NË FAQET E HISTORISË
Nga MARIA MISTRIOTI
“Poezia është një pasqyrë e ndjeshmërisë dhe mendimeve të thella.” Anila Dahriu
Perktheu: Anila Dahriu
NË VENAT E KOHËS
Ndër shekuj, fytyra jote është zbehur,
Shtigjet pyetëse shpohen në horizonte,
Gishtat e tu arkaikë përplasin qelizat e dritës.
Qenia jote është thurur
Nga epokat e gurit, bronzit dhe hekurit.
Në trupin tënd janë gdhendur gjurmë të thella luftërash.
Në faqet e historisë fryn vullneti yt,
Mendimi, madje edhe pasioni yt.
Kërkoj stimuj, kërkoj shkakësi,
Ndërsa drita fle e qetë në duart e natës.
Në valët e Jonit ke kënduar këngët e Homerit,
Ke mbledhur parajsën brenda venave.
Një homazh për Metapontium, Krotonën, Sirakuzën.
Dy mijë vjet më pas,
Numërove prangat e verbëra të qytetit që të plaçkiti.
Mendoj se trenat e natës kurrë nuk kanë ekzistuar,
Ata që lejuan të shpërfillen stacionet e vogla,
Gjurmët e dëshpëruara,
Rojet e natës me supe të përkulura.
Mbase nuk kemi udhëtuar kurrë së bashku,
Nga Jonia në Taranto,
Madje edhe në Krotonë dhe Sirakuzë.
Ndoshta dikur do flasin
Për trenat që nuk sollën letra,
Për anijet që humbën dëshirën për t’u kthyer,
Për rojen e vogël të natës
Që ende këmbëngul të fishkëllejë,
Ndërsa muzgu përqafon ditën.
PËR NËNËN TIME
Ti e di që jeton në venat e mia.
E pyeta: “A je e lodhur?”
M’u përgjigje: “Jo.”
Zjarri është në sytë e tu.
Tashmë, përballë një fotografie të thjeshtë,
Mundohem të zbut rrudhat në ballin tënd,
Të lexoj letrat e hidhura,
Gdhendura në cepat e gojës.
Pambuku në mjegullën e dendur,
Aty varrose gjakun tënd,
Në malin e largët
Të Arkadisë.
Elena.
Maria Mistrioti dhe Poezia e Saj: Një Udhëtim në Kujtesë dhe Ndjenja
Maria Mistrioti shfaq një mjeshtëri të rrallë në ndërthurjen e historisë, kujtesës dhe emocioneve personale përmes vargjeve të saj. Poezia e saj krijon një hapësirë meditimi mbi lidhjen mes individit dhe kohës, duke theksuar rëndësinë e marrëdhënieve njerëzore. Vargjet e saj janë një udhëtim i thellë në qenien njerëzore, duke ftuar lexuesin të reflektojë mbi trashëgiminë kulturore, marrëdhëniet me të kaluarën dhe ndjenjat për të dashurit tanë.
Në Venat e Kohës
Kjo poezi shpalos lidhjen e ngushtë mes historisë dhe qenies njerëzore. Ajo pasqyron ndikimin e të shkuarës në identitetin tonë, duke e përshkruar individin si një bartës të gjurmëve të epokave. Mistrioti eksploron dualitetin e përjetësisë dhe kalueshmërisë së kohës, duke e parë atë si një forcë që lë shenja të pashlyeshme në shpirt dhe trup.
Simbolet e përdorura në poezi, si epokat e gurit, bronzit dhe hekurit, paraqesin progresin njerëzor dhe vazhdimësinë e historisë, por njëkohësisht dëshmojnë për dhimbjen dhe konfliktet që e kanë shoqëruar atë. Poezia kthehet në një homazh për trashëgiminë kulturore greke, ku arti, mitologjia dhe përvojat njerëzore ndërlidhen në mënyrë të mrekullueshme.
Tema e udhëtimeve të humbura dhe harrimit përshkruhet përmes metaforave të fuqishme, si “muzgu që mberthen ditën”, duke nënvizuar kalimin e pashmangshëm të kohës dhe ciklin e jetës.
Mistrioti përdor një stil të hapur, me vargje të lira dhe një qasje introspektive, që e bën poezinë universale. Ajo shpreh krenarinë për trashëgiminë njerëzore, por njëkohësisht shpreh një trishtim të thellë për plagët e historisë dhe fatin e pasigurt të njerëzimit.
Për Nënën Time
Kjo poezi është një himn i dashurisë dhe mirënjohjes ndaj figurës së nënës e cila shpreh lidhjen e pandashme mes brezave dhe ndjenjën e detyrimit ndaj sakrificave të prindërve. Mistrioti krijon një imazh të fuqishëm të nënës si një shtyllë jetësore, duke përdorur vargje të ndjera që evokojnë respekt dhe mirënjohje.
Vargjet përshkruajnë përpjekjet për të zbutur dhimbjet dhe rrudhat që koha ka lënë, ndërsa simbolika e përdorur ngjall një ndjenjë nostalgjie dhe lidhjeje të thellë me sakrificat prindërore. Nëna shfaqet si një figurë e përjetshme, e pranishme në çdo aspekt të jetës së poetes, duke e frymëzuar atë edhe pas largimit fizik.
Poezia është prekëse dhe universale, duke rikujtuar sakrificat prindërore dhe ndikimin e tyre të pashlyeshëm në jetën tonë.
Maria Mistrioti, përmes një stili të fuqishëm dhe të menduar, sjell poezi që ftojnë lexuesin të reflektojë mbi thelbin e jetës, lidhjet njerëzore dhe trashëgiminë e historisë. Poezitë e saj janë një urë mes introspeksionit personal dhe kuptimit universal të ekzistencës. Ato shprehin krenarinë për atë që na ka formësuar si njerëz, ndërsa ngjallin empati për dhimbjen dhe humbjet që na lidhin me njëri-tjetrin.
ANILA DAHRIU
Biografi e Maria Mistrioti
Maria Mistrioti ka lindur në Arkadi, Greqi, dhe aktualisht jeton në qytetin e Kalkidës, Evia. Ajo ka përfunduar studimet në Fakultetin e Punës Sociale dhe gjithashtu ka ndjekur një kurs në gazetari. Udhëtimi i saj letrar është frymëzuar kryesisht nga Odisea Homerike.
Maria Mistrioti ka botuar shumë përmbledhje poetike dhe disa studime letrare, duke u përfshirë në antologji të ndryshme greke dhe ndërkombëtare. Poezitë e saj janë përkthyer në gjuhë të ndryshme, përfshirë anglisht, italisht, polonisht, rumanisht, çekisht, arabisht, koreanishte, spanjisht, ukrainisht dhe mandarin.
Ajo ka marrë pjesë në shumë festivale ndërkombëtare të poezisë dhe është nderuar me çmime të veçanta greke dhe ndërkombëtare. Ndër vlerësimet e saj përfshihen:
Medalja “Nikolaos Kriezotis” dhe diploma speciale nga Prefektura e Evias dhe Bashkia e Kalkidës për kontributin e saj kulturor në Greqi.
Në vitin 2004, gjatë Lojërave Olimpike në Athinë, ajo mori Çmimin Shtetëror, Medaljen dhe një Diplomë Speciale nga Ministria e Kulturës Polake me kërkesë të ambasadorit polak në Greqi, z. Grzegorz Diemidoëicz. Ky çmim u dha nga Aleksander Kwaśniewski, President i Republikës së Polonisë, për kontributin e saj në letërsinë ndërkombëtare.
Në vitin 2019, Maria Mistrioti u nderua me:
Çmimin “HOMER – Medalja Evropiane e Poezisë dhe Artit”.
Çmimin Ndërkombëtar “IANICIUS”.
Çmimin Ndërkombëtar “Nikos Chadzinikolau” në gjuhën polake.
Në vitin 2023 ajo u vlerësua me çmime të shumta, përfshirë:
Çmimin Ndërkombëtar “BOGDANI”.
Çmimin “FENIKS”.
Çmimin “MIHAI EMINESCU” dhe titullin “Ambasadore Kulturore” nga Academie Internationale Mihai Eminescu.
Titullin “Accademico ad Honorem e Membro Titolare” nga Accademia Internazionale Leopold Sedar Senghor.
Çmimin special “Poetja e Vitit 2023” nga Festivali Ndërkombëtar i Poezisë Suwon KS në Seul.
Çmimin ndërkombëtar “Golden Bridge Award”.
Maria Mistrioti është anëtare e Shoqërisë Letrare Greke dhe një nga anëtarët e komisionit të gjykimit për pranimin e anëtarëve të rinj. Ajo është gjithashtu organizatore e Festivaleve Ndërkombëtare të Poezisë në Greqi.
Kontributi i saj kulturor dhe letrar ka lënë gjurmë të thella në poezi, duke krijuar një urë të fortë ndërmjet trashëgimisë greke dhe kulturave të tjera ndërkombëtare.
PËRGATITI DHE SHQIPËROI ANILA DAHRIU
