FËMIJA I FOTOGRAFISË
Nga JORGE BOCCANERA, Argjentinë
Jorge Boccanera lindi në Bahia Blanca, në Argjentinë, më 1952. Ai qëndroi në mërgim nga viti 1976 deri më 1984, qëkur u vendos diktatura dhe derisa u rikthye demokracia. Poet, dramaturg, eseist, ai është autor i njëzet librave. Ka marrë Çmimin prestigjioz Casa de las Americas dhe Çmimin për poezinë e re nga qyteti i Meksikos. Poemat e poetit argjentinas , të përfshira në një traditë që shkon nga Neruda, Vallejo deri te Gelman-i, bëjnë çmos t’i ngjajnë jetës. Një jetë që mban shenjat e dhunës së historisë, por edhe të dashurisë vëllazërore, të humorit, të sarkazmës, të vetmisë, të erotizmit e të dhembshurisë, të cilat i japin kësaj poezie intensitetin dhe forcën e fjalës. Kur e pyesin se ç’është poezia, ai përgjigjet:”Për mua, poezia ka frymëmarrjen e udhëtimit, të papriturën, aventurën, lirinë që zgjerohet në çdo udhë të re, gulçimin e lundrimit që hyn në vende të panjohura. Pra, ajo është reportazhi më i thellë që mund të bëhet për realitetin, me disa fjalë të gjora që pluskojnë mbi ujërat e pakufishme të heshtjes. Dialog thelbesh, bashkëpërkimesh të nëndheshme, poezia kërkon gjithmonë peshën e intensitetit.”
Përktheu : Anton PAPLEKA
NËNË
Nënë, më kujtohet ajo kohë
Kur e vetmja dritë për mua ishte hija jote.
PYETJE
Në një pikë të lotëve të tu
A mund të mbahet ende emri im ?
CAQE
Vendi im
Në veri kufizohet me Bolivinë dhe me Paraguajin
Në lindje kufizohet me Brazilin
Me Oqeanin Atlantik dhe me Uruguajin
Në perëndim kufizohet me Kilin
Por Luiza kalbet në një qeli të errët
Dy metra e gjatë
Dhe një metër e gjerë.
TË PUTHURA
Jeta nuk është
Fytyra as lotët në fytyrë,
As dora as goditja e saj në fytyrë,
As lëvizja e dorës as largimi i fytyrës.
Jetë është currili i gjakut
Që rrjedh nga goja jote.
GJITHËSIA
Ashtu si gjahtari, poeti merr atë që i del përpara.
Baldomero Fernandez Moreno
Zbutësi i kafshëve të egra që fut kokën
Në gojën e luanit, çfarë kërkon vallë ?
Të ndiejë mëshirë për të publiku ?
Të ndiejë mëshirë për të luani ?
Të ndiejë mëshirë për veten e tij ?
Poeti që hedh grepin
Në grykën e Shurdhmemeces, çfarë kërkon vallë ?
Të ndiejë mëshirë për të publiku ?
Të ndiejë mëshirë për të Shurdhmemecja ?
Të ndiejë mëshirë për veten e tij ?
A mos është i marrë publiku ? Përse duartroket?
EKZIL
Të dëbuar nga pylli që ndodhet në jug të Sumatrës, nga njerëzit që kanë ardhur të popullojnë këtë vend,
130 elefantë nisën sot një marshim të gjatë prej 35 ditësh drejt zonës së re që u është caktuar.
Afp. 18/11/82
Nuk ka vend për elefantët.
Dje i dëbuan nga pylli i Sumatrës,
Nesër, dikush do t’ua ndalojë hyrjen në Union Bar.
Unë i përkas kësaj kopeje që ecën drejt Lebong Hitamit,
Unë jam femra prijëse
Unë mbaj në kurriz gungën e të gjitha valixheve
Mbi të katër këmbët e ferrit.
Ata do të mbarrijnë në cak- tha një gazetë e Xhakartës.
Dhëmbët e elefantëve shqyejnë pezhishkat e mjegullës.
Ata do të mbërrijnë në cak,
Duke shembur pahisoret e vjetra nën baticën e tyre prej mishi.
Ata do të mbërrijnë- tha gazeta.
Rrokopuja kalon përmes visesh kënetore,
Dhe atdheu im- ai që më përket mua- është veç kjo kope elefantësh
Që nuk di nga t’ia mbajë.
Ai le ta ruajë me xhelozi pyllin e padepërtueshëm,
Atë ulërimë kafshe !
Atë e shoqërojnë buçima daullesh e këllcacash.
Mua më përket pakëz nga tërë pluhuri
Që ngrenë elefantët.
PËR ZEJEN E POEZISË
Duhet t’ia vësh zjarrin poezisë
Dhe pastaj të këndosh
Mbi hirin e dobishëm.
KOMENTAR III
“Ngrënia e varfanjakëve”
Akuaforte e vitit 1904
Picasso
I ulur në të njëjtën anë të tryezës
Pedroja e kishte vënën dorën në supin e Norës,
Ata dëgjonin shiun që lëpinte këndet,
Por nuk e vështronin njëri-tjetrin.
Po ta shihnin njëri-tjetrin në sy,
Ata do të mendonin : ne kemi uri.
KOMENTAR X
Një e shtënë nëpër natë : poeti nuk mund të mbyllë më qepallat.
Rafael Gonchez Sosa
Njerëzit i kanë fshehur zhurmat e tyre,
Mënyrën se si vuajnë e heqin,
I kanë djegur emrat e tyre,
I kanë shpuar me plumba veshjet,
I kanë vënë në gjumë gjakun dhe shpëtimet.
Dhe sikur të mos mjaftonte kjo gjë
Qentë e natës
Emrin tim mbajnë midis dhëmbëve.
FËMIJA I FOTOGRAFISË
Nuk kam për të bërë ndonjë gjë të madhe në kujtesën time.
Të endem nëpër një shtëpi të shkatërruar nga plumbat,
Të prish me fjalë pëlhura merimangash,
Të kërkoj kundërmime të vjetra, të djegura nga era.
Fare pak më mbetet për të bërë aty,
Të përmjer në skuta për të frikësuar hijet,
Të vrapoj aty ku nuk ka asnjeri.
Çfarë të bësh në kujtesë ?
Të çlodhesh te një zhurmë ?
Të biesh në gjunjë para një vrime të gjerë ?
