Edhe këtë ditë, ditën tjetër, edhe sa ditë të tjera nuk e di!
Kjo jetë rebele, do të m’i myk rrudhat e ballit në çelës,
Ma ka bërë të pamundur, të shkel në ndonjë rudinë ditëve me diell.
Pavarësisht se më kalëron, i ftohti, i acartë,
E fytyra më mufatet e zverdhet në hije të çelësit;
Që më ka mbyllur kullën.
Çdo ditë është e shtunë, çdo ditë është e dielë,
Çdo ditë kapelja ime rri varur në gozhdë,
Të ndryshkur nofullshtrenguar lodhje.
Trembur e mekur nga ethet e pandemisë –
Së mallkuar fytyrëshpëlarë!
Tash bërë tebdil të harroj të zotin,
Dhe unë fle.
Fle se nuk kam ku të shuaj etjen ditës,
Edhe pse nëpër rudina e mrize më presi zogjtë;
Ndër shkëmbinj më presin zambakët, e zhurmshëm të ujëvarave.
Në bri të malit, më pret ëndërra e fjetur, e një gurre –
Dhe fati i një ylberi që ngjyra nuk do t’ i shuhet!
E unë i kyçur, kafshoj çmendurisht buzët, shkul mustaqet,
Zhytur në të verdhën e trishtimit!
Xhamin e dritares e kam veshur, me frymën e avullit tim,
E me gisht në xham, shkruaj emrin tënd Tropoja ime,
E shkruaj se më rri ngushtë ndarja,
Më rri ngushtë ndarja me ty e bukura ime,
Zogëza ime ngazëllyese, klithma ime e frymës.
Qeshja dhe rënkimi im, ndjenja ime vullkanike e ndezur flakë,
Zemra dhe gjaku im i shprishur që digjet përmallur ditëve klithëse,
Nëpër vullkane të dëshpëruara të një poeti –
Që mëngjeset i lindin në psherëtima shkronjash, e metaforash që pret t’ i lulojnë.
Ylberi im qiellor, brenga më është thyer në një mijë copë!
Filli i këngës më është këputur, aty ku është piktakimi i Valbonës me Drinin,
Dhe unë fle si lepur fierishte, në ëndërra të shkurtëra.
Dielli e hëna shkëlqejnë më pak,
Qielli më duket i grisur larg teje!
Asnjë qeshje nuk më përkëdhel,
Bota më duket më e vogël pa ty,
Mëngjeset bëhen të dimërta larg teje!
Diamantet e syve të zinj, kanë ndërruar ngjyrë në sytë e përvajshëm,
Kanë harruar të flasin me kode, kanë harruar të ndezin shkëndija rrugëve të pafund.
Pulëbardhat e puthjeve klithin, kanë harruar të ngrihen herët në mëngjes,
Shtëllungat e reve, nuk i lënë të fluturojnë me balonat e kësaj dite.
Përtej dritares time ku zhurmojnë shikimet,
E përshpirtet durimi i një ëndrre memece, të një moti gjatë,
Ku i përgjumet simfonia sublime e puthjes tënde, Tropoja ime.
Ah! Me katër duar më ka mbërthyer vetmia,
Pa dashur t’ia di engjëlli im se jam i dashuruar me ty që në lindje.
Qëkur u cazita nëpër votën e Kullës Thepit,
E mësova se si të shkruhen fjalët prej guri;
E tingujt e zerit të bëhen degë gështenjash –
E thellë në mish shartova dhimbjen!
Thjeshtë,
Me duartë e kallta të nënës time,
Që edhe asaj jeta iu shtrydh si limonini, në lotët blu të qiellit,
Të kësaj dite që ma la trashgim mua.
Të më burgos pa faj, në ishujt e vetmuar gjysmë të ngrirë,
Ah, flokët e thinjur më dhembin teksa zemërimin tim bëjnë kurban;
Sa për të kaluar ditët e vështira, e netët pagjumë –
Mbyllur në odën e vetmuar.
I kërrusur nga një barrë mendimesh,
Trazirë e kësaj kohe që të mbyll në kullë, në gjysmë errësirë, ku dhe jeta të rri pezull.
Ah! A thua së nuk më mjaftojnë të gjitha këto zhgënjime,
E këta akuj të ngrirë të një indiference memece;
Që të lumturojnë me fjalë, e strajcën ta mbushin gur?!
Ah, edhe pranvara në furkën e mjegullës po e tjerr zemërimin tim,
Vetëm një llambadar mallëngjyes malli për çudi ndizet, e ndriçon një ëndërr;
Që rënkon thellë nga plakja.
Dhe unë fle dhe kulla e ngujimit fle, dhe çelësi fle,
Fle edhe pse lëndinat kan veshur bluza të lulëzuara.
Në gjumë kam, një hall më pak, një shqetësim më pak,
Një fije floku e thinjur më pak, një dëshpërim më pak.
Një copë bukë e ngrënë më pak, një gotë ujë e pirë më pak,
Një shpirtthyerje më pak, në kryqëzim, një njeri më pak;
Në protestë një njeri më pak –
Një njeri i pafajshëm që ndëshkohet më pak.
Një kilovat energji e shpenzuar më pak, më pak një klithje
Dje, sot, sot, sot, nesër… derisa… e tërë bota të jetë mbushur derte e halle!
Mbledhur kruspull,
Mbi barin e varreve të të vdekurve, vrarë nga pandemia;
E pushtetit të parasë –
Që i josh nga vetja, a thua se kur të vdesin do ngjallen përseri?!
Edhe pse midis pafajsisë e ndëshkimit,
Nga dritarja e hapur vjinë cicërimat e zogjve;
Të më zgjojnë qeshjen nga gjumi!
MË KRYQËZONI MUA SI KRISHTIN!
Ti je jeta ime me shkëmbinj, me gurra, me livadhe, me lule,
Bjeshkëmira ime, lozonjarja ime, buzëprushja ime e rrallë.
Nga plagët e hapura të zemrës, të nxjerr vargje poeti, me pekule,
Ngarkuar manushaqe loti, ngarkuar ortekë me mall.
Unë e di mirë, se kur flladnaja e shtrinë vellon mbi fushë,
Unë e di, se kur i pëlcet buza llavës, së zjarrtë qiellore.
Bjeshkëve pipat e arrës nisin këngën majëkrahu Tanushë,
Harlisen trungjet e jeshileve, nga jeta njerëzore.
Nëse dikush duhet vdekur, kthimi Tanushë të bëhet i qartë,
Afrohem , nisem udhëtar në parajsë, në parajsë nuk qaj.
Më kryqëzoni mua si Krishtin, në bjeshkë, te panja e artë,
Portën e artë të hyrjes së bjeshkës, prore hapur ta mbaj’.
XIXËLLONJA
Renda mbas një xixëllonje, gjithë të lumen mbrëmje me nxanë,
Unë e ndiqja, e ndiqja, xixëllonja ikte e ikte e shkreta.
Leshrat e lëshuar i kish si vashë, ndërsa dritë lëshonte si hanë,
Lodroj me mua si shiu, iku si era, nuk mund e gjeta.
Më thanë se Halili ka dalë me nxanë xixëllonja, për ty Tanushë,
Deri në asht të shpirtit hyri frika, po mbeta gjallë.
Ëndrra hipi mbi kalë, gjersa Arusha e Madhe u ul në fushë,
Te tufa e lidhur e barit vetëtinte rrallë-rrallë.
S’ ishte aspak e këndshme sesi qante xixëllonja me ngashërim,
Por edhe pse qante e qante sytë i kish përplot dritë.
Xixëllonja mu duk etshëm, se u ndalë rrëzë mali, te një burim,
Te gurra, ku ti Tanushë, laji sytë e shkruar përditë.
Nga qielli filluan të shkëputen meteorë, meteorë të skuqur zjarr,
Në cep të livadhit të Mirashit, gati vranë një drenush’.
Nën qepallat të saj, ish fshehur xixëllonja, renda nxitimthi ta marr,
Nga droja këputa një lule djerse që me bënte prush.
Po çpati e shkreta xixëllonjë, që donte të më fusë thellë në lojë,
A thua donte të më mashtronte, sa Halili të të rrëmbejë ty!
Flaka e fatit të më djegë, sapo kali të më çojë pafrymë në Trojë.
Plot finesë xixëllonja të fshihej poshtë qerpikëve në sy.
Tanushë ma kthe shpresën, xixëllonjën e syrit të vijë e ta marrë,
Se trembem në gjumë, dua ta lë ndezur si kandil.
Për rrasë të varrit nuk më dridhet buza, gjer të shkoj në varr,
Shpirt, ti e di, që s’më lënë të vdes sytë e tu jeshil.
PO E VAR PENËN NË MRIZ TË BJESHKËS
Poemë
Po e var penën time, te Mrizi i Bjeshkës,
Dhe vargjet e shkruara rreshtuar, si duajt e barit rreth qafe,
Që korrte nëna ime lëndinave, e vetullës së shkëmbit,
Si krah me pupla dallëndysheje, a degëz njomëze tharë nga malli.
I mblodha brigjeve të dhimbjes, e të largësisë,
Me ndjenjën e shpirtin dorë për dore.
Në shkumëzim oqeani, të dallgëzuar humbur stuhive të rrepta,
Në hark meridianësh ku loton si gurreci.
Syri i përmallshëm, i nënës time,
Saherë pranvera ngjyen me gjelbërim gufimin e barit mbi varre,
E zhurmën e krojeve, e bën fërfëllimë gjethesh;
Blirit të moçëm treqindvjeçar –
Moshë me ahun, pranë varrit të Omerit.
Që hijezoi Ajkunën, tërë këta shekuj shtegtarë kreshnikë legjendash.
Duke dihatur, si buall i egër djegur e shkrumbuar etje.
Trembur nga zbehja e kandilit,
Që e mbante pranë fluturimi i bletës.
Ndriçonte fushat e ëndrrës, ku kundërmonte aromë fierajë të njomë,
Ku ime nënë nxitonte ta korrte.
Lagur nga stuhitë e buzëqeshjes sime,
Nga qindra e mijëra dëshira me fuqinë e shtrëngatës.
Lidhur opingat, të rend nëpër kohëra, nëpër stinë,
Ku vuajtja e plugjeve;
Gërryen lypsarin e shtrirë udhëkryqesh papunësie.
Dridhet për një kafshatë bukë,
Kohërat e mbollën thellë në ofshamën e qeve,
E të farës –
Që u bë filiza nga fryma e ngrohtë e lodhjes të tim eti.
Mjaft e piva lodhjen time,
Me kafenë e mëngjesit, nën hije pemësh,
Që i gërryente erozioni i emigrimit.
Ti robëronte tempujt e punës në dhe të huaj,
Në të zezë,
Ku ofshama ndalon ecjen kësaj rruge, në këtë lumë të çmendur –
Nga ec barka ime.
Që pret të përmbytet, nga çasti në çast,
Prej motit të lig, që u ka hyrë njerëzve të liq në shpirt,
I ka stërkalur me muzg fjalësh, e përjetime pagjumësie
Që i nxori në skenë, në sytë e njerëzve.
Të gjejnë zgjidhjen për Gurin e Sizifit,
Ndjejnë frikën e Olimpit –
Se nuk mund t’ua tundë shaminë e bardhë perëndive.
Edhe mbas vërshëllimës së lodhjeve të moteve,
Që i frikohen dashurisë së ftohtë.
Po e varë penën time. pas një gjysmë shekulli, në purgatorin e ferrit,
Si zog të zi legjende, kthyer në statujë.
Kaq kohë që bjeshkët i përkund në djepin e shpirtit,
Në djepin e fjalës.
Në djepin e ëndrrës, në djepin e hënëdiellit.
E end flladnajës, aromës së dredhëzës të pjekur në rremb.
Thura balada, i kreh flokët shkëmbit të thepisur,
Ia fshi rrudhat e djersitura:
Ia heq stresin e shtrëngimit të dhëmbëve,
Kapuçin e bardhë me të bardhën e borës;
Ia hedh mbi vetull, njashtu si e mbante Muji –
Kur triumfonte mbi bajlozët e zinj,
Dalë nga deti e ardhur nga toka.
Shartoj ujëvarën e ylbertë, e gurrës së ortekut,
Gjithnjë e kam fërfëlli jelen e kalit të gëzimit.
Kam rendur të fiksoj shtojzovallet, në celulozë rrafshit të bjeshkës.
Kam kënduar me kreshnikët,
Kam qarë me Ajkunën.
Kam shkuar te çerdhja e dallëndyshes, së bashku me Tanushën,
I kam grisë vellon e harresës stanit.
Shpirtin e bëra fli, të zgjoj bjeshkët e fjetura,
I kam rënë fyellit dhe lahutës të prindërve të mi.
Kam shkruar qindra e mijëra poezi,
E një ditë të mirë nuk e kam parë, e kam dyshuar,
Kam dyshuar se vuajtjet m’i ka shkaktuar pena ime e marrë,
E çmendur, e dalldisur.
Se nuk i paska lënë të flenë të qetë ca pushtetmbajtës,
Një soj sorollopi, teknefesësh.
Por që i kanë pushtuar hapësirat, ku njerëzit ndihen të lirë të flasin,
Të qeshin, të këndojnë, të qajnë, të zihen me vetveten në mënyrën e tyre,
Ta jetojnë të sotmen hallemadhe, larg ligësive të njerëzve –
Larg urrejtjes, larg atij,
Që të falë mëshirë si një copëz buke hedhur qenit rrugaç,
Të cilësohet bamirës, para syve të botës.
Ku brenda kësaj copëze buke ka vrer e helm,
E njëqind gënjeshtra të paktën.
Po e var penën, te ahu dyqind vjeçar,
Të qajë e të vajtojë Ajkuna, kur të qajnë e të vajtojnë Omerin.
Në dritën e flakës, së lotdhimbjes së saj,
Rrëmbyeshëm si cikloni i moteve që lam pas.
Të shijojë hijen, mëngjeset e muzgjet,
Ashpërsinë e shkrepave, mbështetur kokën për qielli.
Ajrin e mëndafshtë të rrahjes së krahëve të shqiponjave,
Rrezen e parë të diell-hënës,
Kur të bjerë në plisin e kaftë –
Në pikole të kreshtës.
Në atë pikole të ashpër,
Mbështjellur me shallin e grikaftë
Nusja e reve –
Pinë qumështin e kujtesës, në duart e shtegut të djegur,
Gurrës së shterur,
Ortekut të shkrirë,
Qe bërë re hekakeqe, e hajthme, e zbehtë.
Por e denjë për ritualin e motiveve.
Në të rënë të bijës së lotit, mbi shiun e lodhjeve njerëzore,
Të kohës që kohon pakohësi;
Të këtij fillim shekulli –
Mplakur para se të lindë.
Para se t’i trokasë botës në portë,
I pafuqishëm.
Të njomë bjeshkët me lule, e flutura lara-lara.
Buzës së fukarasë,
T’i shuaj etjen –
T’i fryjë barkun, me bukë.
Pamundur të njomë shpresën e vashës,
Të veshë gjypleten e nusërisë –
Aty ku e pati veshur e ëma.
E i ati,
Dridhte mustakun, në hije të pishës,
Buzë ujëborës së ortekut.
Pushonte këmbëkryq, mbi sixhadenë e blertë të livadhit,
Larg krismave të luftës, larg etjes të njeriut, për armë nukleare,
Që i pikon ëndrra gjak lufte pushtuese e skllavëruese,
Ta ketë botën nën thundër, t’i seleksionojë sipas ngjyrës së lëkurës;
T’i lyej e t’i shlyej sipas kursit të euros, dollarit,
T’i mbathë e t’i zbathë me këpucë të reja e të vjetra,
Sipas udhës e rrjedhës së lumit të interest,
Të një klani që i ka dyllosur triliardat e arta të parave –
Në kasafortën e zezë të vdekjes.
Të vdekjes së ngadaltë të njerëzimit, që po i dridhet qerpiku,
Duke hedhur vallen e skamjes –
Që po zezon planetin.
Po e varë penën time, te kroi i dhimbjes,
Të fle me kreshnikët, të veroj te stani i kujtimeve,
Të ndezë qirinjtë te Varri i Komitit për zotat e shpirtëzimit;
Që mbeten pa atdheun e fjalës.
Ah, pena ime, tulipani im, i vikamës, e i fjalës,
Mrizi im i bjeshkës,
Gurra e Shkallës së Mrrethit, ujëbora e ortekut,
Gojfilja rritur në shkëmb.
Lumi i bardhë i vendlindjes,
Pisha në shkëmb, bliri mes varresh, të parëve të mi,
Gështenjë e mallit pjekur prej afshit të ngricës,
Bora e parë në Majën e Bardhë,
Blegërima e qengjit, cicërima e zogut.
Tingulli i fyellit, pipëzës, gjethit,
Vaji i qyqes, jeh i honit të thellë ndër shekuj,
Këngë e bareshës, tingulli i çiftelisë, sharkisë, lahutës, curles, tupanit.
Zë i legjendës,
Zogu krahlarmë, lauresha e natës te kroi i fshatit,
Kënga majakrahu, ofshama e gjëmës së burrave.
Zjarri i bungut që valonte qumështin nëna,
Rrudha e thellë në ballin e tim eti.
Molla e pjekur ndër ëndërra e ruajtur në arkën e nënës,
Harkimi i trarëve të Kullës së Ulndreajve.
Plasa e gurit, guri i shkoqur, në shkëmb të Kolpecit,
Vlaga e dheut, limfa e dardhës së moçme buzë përroit,
Vringëllima e kosës, ofshama e sëpatës.
Byrylegia e kaut në arë,
Lara e diellit në shkëmb, pika e shiut,
Floku i borës, kokrra e breshërit,
Pusterri i lumit, theqafja e Drinit.
Loti , plaga, dhimbja, shkëmbi im i fjalës,
Xixëllonja e zënë rob, gjaku i moteve të shkuara,
Syri i fushës, veshi i pyllit;
Vuajtja e gjarprit nën gur, rrufeja e motit në shkëmb.
Bubullima e qiellit, mbi Kodrën Plakë,
Parajsa dhe ferri, foshnja e zbathur,
Që cazitet udhës mbuluar me xhama të thyer;
Thyer nga rrufetë e kohërave të çmendura –
Jeta dhe varri im i ri, e i vjetër, në brinjë të malit me re.
Pena ime, darka e dreqit.
Fryma që ngrohë ferrin, lulemjegulla e brigjeve,
Gjeth i këputur në bli, gjuha e rrashtës sime.
Buza e plasur e lisit për ujë, lisi krahëthyer nga ruba e zezë e vashës,
Që të dashurin, ia përpiu deti, në Otranto.
Ikte nga atdheu, se i pëlcitën kallot për punë,
Krisma e tenxheres bosh, loti i Lulit të Vocërr.
Lot i mbledhur në tas, për vdekjen e një fluture, të një lule, të një blete.
Qumështi i derdhur i kusisë, etja e malit,
Ofshama e stanit të rrëzuar në livadhin e djegur vetmie,
Vallja e pa hedhur e zanës doradorës me hënën;
Muzgut të paardhur –
Që ikën në pikë të vrapit të mos takohen me penën time.
Pena ime, nusja ime e vjetër dhe e re e hallakatur, e pamarrëvesh.
E krisur
Lule e zezë e plagës sime,
Që nuk njohu një ditë të mirë, plot pesëdhjetë vjet.
Pena ime, a mund të rri unë pa ty, pa ngjyrat e qielltë të shpirtit!?
Po kush u këndon plagëve, dhimbjes time?
Po kush e di më mirë se ti gjuhën e plagëdhimbjes, lotmallit, eksodit?
Mërgimtarit, këngës, dashurisë, ndarjes, derdhjes së lotit,
Pëshpërimave të valëve, kupës së verës.
Zbërthyerjes së kopcës së parë të bluzës së shtojzovalles,
Zemrën e gruas kush do ta ngrohë?
Po flluskat e burimit kush do t’ i bëj luleputhje Tanushës,
Dredhzën kush ia shtrydhë në gojë.
Kush i ngritë dolli mes malesh ahore?
Dhe hëna jo, dhe yjet jo, nuk mund të shkruajnë me shkëndija,
Shkronjat e zjarrta dalë nga krateri i shpirti,
Në të zbardhur të ditës.
Ah, pena ime, korba ime, xixëllonja ime e shpirtit,
Pylli i prerë më sëpatë.
Orteku shekullor, ëndërra e zbehtë e hënës së zbetë,
Vreri e helmi.
Qumështi i dallëndyshes, udha e rrëfimit,
Amza e bjeshkës, bekimi e mallkimi, parajsa e skëterra,
Deti pa kufi ku mbytem për ditë,
A thua koha po na ndanë,
Koha që kohon pakohësi –
A thua!?
