Në 60-vjetorin e vdekjes
Përktheu : Anton PAPLEKA
NATA E VITIT TË RI
Tërë natën ra borë përsëri,
Nata me yje ndrinte si biluri,
Një qytet, një rrugë, një shtëpi,
Atje larg, shumë larg, një shtëpi druri.
Mbështetur te nënkresa, fle një vogëlush,
Ai lëmsh biond është biri im,
Aty nuk ndodhet asnjë i ftuar, askush,
Tej dritares, Stambolli i zhytur në mjerim.
Nga fishkëllima bilbilash dridhet terri,
Burgimit i ngjan vetmia pa fjalë.
Librin e saj e mbylli Myneveri,
Pastaj zuri të qante ngadalë.
Një qytet, një rrugë, një shtëpi,
Atje larg, shumë larg, një shtëpi druri.
Tërë natën ra borë përsëri,
Nata me yje ndrinte si biluri.
PLEPI
Pemën njeriu e kundron natën.
Ajo është një qiparis i argjendtë, i pasqyruar në ujë
Për Nedimin, poet nga Stambolli.
Eseninit nga Riaziani
I pëlqenin mështeknat e trishta e melankolike,
Nuse të veshura me të bardha.
Brenda meje fërgëllon një plep,
Kudo që ndodhem, ia dëgjoj zërin,
Qëkurse jetoj në mërgim.
Ashtu si çdo pemë,
Plepi rri në këmbë gjithë jetën.
Ai përgjon diçka, pareshtur.
Ai përgjon përgjatë rrugëve
Fshatrat e Anadollit
Në vapën përvëluese të verës.
Ai më ka përgjuar edhe mua
Përpara burgut,
Duke sokëllitur natën.
Dëshmitar i mëkateve tona,
Dëshmitar i punimit të tokës,
Ah plep i bukur, ah!
T’i thur lavdi plepit,
Ta dua nga larg,
A ka vlerë kjo gjë, vendi im ?
I përkulur mbi tokën e zezë,
Duke fshirë djersën e ballit,
Unë nuk kam mundur të mbjell një plep të vetëm.
Stockholm, 9 maj 1956
NATËN
Te shtëpia e Doktor Faustit
Natën vonë
Rrëzë kullave, nën arkada,
u enda nëpër Pragë.
Qielli në errësirë është një alambik
që distilon ar,
Një alambik alkimisti me një flakë krejt të kaltër.
Unë zbrita drejt sheshit Sharl,
atje poshtë,
Atje në cep, pranë klinikës,
në një kopsht,
shtëpia e Doktor Faustit.
Trokas në derë.
Doktori nuk është në shtëpi,
sigurisht:
Ka rreth dyqind vjet
që nëpër një vrimë të hapur në çati,
në një natë si kjo e sontmja,
djalli e mori me vete.
Trokas në derë.
Në këtë shtëpi
Edhe unë do të lidh një kontratë me djallin,
Udhe unë do ta nënshkruaj me gjakun tim.
Nga ai, unë nuk pres të më falë
as ar, as dije, as rininë.
Nostagjia më ka kapluar,
po dorëzohem…
Me kusht që ai të më çojë në Stamboll për një orë…
Trokas në derë sërish e sërish.
Dera nuk hapet, nuk hapet.
Përse?
A mos vallë dëshira ime nuk mund të përmbushet,
Mefisto?
Apo shpirti im i sfilitur
nuk vlen asnjë pare për ta blerë?
Mbi Pragë ngrihet një hënë e verdhë si limon.
Unë ndodhem këtu para shtëpisë së Doktor Faustit.
Trokas te dera që nuk hapet në mesnatë.
Yesenik, Çekosllovaki, 22 dhjetor 1956
LEGJENDA E LEGJENDAVE
Ne jemi buzë ujit,
Rrapi dhe unë.
Imazhi ynë duket në ujë,
Rrapi dhe unë.
Vezullimi i ujit na përçik,
Rrapin dhe mua.
Në jemi buzë ujit,
Rrapi, unë dhe pastaj macja.
Imazhi ynë duket në ujë:
Rrapi, unë dhe pastaj macja.
Vezullimi i ujit na përçik
Rrapin, mua dhe pastaj macen.
Ne jemi buzë ujit,
Rrapi, unë, macja dhe pastaj dielli.
Imazhi ynë duket në ujë,
Rrapi, unë, macja dhe pastaj dielli.
Vezullimi i ujit na përçik
Rrapin, mua, macen dhe pastaj diellin.
Ne jemi buzë ujit,
Rrapi, unë, macja, dielli dhe pastaj jeta jonë.
Imazhi ynë duket në ujë :
Rrapi, unë, macja, dielli dhe pastaj jeta jonë.
Vezullimi i ujit na përçik
Rrapin, mua, macen, diellin dhe pastaj jetën tonë.
Ne jemi buzë ujit,
Macja do të ikë e para,
Në ujë do të humbasë imazhi i saj.
Dhe pastaj do të iki unë,
Në ujë do të humbas imazhi im.
Dhe pastaj do të ikë rrapi :
Në ujë do të humbasë imazhi i tij.
Dhe pastaj do të ikë uji,
Dielli do të mbetet,
Pastaj edhe ai do të ikë kur t’i vijë radha.
Ne jemi buzë ujit,
Rrapi, unë, macja, dielli dhe pastaj jeta jonë.
I freskët është uji,
I stërmadh rrapi,
Unë shkruaj vargje,
Macja dremit
Ne jetojmë, faleminderit Zotit,
Vezullimi i ujit na përçik
Rrapin, mua, macen, diellin dhe pastaj jetën tonë.
Varshavë, 7 mars 1958
NË SHI
Në shi ecte pranvera me këmbë të gjelbra e të holla
në asfaltin e Moskës,
Midis gomave të makinave, motorëve, stofrave, saftjanëve, gurëve.
Këtë mëngjes, elektrokardiograma ime kishte dalë keq.
Ajo që pret njeriu, ndodh kur ai e pret më pak,
Ajo do të vijë fillikat dhe nuk do t’i sjellë ata që kanë ikur.
Dikush po luante Koncertin nr. 1 të Çajkovskit në shi.
Ti do të ngjitesh shkallëve pa mua.
Një karafil ndodhet në katin e fundit të shtëpisë, në ballkon.
Në shi ecte pranvera me këmbë të gjelbra e të holla,
në asfaltin e Moskës.
E ulur përballë meje, ti nuk më sheh
dhe i buzëqesh një hidhërimi që breron atje larg.
Pranverat të rrëmbejnë nga unë, të çojnë nuk e di se ku.
Ndoshta ti nuk do të kthehesh më, do të zhdukesh nëpër shi.
Moskë, 6 maj 1962
TI NUK JE MË KËTU
Ti nuk je më këtu
Një nga qytetet më të bukura të botës u shpopullua
Ai u zbraz si një dorashkë që e ke hequr nga dora
Ai u shua siç shuhen pasqyrat që nuk të shohin më
Voltava rrjedh nën urë si mbrëmjet e humbura
Rrugët janë të shkreta
Perdet janë ulur në të gjitha dritaret
Tramvajet që kalojnë janë të zbrazëta
Pa drejtues e pa fatorino
Kafenetë janë të zbrazëta
restorantet ashtu si dhe baret
Vitrinat janë të zbrazëta
në to nuk ka as kristale, as mishëra, as verëra
madje as një libër
një poçe me reçel
madje as një karafil.
Në vetminë që e robëron qytetin si një mjegull
Një plak që përpiqet të flakë tutje trishtimin e moshës
Të cilit i shtohet edhe pleqëria
U hedh bukë pulëbardhave
në urën e Legjionarëve
Duke e njomur çdo thërrime buke
në gjakun e zemrës së vet
Një zemër më e re nga ç‘është në të vërtetë.
GJATË GJITHË UDHËTIMIT…
Gjatë gjithë udhëtimit nostalgjia më mbërtheu për gryke
Ajo nuk e bëri këtë gjë si një hije
Nostagjia ndenji pranë meje
Edhe në orët më të errëta të natës,
Ajo nuk ishte ashtu si duart dhe këmbët e mia.
Kur fle, njeriu nuk i ndien më si të tijat duart dhe këmbët,
Por unë, edhe duke fjetur, e ndieja brenda vetes nostalgjinë.
Gjatë gjithë udhëtimit, nostalgjia më mbërtheu për gryke,
Ajo nuk më mbërtheu siç të mbërthejnë uria dhe etja,
Ose siç e kërkon ngrohtësinë njeriu që mërdhin,
Freskinë kur ai plas nga vapa,
Ajo ishte si një gjë që nuk e ke shijuar,
Diçka që nuk ishte as trishtim, as gëzim,
Pa lidhje me qytetet, me retë, me këngët,
Pa lidhje me kujtimet,
Ajo ishte brenda meje, jashtë meje.
Gjatë gjithë udhëtimit, nostalgjia më mbërtheu për gryke
Dhe fundja çfarë më ka mbetur nga gjithë ky udhëtim
Përveç kësaj nostalgjie që e mbaj në dorë.
RITUALI I VARRIMIT
Kufoma ime do të niset nga oborri.
Si do ta zbrisni nga kati i tretë ?
Arkivoli nuk mund të futet në ashensor,
Shkallët janë të ngushta.
Në oborr ndoshta do të ketë diell
Dhe do të fluturojnë pëllumbat,
Ndoshta do të reshë borë mbi brohori fëmijësh,
Ndoshta rrugët e asfaltuara do të jenë të lagura
Dhe si gjithmonë në oborr do të jenë kazanët e plehrave.
Në më bartshi me kamion, fytyrëzbuluar,
siç e kërkon zakoni ynë,
Nga ndonjë pëllumb do të bjerë diçka që sjell fat.
Edhe fëmijët do të afrohen tek unë,
Të vdekurit u duken interesantë fëmijëve.
Do të më shohë dritarja e dhomës së bukës,
Do të më përshëndetë ballkoni i mbuluar
me rroba që avullojnë.
Ju nuk e dini sesa të lumtur jetojnë në këtë oborr.
Njerëz, ju uroj jetë të gjatë.
Prill, 1963
