin si të parëndësishëm. E dinte se do të qante përsëri, kur të shihte duart e tij delikate të kryqëzuara mbi trupin pa jetë; fytyra që kurrë nuk kishte parë siguri me dashurinë për të, e ngrirë, gri. Por përtej atij çasti të hidhur, ajo pa një varg të gjatë të viteve që do vinin dhe do t’i përkisnin asaj plotësisht. Hapi krahët për ta mirëpritur. Nuk do të kishte asnjë njeri tjetër për të jetuar në vitet e ardhshme, do të jetonte për vete. Nuk do të kishte një vullnet të fuqishëm që do ta përkulte të sajin në atë këmbëngulje të verbër me të cilën burrat dhe gratë besojnë që kanë të drejtë t’u imponojnë vullnetin vetjak krijesës që i bën shoqëri. Një synim bujar ose mizor e bënte aktin të dukej jo më pak krim siç e shihte në atë çast të shkurtër përndritjeje.
Megjithatë e kishte dashur të shoqin nganjëherë. Nganjëherë nuk e kishte dashur. Ç’rëndësi kishte! Çfarë do të llogariste dashuria, misteri i pazgjidhur, në fytyrën e këtij zotërimi vetëmbrojtës të cilin e njohu befas si impulsin më të fuqishëm të qenies së saj?
“E lirë! E lirë në trup dhe në shpirt!” – vazhdonte të pëshpëriste.
Xhozefina ishte gjunjëzuar para derës së mbyllur me buzët te vrima e çelësit duke kërkuar lejë.
“Luiza, hape derën! Të lutem, hape derën, do të sëmuresh. Ç’po bën Luiza? Për hir të Zotit, hape derën!”
“Largohu. Nuk më gjen gjë mua.”
Jo, ajo po pinte eliksirin e jetës përmes dritares së hapur. Imagjinata e saj po shpërthente në ato ditë që shtriheshin përpara. Ditë pranvere, ditë vere dhe të gjitha llojet e ditëve do të ishin të sajat. Tha një lutje të shpejtë që të kishte një jetë të gjatë. Vetëm një ditë më parë kishte menduar me drithërimë që jeta mund të ishte e tillë.
Më në fund u ngrit dhe ia hapi derën motrës së saj bezdisëse. Kishte një triumf të ethshëm në sytë e saj dhe u soll pa vetëdijë si një perëndeshë e fitores. E kapi motrën nga beli dhe të dyja zbritën shkallët. Rikardi po i priste përfund tyre.
Dikush po e hapte derën e përparme me çelës. Ishte Brentli Mallardi që hyri, me shenja të dallueshme udhëtimi, duke mbajtur qetësisht çantën e tij të lidhur dhe çadrën. Kishte qenë larg nga skena e aksidentit dhe madje nuk e dinte se kishte patur një të tillë. Ndaloi i çuditur nga ulërima e Xhosefinës dhe lëvizja e shpejtë e Rikardit për të fshehur atë nga pamja e të shoqes.
Kur erdhën doktorët, thanë se Luiza kishte vdekur nga një sëmundje e zemrës – nga gëzimi që vret.
